Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Niezmiernie cenię Kazimierza Michałowskiego jako badacza i popularyzatora nauki, lecz jego zarys historii sztuki egipskiej, który poznawałam po raz pierwszy wiele lat temu i do którego po dziś dzień wracam, najwyraźniej trochę mnie rozpieścił. Mierząc się z jego książką o sztuce Grecji - o wiele krótszą od tamtej i dotykającą bardziej pasjonujących mnie zagadnień - niestety nieco się już męczyłam. Po pierwsze, autor niedorzecznie wielką wagę przykłada do zasady tryglifów w architekturze, widząc w niej rzecz najgrecką z greckich i poświęcając jej nieproporcjonalnie wiele miejsca. Nie twierdzę, że nie ma racji podkreślając jej znaczenie - ja tu tylko laik jestem, poletka archeologii i historii sztuki graniczą z moim poprzez dość wysoki płot - ale wywody te są tak rozwlekłe i tak mało klarowne, że czytelnik ma do wyboru albo od razu ją zrozumieć i bez zbędnych pytań, niczym tabliczkę mnożenia, zapamiętać, albo zgubić się, znudzić i przerzucać strony tak długo, aż oko przestanie wyłapywać schematy rozmieszczania tryglifów i wzory z ułamkami. Nie wspominając już o tym, że którąkolwiek drogę obierzemy, po lekturze tej książki będziemy chcąc niechcąc widzieć odbicie zasady tryglifów we wszystkim, co greckie, od Ateny Fidiasza po stalową puszkę po oliwie z Kalamaty, tak bowiem udzielić nam się może mania profesora Michałowskiego. Po drugie, styl, którym pisana jest ta książka, znacznie stracił na polocie w stosunku do pozycji "egipskiej". Michałowski pisze bardziej sucho, ucieka w szczegóły nudne i skomplikowane (vide tryglify),więcej mówi nam o swoich przygodach związanych ze sztuką grecką (byłem w..., zwiedziłem pewnego razu..., wykopałem wtenczas..., rozmawiałem z... o..., pacowałem wtedy nad..., wystąpiłem na... z odczytem o...),niż o codziennym życiu czy historii politycznej Grecji (i to przy ciągłym podkreślaniu, jak ważne jest rozpatrywanie każdej sztuki na tle jej epoki i w tejże epoki kontekście). Książka traci w ten sposób walory popularyzatorskie (które z pewnością by miała w innych okolicznościach - może gdyby napisał ją... młodszy Michałowski, ten świeżo upieczony badacz z lat 20., którego tak często sie tu przywołuje?) i staje się mniej przystępna dla laika, a co za tym idzie, mniej mu przydatna (chyba że studentowi piszącemu pracę i zarazem dokształcającemu się na boku - jako pozycja stricte naukowa jest bowiem z kolei za mało szczegółowa). Sprawiedliwie muszę pochwalić swoje wydanie (Wiedza Powszechna, 1970 rok) za duże, czytelne mapki obszarów oddziaływania kultury helleńskiej, sporo materiału ilustracyjnego i ogólną schludność książki (twardawa materiałowa oprawa, dobrze zszyte strony i niewielki format pozwalają bardzo wygodnie ją czytać).