„Co i rusz ktoś wpada na szalony pomysł, by spróbować wyżyć z pisania. Otwiera szufladę pełną zapisanych stron i wysyła je w świat, czyniąc naszą literaturę bogatszą. Nie zapominajmy o nich. Twórcach debiutantach. I sprawmy, by usłyszał o nich świat” – pisałem 1 lutego, w dniu uruchomienia Plebiscytu Książka Roku 2022 Lubimyczytać. I słowa te podtrzymuję.

Wybierzmy Debiut Roku

Dlatego po raz drugi nagrodzimy pisarzy i pisarki, którzy stawiają pierwsze kroki na rynku książki. Jedna z 14 plebiscytowych kategorii to Debiut. Znajdziecie w niej 10 tytułów, które w ubiegłym roku cieszyły się największym zainteresowaniem wśród użytkowników i użytkowniczek naszego serwisu.

Poznajcie finałową dziesiątkę, na którą możecie oddawać swoje głosy.

Zagłosuj w Plebiscycie Książka Roku 2022!

Aga Antczak, „Adela nie chce umierać” (Lira)

Aga Antczak – absolwentka filologii romańskiej, przez wiele lat związana z francuskim stowarzyszeniem działającym na rzecz silver generation. Trochę na przekór polskim zimom wyjechała spontanicznie do Madrytu, gdzie mieszka, pracuje i pisze.

„Jest miłość po Auschwitz…” – głosi napis na okładce debiutanckiej powieści Agi Antczak. „Adela nie chce umierać” opowiada historię Adeli i Adolfa, obozowych rozbitków, którzy usiłują zbudować miłość na osobliwym fundamencie: nie wracać do przeszłości. W efekcie mąż nie zna swej żony, żona zaś – swojego męża. Dopiero pod koniec życia Adela i Adolf mają odwagę, by wrócić do wspomnień, poznać się na nowo, wreszcie – pokochać.

Debiut Agi Antczak, „Adela nie chce umierać”, czytelnicy oceniają na 8/10 i piszą:

Aneta Pawłowska-Krać, „Głośnik w głowie. O leczeniu psychiatrycznym w Polsce” (Wydawnictwo Czarne)

Aneta Pawłowska-Krać – dziennikarka, socjolożka, absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Publikowała m.in. w „Dużym Formacie” i „Zwierciadle”. Autorka reportaży radiowych emitowanych na antenie katowickiego Radia eM. Pracowała w redakcjach informacyjnych Radia Rekord i Meloradia. Jest reporterką Informacyjnej Agencji Radiowej Polskiego Radia.

W reportażu „Głośnik w głowie” Pawłowska-Krać kreśli obraz polskiej psychiatrii. Niestety w ciemnych barwach. Książka jest zapisem rozmów z pacjentami i ich rodzinami, z psychiatrami, pielęgniarzami i pielęgniarkami.

Autorka wskazuje, że pacjenci w Polsce trafiają do szpitali zbyt późno, zostają w nich za długo, są faszerowani lekami i nie mogą liczyć na odpowiednią opiekę, a po wypuszczeniu z oddziału nie dostają wskazówek, jak radzić sobie dalej. To efekt niewydolnego systemu, braku odpowiedniej liczby specjalistów i przeciążonego personelu. Pawłowska-Krać przygląda się rozwiązaniom przyjętym w innych krajach i analizuje wdrażaną obecnie z trudem reformę psychiatrii.

Jej debiut, „Głośnik w głowie. O leczeniu psychiatrycznym w Polsce”, czytelnicy oceniają na 7,1/10 i piszą:

Maciej Kraszewski, „Johnny. Powieść o księdzu Janie Kaczkowskim” (Agora)

Maciej Kraszewski – scenarzysta, pisarz, autor i współtwórca filmu o księdzu Janie Kaczkowskim. Współtwórca wielu seriali, programów telewizyjnych i audycji radiowych, konsultant i doradca medialny. Uwielbia gotowanie i hałasowanie na różnych instrumentach muzycznych. Od urodzenia człowiek z Sopotu.

