Mowa chleba

Znacie swój język miłości?

Rumunia, lata 80. Świat jak z poetyckiego koszmaru albo zmysłowego bad tripa, w którym sieroty uprawiają śmieciowy szamanizm, a kobiety karmią świńskim mlekiem. Cosmina jest hersztką wyśnionej wspólnoty dzieci, które wytwarzaj swoje własne, cielesne rytuały. Te sieroty nie znają dotyku. Lenuta, pracownica sierocińca, funkcjonuje w sieci wrogości i nieufności związanej z niesławnym dekretem 770. Jednak największego wroga ma w swoim własnym synu. Kiedy Lenuta ma stawić opór, sięga po beznadziejnie radykalne środki. Ta transowa opowieść nie poddaje się dyktatowi realizmu. Zabiera do wnętrza ciała, ukazując, że to co fizjologiczne jest polityczne.

Brud, znieczulica – te dwa słowa przewijały mi się przez książkę. Niepełnosprawne, zdeformowane dzieci trafiają do rumuńskiego sierocińca. Karmione mieszanką świńskiego mleka i wody. Trzymane w piwnicy, bez dostępu do miłości i światła. Nie jest to miejsce, w którym dziecko może doczekać lepszego jutra. Opiekunki, które zajmują się nimi, boją spojrzeć w oczy, aby dziecko nie rzuciło uroku. W ten sam sposób wychowują swoje dzieci. Bez miłości i nadziei. Dzieci walczą o przetrwanie i odrobinę matczynego ciepła. Biorą udział w transowych rytuałach, by na chwilę poczuć się lepiej.

Autorka przedstawia naturalistyczną i dominującą historię. Pomiędzy wierszami wspomina o Dekrecie 770 i konsekwencjach aborcji. Powieść nieszablonowa, nasiąknięta bólem. Surrealizm w najwyższym stopniu. Powieść, która balansuje na granicy jawy i koszmaru, do którego jest zdolny człowiek, aby zaspokoić swoje pragnienia. Książka nie jest łatwa i przyjemna. Nie każdemu przypadnie do gustu. Jednak warto, aby poczuć surrealistyczny koszmar.

Znacie swój język miłości?

Rumunia, lata 80. Świat jak z poetyckiego koszmaru albo zmysłowego bad tripa, w którym sieroty uprawiają śmieciowy szamanizm, a kobiety karmią świńskim mlekiem. Cosmina jest hersztką wyśnionej wspólnoty dzieci, które wytwarzaj swoje własne, cielesne rytuały. Te sieroty nie znają dotyku. Lenuta, pracownica sierocińca, funkcjonuje w sieci wrogości...

Nie dajcie się zwieść enigmatycznej i niepokojącej okładce „Mowy chleba” Elżbiety Łapczyńskiej. To naturalistyczna i dojmująca historia obrazuje niezwykle przygniatającą i trudną rzeczywistość dzieci umieszczonych w rumuńskim sierocińcu na chwałę Ceausescu, który robił wszystko, by państwo rosło w siłę bez względu na poniesione koszty, co tubalnie odzwierciedlone zostało w niehumanitarnych warunkach bytowania latorośli i faktach historycznych. One, walcząc o przetrwanie i odrobinę matczynego ciepła, decydują się brać udział w transowych rytuałach,by na moment zapełnić umysły. To pozwala oderwać się od zastanej, wrogiej rzeczywistości, w której króluje głód i brak zaspokojenia elementarnych potrzeb- w tym dotyku. Posiłki osieroconych mroziły mi krew. Autorka pomiędzy wierszami pisze o Dekrecie 770 powstałym w 1966 roku w Rumunii i konsekwencjach aborcji. O systemowej niesprawiedliwości, potrzebie bliskości wyrażanej oczami w „rodzinach”, niemożności właściwej komunikacji w ich obrębie oraz nierównościach wynikających z płci. O ekopoetyce. Widać, że Łapczyńską zajmuje ornitologia; w tym metody komunikacji między różnymi gatunkami ptaków. Powieść nieszablonowa, przesiąknięta bólem. Zawłaszczająca uwagę przez wyciskanie esencji z ojczystego języka. Zaserwowane widoki bardzo przygniatające. Plastycznie wyświetlają się pod powiekami szczególnie te, które dotyczą egzystencjalnej samotności i cierpienia niewinnych. To turpizm w pełnej krasie jest. Rzecz dla osób uwielbiających sięgać po eksperymenty literackie, zanurzone po brzegi w surrealizmie. Dodatkowo balansująca na granicy jawy i koszmaru, do jakiego zdolny jest człowiek w imię płytkich pobudek. Jeśli „Bestiariusz nowohucki” uznaliście za jazdę bez trzymanki, to teraz Łapczyńska tubalnie wam pokaże, że ma wyobraźnię niczym plazma i się dopiero rozkręca. Nosem czuję, że za „Mowę chleba” otrzyma w przyszłości jedną z nagród literackich. Tak bawić się emocjami czytelnika przez nagromadzenie granicznych wydarzeń i pisać o kondycji ludzkiej natury potrafi niewielu.

