dr Miklós Nyiszli - żydowski lekarz urodzony na terytorium Rumunii. Przyszedł na świat w Transylwanii w rodzinie żydowskiej.
Studiował medycynę w Kolozsvar (obecnie Kluż),niemieckiej Kilonii (Christian-Albrechts-Universität zu Kiel) oraz we Wrocławiu (Uniwersytet Fryderyka Wilhelma).
Po zajęciu Węgier przez Niemcy (1944 rok) Nyiszli został wywieziony wraz z żoną i córką do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie dzięki swojej specjalizacji oraz znajomości języka niemieckiego został asystentem dra Josefa Mengele (zwanego "Aniołem Śmierci").
Zarówno on jak i żona oraz córka doczekali końca wojny.
Po wojnie Nyiszli wrócił do Rumunii.
W 1946 roku ukazały się w języku węgierskim wspomnienia Nyiszlego z okresu pobytu w Auschwitz - "Orvos voltam Aschwitzban" (polskie przekłady: "Pracownia doktora Mengele. Wspomnienia lekarza z Oświęcimia", Czytelnik, 1966; "Byłem asystentem doktora Mengele", Wyd. Państwoweego Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2000).
W 1998 roku James Wood napisał na podstawie książki dra Nyiszliego sztukę teatralną zatytułowaną "Auschwitz Lullaby".
3 lata później Amerykanin Tim Blake Nelson nakręcił film pt. "The Grey Zone", którego scenariusz oparto na "Orvos voltam Aschwitzban".
Żona: Margareta (do 05.05.1956, jego śmierć),córka Zsuzsanna.
Mam wobec swego narodu i wobec świata obowiązek; gdybym w wyniku jakiegoś zupełnie nieprawdopodobnego zrządzenia losu wyszedł mimo wszystko ...
Mam wobec swego narodu i wobec świata obowiązek; gdybym w wyniku jakiegoś zupełnie nieprawdopodobnego zrządzenia losu wyszedł mimo wszystko stąd żywy - na co zresztą trzeźwo myśląc nie mogę liczyć - mógłbym dać świadectwo temu, co tu na własne oczy widziałem.
Miklós Nyiszli opisał swoje doświadczenia, bazując nawspomnieniach własnych i swoich towarzyszy w obozie. Nie miał okazji skonfrontować tego z dokumentacją, która dysponują obecnie np. Muzeum w Oświęcimiu. Wg mnie stanowi to wartość, którą nie sposób ocenić. Poza tym w książce można znaleźć notatki przygotowane przez polskiego historyka Francziszka Pipera, które dopełniają opowieść.
W mojej ocenie książka wybitna. Zawiera przerażające opisy wydarzeń mających miejsce w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Nie jest to jednak źródło wiedzy jedynie o Mengele, choć jego postać często w niej występuje. Dodatkowo należy dodać, że książka napisana jest w znakomity sposób, więc czyta się ją bardzo szybko. Na koniec jedna uwaga. Zanim po nią sięgniesz, zastanów się, czy jesteś gotowy na tragedie ludzi w niej opisane.