W monografii przeanalizowano wybrane zagadnienia z okresu 30 lat funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, a więc od rozpoczęcia jego działalności. Przedstawiono ewolucję rozwiązań ustrojowych kształtujących model funkcjonowania Trybunału, jego rolę jako strażnika ochrony wolności i praw konstytucyjnych, a także ustrojową pozycję Trybunału w polskim porządku prawnym i oddziaływanie jego orzecznictwa w kontekście integracji Polski w ramach Unii Europejskiej. Zwrócono uwagę na problematykę obecnych zagrożeń nie tylko w aspekcie respektowania zasad prawidłowej legislacji, lecz także poszanowania demokracji i zasadniczą rozbieżność między rozumieniem istoty współczesnego konstytucjonalizmu, rządów prawa, demokracji konstytucyjnej i praw człowieka przez większość parlamentarną a wszystkich pozostałych uczestników fundamentalnego sporu o konstytucyjny status Trybunału Konstytucyjnego.

Autorami książki są uznane autorytety prawnicze, konstytucjonaliści, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego.

"Chodzi mianowicie o rolę Trybunału Konstytucyjnego jako strażnika wartości konstytucyjnych i praw człowieka, których respektowanie wyznacza granice władzy demokratycznej, a zarazem określa tożsamość demokratycznego państwa prawnego. [...] Sądownictwo konstytucyjne czerpie swą legitymację i sens ustrojowy z właściwej demokracji konstytucyjnej zasady, w myśl której prawa człowieka nie są darem władzy sprawowanej przez większość, ale ich źródłem jest przyrodzona i niezbywalna godność człowieka".

Z Wprowadzenia, Ryszard Piotrowski, Andrzej Szmyt