Come si sta al mondo

Ciekawy debiut we włoskiej literaturze. Książka dobrze napisana, nic dziwnego, że wzbudziła zainteresowanie jury prestiżowej nagrody Premio Calvino.
Dla nas jest tym ciekawsza, że główna bohaterka jest prawdopodobnie Polką, żyjącą we Włoszech, a dokładniej w Rzymie. Autor nie mówi tego wprost. Wiadomo jednak, że Maria pochodzi z Europy wschodniej, z kraju katolickiego, oddalonego od Rzymu o tysiące kilometrów. W rachubę wchodzi Polska, Litwa, ewentualnie Białoruś. Przeciętny włoski czytelnik rozpoznaje w tym opisie Polkę.
Silną stroną książki jest zagłębienie się w mroczne realia życia tej ogromnej armii migrantów, zazwyczaj kobiet, które całe swoje życie, 24 godziny na dobę, spędzają u boku starych, zniedołężniałych Włochów. Praca niby nie ciężka, wygodna, ale, jeśli przyjrzeć się jej z bliska, jak to robi Martirani, to w wielu wypadkach jest dosłownym zamknięciem w klatce. Dzięki niewątpliwemu talentowi młodego pisarza już na pierwszych kartach książki doświadczamy grozy tego położenia.
Równie dobrze Martirani opisuje też realia życia rzymskich prostytutek. Maria do ich grona nie należy. W chwili kryzysu znajduje u nich pomocną dłoń.
Tyle mocne strony książki. Problem w tym, że Martiraniego nie interesują wyłącznie sprawy społeczne. Jego ambicje sięgają dalej, chce pisać o duchowym życiu człowieka i tu ujawnia się jego niedojrzałość. Niestety nie jest to przypadek odosobniony. Wielu pisarzom wydaje się, że o relacjach człowieka z Panem Bogiem można napisać cokolwiek, można puścić wodze fantazji, bo i tak są to sprawy, które nie podlegają weryfikacji. Tak jednak nie jest. Oczywiście, Bóg jest tajemnicą, jest niepojęty, ale jest też wierny, samemu sobie, swemu słowu i człowiekowi, który Go szuka i na Niego się otwiera. Dlatego, na przykład, mądry i doświadczony kapłan, mnich, pustelnik... potrafi nami pokierować, bo wie, jak Bóg postępuje z człowiekiem. Tego doświadczenia nabiera też z czasem każdy z wierzących. I ono też pozwala nam oceniać wiarygodność narracji dotyczącej życia duchowego. To, co opisuje Martirani jest bardzo niewiarygodne i to zdecydowanie obniża wartość jego debiutanckiej książki. A szkoda, bo pisarz o takim talencie potrafiłby się zmierzyć z rzeczywistością, zamiast uciekać w wymysły. Tym bardziej, że nie są one wcale oryginalne. Odżywa w nich stara gnoza i wiara w predestynację. W tym wypadku, jest to tym mroczniejsze, że świat widzimy z punktu widzenia Marii, która została przeznaczona do życia nie z Bogiem, lecz z diabłem, który w jej życiu ma ostatnie słowo.
Książkę polecam ludziom o dojrzałej wierze, bo im książka nie wyrządzi krzywdy. Odradzam ludziom młodym, ludziom o słabym doświadczeniu w wierze, bo może w nich zasiać cudze wątpliwości, które niepotrzebnie zakłócą ich relacje z Bogiem.

Ciekawy debiut we włoskiej literaturze. Książka dobrze napisana, nic dziwnego, że wzbudziła zainteresowanie jury prestiżowej nagrody Premio Calvino.
Dla nas jest tym ciekawsza, że główna bohaterka jest prawdopodobnie Polką, żyjącą we Włoszech, a dokładniej w Rzymie. Autor nie mówi tego wprost. Wiadomo jednak, że Maria pochodzi z Europy wschodniej, z kraju katolickiego,...