Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Uwaga: zdaję sobie sprawę, że obecnie w Internecie panuje mocna dyskusja na temat tego, żeby nie używać określenia ,,Indianin”, tylko ,,rdzenny Amerykanin”. Jako że argumenty padają głównie ze strony osób, które przeczytały jedną czy dwie powieści, zrobiłam własne ,,śledztwo” w pozycjach non-fiction i u ludzi, którzy zajmują się tematem naukowo. Z tego, co udało mi się wyczytać, większość osób z tej kultury nie ma nic przeciwko określeniu ,,Indianin” i chce je przejąć, a ci, którzy go sobie nie życzą, nie chcą też określenia siebie jako rdzennych Amerykanów (Ameryka to też nazwa wymyślona przez białych kolonizatorów). Postaram się używać nazw konkretnych plemion, a jeśli nie będzie to możliwe, to naprzemiennie tych dwóch określeń albo tego, które preferuje autor danej książki. Akurat tutaj w większości pada słowo ,,Indianin”. Autor przedstawia nam panoramę przeplatających się losów kilku przedstawicieli plemienia Czejenów. Mamy tu ,,miejskiego Indianina”, który nie chce wracać do rezerwatu, dziewczynkę po stracie matki, kobietę adoptowaną przez białą rodziną i szukającą biologicznej, trzech chłopców próbujących odpowiedzieć sobie na pytanie o swoją tożsamość przez wzięcie udziału w rytualnym tańcu. Kulminacją dla nich wszystkich ma być udział w uroczystym zebraniu w rezerwacie. Na naszym rynku pojawia się wiele powieści rodzimych autorów w amerykańskich realiach, traktujące USA jako krainę mlekiem i miodem płynącą. Zapomina się o osobach zepchniętych na margines, pozbawionych czegoś, co powinno być oczywistością. Tommy Orange, sam pochodzący z plemienia Czejenów oraz Arapaho, pokazuje wizję, która nie ma wiele wspólnego z American Dream. Jest bolesna i niewygodna, bo nie ma tu mowy o zamiataniu przeszłości, autor domaga się stanowczych rozliczeń. Pisze o wszechobecnej patologii, na jaką skazana jest rdzenna ludność – o uzależnianiach, łatwym dostępie do używek, nastoletnich ciążach, traumach pokoleniowych, które nie znajdują przepracowania. Nie daje łatwych rozwiązań, nie jest to powieść emanująca nadzieją, jest raczej smutna i przygniatająca. Ale w tym wszystkim jest jednak poczucie więzi ze swoim ludem, swoim narodem, swoją ziemią. Autor zwraca uwagę, że obecna Ameryka praktycznie nie przypomina tej, którą posiadali i kochali Indianie – mimo to ich potomkowie chcą przejąć ją dla siebie, znaleźć swoje miejsce i czuć, że to jest ich ziemia. Szukają odpowiedzi na to, kim są, jak kultywować swoje zwyczaje, co to znaczy być Indianinem i czy trzeba komuś to udowadniać. Powieść jest bardzo mocno zakorzeniona w kulturze i historii Stanów, ale myślę, że każdy, kogo stać na refleksję, będzie potrafił ją zrozumieć i przemyśleć. Chociaż wcale nie jest prosta i przyjemna. Nade wszystko: ,,Nigdzie indziej” przypomina, że Indianie to nie są malownicze postacie z westernów, to ludzie, którzy nadal żyją w USA, zmagają się z wieloma problemami i ich głos powinien być wysłuchany i zauważony. Może nie jest to najbardziej porywająca fabularnie pozycja. Może postacie są trochę bardziej symbolami. Ale dawno żadna pozycja nie dała mi tyle do myślenia i wiem, że zostanie ze mną na bardzo długo. ,, Wszyscy czasem nawalamy. Liczy się to, jak potem wracamy do normalnego życia.”