Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Bardzo udana książka na temat mało znanego aspektu dziejów, jakim były listy pisane przez polskich jezuitów z prośbą o skierowanie na misje (zwłaszcza wschodnie). Autorka przebadała przechowywany w Rzymie zasób archiwalny obejmujący polskie litterae indipetae (listy z prośbą o wysłanie do Indii - takim terminem określano te podania, choćby petent nie sugerował wcale kierunku indyjskiego). Jest to z jednej strony interesujący przykład tendencji misyjnej bardzo silnie obecnej wśród ówczesnych jezuitów, z drugiej zaś przejaw "funkcjonalnej" literatury nowołacińskiej. Autorka przybliża przy okazji badania tytułowych litterae indipetae zagadnienie miejsca listu w tradycji literatury antycznej, a także problematyce misji jezuickich. Analiza samych listów do prowincjała zostaje więc poprzedzona dość obszernym wprowadzeniem, bez którego chyba faktycznie trudno byłoby zrozumieć wiele omawianych tu zagadnień. Jest dość ciekawym fenomenem, że tak wielu jezuitów z Polski czy innych krajów chciało jechać na misje do Azji, choć skądinąd władze zakonne wolały wysyłać ich raczej w inne regiony, na Daleki Wschód wysyłając głównie Portugalczyków. Można więc powiedzieć, że tytułowe "kołatanie" kończyło się niepowodzeniem, choć przecież wielu zakonników podejmowało liczne próby i sięgało po bardzo nieraz oryginalne środki argumentacyjne. W sumie na misje wschodnie skierowanych zostało tylko kilku polskich jezuitów, zasadniczo bowiem uważano, że naturalnym miejscem ich działalności misyjnej, tzw. "polskimi Indiami" powinny być obszary Europy Północnej i Wschodniej. Tomasz Babnis