Nie dajcie się zwieść enigmatycznej i niepokojącej okładce „Mowy chleba” Elżbiety Łapczyńskiej. To naturalistyczna i dojmująca historia obrazuje niezwykle przygniatającą i trudną rzeczywistość dzieci umieszczonych w rumuńskim sierocińcu na chwałę Ceausescu, który robił wszystko, by państwo rosło w siłę bez względu na poniesione koszty, co tubalnie odzwierciedlone zostało w...

"Mowa chleba" Elżbiety Łapczyńskiej wwierca się w mózg i pod paznokcie, boli i śmierdzi.
Zaczęło się od dotyku, tak mówi @elkalapczynska. A raczej od jego braku. Od myślenia, jak to jest, gdy się go nie zna. I w tej książce ludzki dotyk, nie taki przypadkowy/automatyczny, a ten, który jest nośnikiem emocji/uczuć, jest nieobecny. Jego erzacem staje się dotyk świńskiej skóry.
Niepełnosprawne, zdeformowane dzieci, które trafiają do sierocińca w rumuńskim Crăiești, są upychane po trzy na łóżku, przewijane, myte i karmione mieszanką świńskiego mleka i wody. To wszystko. Opiekunki unikają nawet patrzenia im w oczy, żeby nie rzuciły na nie uroku. Opiekunki to zresztą złe słowo, bo w sierocińcu mniej jest czułości niż w chlewni - drugim największym pracodawcy we wsi. A słowo dzieci nie przypadkiem autorka zastąpiła określeniem "małe".
Znieczulica rozlała się na całą wieś. Bo czy można "normalnie" żyć, potem iść i przez pół dnia jak automat karmić, przewijać i myć małe, a po powrocie znowu zmieniać się w kochająca mamę? Kobiety z Crăiești - żeby całkiem nie oszaleć - musiały zrezygnować z własnych uczuć, pozbawiają więc ich też swoje dzieci.
Wszędzie wokół brud, głód i smród. To nie jest miejsce, w którym dla kogokolwiek istnieje jakieś jutro (jeżeli miałoby nieść nadzieję).
Trudno byłoby uznać "Mowę chleba" za tradycyjną narrację, autorką zresztą przyznaje, że nigdy jej takie nie pociągały. To opowieść utkana z obrazów, wrażeń, emocji i języka.
Co łączy książki "Mowa chleba", "Ciałko" Katarzyny Kobylarczyk i "Bajka, bajeczka" Barbary Sadurskiej? Poruszają temat represyjnego wobec kobiet prawa i jego konsekwencji. W powieści Elżbiety Łapczyńskiej chodzi o zakazujący aborcji i antykoncepcji dekret 770. z 1966 roku. To jego konsekwencją było powstanie takich miejsc, jak sierociniec w Crăiești.
Pierwsze promocyjne spotkanie wokół książki odbyło się w @cafenowaksiegarnia w dniu, gdy w parlamencie po raz kolejny zaczęto się kłócić o projekty ustaw regulujących dostęp do aborcji, i niedługo po tym, jak Prezydent RP zawetował nowelizację Prawa farmaceutycznego dotyczącą tabletki "dzień po". Może, gdyby politycy częściej czytywali książki...
Zapraszam na profil Sczytalim na Instagramie!

"Mowa chleba" Elżbiety Łapczyńskiej wwierca się w mózg i pod paznokcie, boli i śmierdzi.
Zaczęło się od dotyku, tak mówi @elkalapczynska. A raczej od jego braku. Od myślenia, jak to jest, gdy się go nie zna. I w tej książce ludzki dotyk, nie taki przypadkowy/automatyczny, a ten, który jest nośnikiem emocji/uczuć, jest nieobecny. Jego erzacem staje się dotyk świńskiej...