Ksiądz Kaczkowski to postać wyjątkowa. Niezwykły dziwak, przez eminencje traktowany lekceważąco ze względu na niekonwencjonalne zachowanie, które, jak się przyjęło, nie przystoi księżom. Kapłan umiejący znaleźć wspólny język z młodymi gniewnymi, który angażował chłopaków z zawodówki, na pozór twardych buntowników, do pomocy chorym. Powieść Kraszewskiego to opowieść o przyjaźni, która nie miała prawa się wydarzyć. A jednak.

Jego debiut, „Johnny. Powieść o księdzu Janie Kaczkowskim”, czytelnicy oceniają na 8,6/10 i piszą:

Anna Górna, „Kraina złotych kłamstw” (Czwarta Strona)

Anna Górna – urodzona w 1988 roku w Częstochowie. Prawniczka, absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2014 roku mieszka i pracuje w Szwajcarii. Specjalizuje się w negocjacjach biznesowych w branży farmaceutycznej. W 2018 roku ukończyła kurs pisania powieści Miasta Literatury UNESCO w Krakowie, który ostatecznie przesądził o tym, że postanowiła zająć się pisaniem. Prywatnie miłośniczka muzyki rockowej, jogi i podróżowania szlakiem dobrego wina. Po dwóch lampkach mówi płynnie po włosku.

„Kraina złotych kłamstw” to debiut, którym zachwycili się między innymi Wojciech Chmielarz i Robert Małecki. Książka opowiada historię Jacka Harforda, byłej wschodzącej gwiazdy kina, który w 2004 roku, po zaginięciu jego młodej partnerki, wyprowadził się do Zurychu, gdzie prowadzi spokojne, dostatnie życie. Do czasu, gdy w grudniu 2018 roku jego kolejna partnerka znika bez śladu. By oczyścić swoje nazwisko, Harford jest zmuszony skorzystać z usług prywatnego detektywa, Piotra Sauera, byłego policjanta, który wyjechał z Polski po tym, jak zadarł z niewłaściwymi ludźmi.

Debiut Anny Górnej, „Krainę złotych kłamstw”, czytelnicy oceniają na 7,1/10 i piszą:

Katarzyna Włodkowska, „Na oczach wszystkich” (Wielka Litera)

Katarzyna Włodkowska – reporterka „Dużego Formatu”, była wieloletnia dziennikarka trójmiejskiej „Gazety Wyborczej”. Za reportaż „Dom zły”, ujawniający sprawę „polskiego Fritzla”, została nominowana do wszystkich najważniejszych nagród dziennikarskich i zdobyła prestiżową Grand Press 2017 w kategorii „Reportaż prasowy”.

W „Na oczach wszystkich”, swym książkowym debiucie, Włodkowska powraca do sprawy „polskiego Fritzla”, Mariusza, który przez dwa lata więził żonę w piwnicy. Autorka przez kilka lat pracowała nad książką, starając się odpowiedzieć na kluczowe pytanie – czy rodzina i sąsiedzi wiedzieli? „Na oczach wszystkich” to opowieść o narodzinach zła, portret lokalnej społeczności, a także próba analizy instytucjonalnej znieczulicy. Gdy bowiem sprawa wyszła na jaw, okazało się, że prokuratura trzykrotnie nie uwierzyła maltretowanej kobiecie.

Debiut Katarzyny Włodkowskiej, „Na oczach wszystkich”, czytelnicy oceniają na 8,1/10 i piszą:

Patryk Pufelski, „Pawilon małych ssaków” (Karakter)

Patryk Pufelski – urodzony w roku 1990. Na co dzień opiekun pingwinów, fok, kotików i dwóch kazarek szarogłowych we wrocławskim zoo. Studiował w Krakowie.

W „Pawilonie małych ssaków” pracujący w zoo Patryk dogląda kopytnych. Rano gotuje owsiankę dla tapirów i hipopotamów karłowatych, rozwiązuje problemy sąsiedzkie skłóconych pingwinów, za koleżankę ma słonicę. Po pracy gotuje ze swoim chłopakiem, słucha homofobicznych słów polityków, próbuje zrozumieć, dlaczego jego najlepsza przyjaciółka zachorowała na alzheimera. A wszystko notuje w swoim dzienniku.

