Cristina Rivera Garza pochodzi z Meksyku, kraju, w którym w samym roku 2021 ponad 1000 morderstw kobiet zostało zakwalifikowanych jako zbrodnie popełnione ze względu na płeć. Według organizacji pozarządowej Impunidad Cero, co najmniej połowa ze zgłaszanych na policję tego rodzaju przestępstw nie zostaje rozwiązana. A większość przypadków przemocy wobec kobiet w ogóle nie jest zgłaszana.

Siostra Cristiny Rivery Garzy została zamordowana w 1990 roku. Jak zaznacza autorka, przez długi czas trudno jej było cokolwiek o tym tragicznym wydarzeniu napisać. Nie tylko ze względu na własną żałobę, ale i na język, którym wtedy posługiwano się w meksykańskich mediach – według pisarki nie był on „pełen szacunku” wobec ofiar, wręcz przeciwnie – często próbowano tłumaczyć sprawców, pisząc o „zbrodniach w afekcie” (jeszcze przed wyrokiem), które miałyby być w jakiś stopniu sprowokowane.

Stopniowo jednak i w Meksyku zachodzą zmiany – w 2012 roku do kodeksu karnego wprowadzono pojęcie „kobietobójstwa”, a w roku 2020 samo miasto Meksyk powołało prokuratora generalnego, wyznaczonego konkretnie do zajmowania się sprawami kobietobójstw. Ruszyła też społeczna debata na ten temat.

Dlatego, jak zaznacza Cristina Rivera Garza, dopiero teraz łatwiej jej było napisać o swojej siostrze:

Liliana Rivera Garza, siostra twórczyni, 16 lipca 1990 roku została znaleziona martwa w swoim mieszkaniu w Azcapotzalco, robotniczej dzielnicy miasta Meksyk. Gdy została bestialsko zabita, miała 20 lat. Była studentką architektury z talentem do pisania wierszy, uwielbiała ręcznie zapisywać karty swojego pamiętnika. Kilka miesięcy po śmierci młodej kobiety wydano nakaz aresztowania jej chłopaka, podejrzewanego o zabójstwo. Ten jednak zniknął, Liliana stała się jedną z tysięcy zamordowanych kobiet, których oprawców nie udało się postawić przed obliczem sprawiedliwości. W proteście przeciwko nieskuteczności działań władz odbywały się protesty, zarówno związane ze sprawą Liliany, jak i wielu innych zamordowanych osób.

👇🏽#JusticiaParaLiliana #JusticiaParaTodas #8M https://t.co/20kKSVphNT

— Cristina Rivera Garza (@criveragarza) March 9, 2022

Cristina Rivera Garza została z coraz bardziej blednącymi wspomnieniami o siostrze, ale również z jej pamiętnikami, wierszami, których do stycznia 2020 roku nie była w stanie czytać. W końcu zebrała się na odwagę, by otworzyć pudła pełne pamiątek po siostrze. Zapisane przez nią strony nazywa „instrukcjami, które Liliana zostawiła, dokładnie wyjaśniając, jak opowiedzieć o jej życiu”.

Książka „El Invencible Verano de Liliana” ukazała się w języku hiszpańskim w 2021 roku, wersja angielska (również napisana przez samą Riverę Garzę) ma pojawić się w sprzedaży w roku 2023 pod roboczym tytułem: „Liliana's Invincible Summer: Liliana's Invincible Summer: A Sister's Memoir” (o ewentualnym polskim wydaniu na razie nic nie wiadomo). Autorka opisuje w książce przede wszystkim wydarzenia sprzed śmierci jej siostry, przedstawione właśnie z perspektywy zmarłej później Liliany. W utworze można nawet przeczytać fragmenty jej pamiętników.

W związku z publikacją książki Rivera Garza założyła również specjalny adres e-mail. Powstał on po to, aby osoby mające jakiekolwiek informacje o podejrzewanym o zabójstwo byłym chłopaku jej siostry, mogły do niej napisać. Pisarka zaznaczała bowiem, że poszukiwania mężczyzny przez meksykańskie organy ścigania od lat właściwie ustały, a sprawa nie ruszała z miejsca. W sierpniu 2021 roku kobieta otrzymała z wiarygodnego źródła informację, że podejrzewany mężczyzna prawdopodobnie mieszkał pod przybranym nazwiskiem w południowej Kalifornii. Pisarka znalazła nawet potem jego zdjęcie, które jednak udostępniono na stronie internetowej poświęconej wspomnieniom o zmarłych – według informacji na tym portalu mężczyzna nie żyje od 2020 roku. Rivera Garza zwróciła się o pomoc do amerykańskich władz, aby potwierdzić tę wiadomość. Czeka jeszcze na ostateczną informację, ale jest przekonana, że odnalazła właściwą osobę.

Początkowo towarzyszyło jej uczucie rozczarowania, że morderca wykpił się od kary swoją śmiercią. Czuła się winna, uważała, że mogła zająć się analizą i pisaniem książki wcześniej. Wówczas najprawdopodobniej odnalazłaby mordercę żywego. Potem jednak zaczęła zastanawiać się nad samym celem napisania książki, którym było przedstawienie historii życia jej siostry.

Jak mówi Cristina Rivera Garza:

Źródło: „The New York Times”

[as]