Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Miałam przyjemność być studentką prof. Żmigrodzkiego. Na jego wykładach temat cenzury pojawiał się często. Te zagadnienia zawsze bardzo mnie interesowały, musiałam więc również i tę niewielką książeczkę przeczytać. Książka jest świadectwem spustoszenia, jakiego dokonała komunistyczna cenzura w polskiej świadomości narodowej, nauce i kulturze. Nie oszczędzono nawet literatury dziecięcej. W 1951r. władza sporządziła 3 listy książek, które miały być niezwłocznie usunięte że zbiorów bibliotek publicznych. Trzecia dotyczyła właśnie książek dla dzieci i młodzieży. Według tych list od 1 X 1951r. zaczęto "oczyszczanie" księgozbiorów 80000 bibliotek publicznych w kraju i przy okazji wymieniono też personel. Listy nie były jawne, a proces usuwania książek wykonywali "swoi" ludzie, których przyjmowano na etaty zwalnianych bibliotekarzy. Tak zaczęła się amputacja naszej zbiorowej pamięci i niszczenie narodowego kodu kulturowego. Powodem wycofania książek była najczęściej ich tematyka, nazwisko autora lub tytuł, ale "niewłaściwe" mogło być również miejsce wydania. Przy niektórych nazwiskach zakazanych wydawnictw znajdowały się adnotacje "wszystkie utwory". Tak było np. w przypadku J. Kadena - Bandrowskiego, F. Ossendowskiego, M. Wańkowicza. A. Kamińskiego, H. Mniszkówny, A. Fiedlera, Nie oszczędzono nawet kryminałów umieszczając na liście całą twórczość znanego przedwojennego pisarza Adama Nasielskiego i Agaty Christie. Na liście znajdowała się też seria o Tarzanie B.E. Rice'a. Na przemiał trafiły książki krytykujące bolszewików, poświęcone rządom sanacji, Piłsudskiemu i jego Legionom, o tematyce związanej z Kresami, Łemkami, Ziemiami Odzyskanymi, stosunkami polsko-żydowskimi. Z literatury dziecięcej i młodzieżowej na czarnej liście znalazły się utwory o tematyce religijnej, harcerskiej przygodowej oraz cała klasyka obcej lit. dziecięcej (oczywiście zachodniej i amerykańskiej). W ten sposób zasoby bibliotek, mocno zubożone w wyniku wojny, zostały zmniejszone o dziesiątki tysięcy woluminów. Trzeba sobie zdawać sprawę, że akcja "oczyszczania" bibliotek była dopiero początkiem dramatu wielu żyjących pisarzy, którzy nie zdecydowali się na emigrację. Niektórych osadzono w więzieniach, dla wielu było to złamanie życiorysu, kariery, odcięcie od dochodów, skazanie na niebyt literacki i społeczny.