Jego debiut, „Pawilon małych ssaków”, czytelnicy oceniają na 7,5/10 i piszą:

Olga Mildyn, „Podłość” (W.A.B.)

Olga Mildyn – na co dzień reporterka TVN24, związana z „Dużym Formatem”. Laureatka stypendium im. Leopolda Ungera.

„Podłość” to antylaurka dla współczesnej Polski. To, jak informuje wydawca, opowieść o smutku, nieszczęściu, codziennych udrękach i rozpaczach, źle ulokowanym zaufaniu, matactwach, chciwości i ludzkiej niegodziwości. Debiut, który poruszył między innymi Annę Dziewit-Meller i Łukasza Orbitowskiego.

Debiut Olgi Mildyn, „Podłość”, czytelnicy oceniają na 7,5/10 i piszą:

Jakub Sieczko, „Pogo” (Dowody)

Jakub Sieczko – lekarz, specjalista anestezjologii i intensywnej terapii, socjolog. Pracuje w jednym z warszawskich szpitali, wcześniej w stołecznym pogotowiu ratunkowym. Był koordynatorem grupy „Medycy na granicy”, która jesienią 2021 roku udzielała pomocy medycznej imigrantom i uchodźcom podczas kryzysu na pograniczu polsko-białoruskim.

„Pogo” to zapis sześciu lat pracy w pogotowiu ratunkowym na warszawskim Grochowie. To opowieść o ludziach jeżdżących karetką, którzy próbują przetrwać w pogotowiu, nie popaść w obojętność lub samodestrukcję. O Warszawie bez pudru. O cichym, niewidowiskowym cierpieniu.

Debiut Jakuba Sieczki, „Pogo”, czytelnicy oceniają na 7,7/10 i piszą:

Sławomir Gortych, „Schronisko, które przestało istnieć” (Wydawnictwo Dolnośląskie)

Sławomir Gortych – pasjonat gór, absolwent wydziału stomatologicznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Prowadzi popularny blog „Zagubiony w Karkonoszach”, gdzie odkrywa przed czytelnikami tajemnice najsłynniejszych dolnośląskich gór. Książka „Schronisko, które przestało istnieć” to pierwszy tom trylogii kryminalnej opowiadającej o burzliwych dziejach Karkonoszy XX wieku.

Bohaterem „Schroniska, które przestało istnieć” jest Maksymilian, młody stomatolog, który jedzie w Karkonosze, by odetchnąć od rodzinnych problemów. Na miejscu dowiaduje się, że jego wuj, właściciel nieczynnego schroniska Nad Śnieżnymi Kotłami, zginął w nieszczęśliwym wypadku. Przed śmiercią z niejasnych przyczyn interesował się losami innego górskiego schroniska, które tuż po II wojnie światowej spłonęło w niewyjaśnionych okolicznościach. Wkrótce Maksymilian zaczyna podejrzewać, że śmierć wuja nie była tylko nieszczęśliwym wypadkiem.

Debiut Sławomira Gortycha, „Schronisko, które przestało istnieć”, czytelnicy oceniają na 7,1/10 i piszą:

Dawid Góra, „WOPR. Życiu na ratunek” (Muza)

Dawid Góra – redaktor, reporter, wydawca. Autor tekstów o tematyce sportowej i społecznej. Miłośnik literatury, Tatr i kultury czeskiej. Związany z redakcją Wirtualnej Polski.

„WOPR. Życiu na ratunek”, książkowy debiut Dawida Góry, to wstrząsający i poruszający reportaż o pracy ratowników wodnych. O najtrudniejszych akcjach i zawodowej codzienności. O zasadach, które ratują życie, i żywiole, który uczy pokory. Bohaterowie na co dzień bezimienni i anonimowi, którzy przez cały rok ratują życie setkom ludzi, w tej książce otrzymują twarze i głosy.

Debiut Dawida Góry, „WOPR. Życiu na ratunek”, czytelnicy oceniają na 7,1/10 i piszą:

A teraz – do dzieła. Debiutanci i debiutantki czekają na wasze głosy. Telefony w dłoń!

Zagłosuj w Plebiscycie Książka Roku 2022!