Słownik wciągający jak wartko się toczący kryminał? Choć brzmi to nieprawdopodobnie i zakrawa o coś nieprawdopodobnego, w istocie możliwe jest, że pewien prywatny leksykon współczesnej polszczyzny, który wpadł mi w ręce, okazał się lekturą wyjątkową i niepowtarzalną. Dlaczego? Otóż książka, o której nakreślę za moment kilka słów w ramach własnych odczuć z nią związanych, to publikacja nad wyraz żywa, dynamiczna i rysująca na gęsto zadrukowanych kartkach niebywały obraz Polski, tej powojennej, po koszmarze II wojny światowej i wobec nowej rzeczywistości, jaka nastała. Język to ponoć najsumienniejszy kronikarz historii, zwłaszcza jeśli mówimy o mowie potocznej dokumentującej obraz środowisk, w których się rodzi. Barbara Magierowa i Antoni Kroh, autorzy "Z polskiego na nasze, czyli prywatnego leksykonu współczesnej polszczyzny", bo o tym właśnie słowniku mowa, kontynuując dzieło Zofii Lechnickiej-Kroh, zbierającej przez blisko czterdzieści lat wszelkie hasła i slogany obecne w języku II połowy XX wieku, zaproponowali czytelnikom pozycję nieporównywalną w zasadzie z niczym innym – stworzyli w układzie chronologicznym zapis społecznych przemian zaklętych w języku.

NIE MÓW Z ŻALEM, ŻE ICH NIE MA, ALE Z WDZIĘCZNOŚCIĄ: BYLI*

Skąd w ogóle pomysł na stworzenie leksykonu zawierającego w sobie wyszczególnione, zbierane na przestrzeni lat hasła tak silnie zakorzenione w mowie potocznej swoich czasów? Odpowiedź zawiera się tak naprawdę w dedykacji umieszczonej na pierwszych kartkach słownika: Pamięci Zofii Lechnickiej-Kroh. Kobieta ta, matka Antoniego, począwszy od lat 40. XX wieku aż do swojej śmierci w 1982 roku gromadziła je, notowała i obserwowała, wyrażając tym samym swoją niezgodę na rzeczywistość i wiarę (…), że człowiek nigdy nie jest całkiem bezbronny (wobec władzy) i z jednakową uwagą traktując język wszystkich środowisk i grup społecznych.

[całość tutaj: https://kulturanacodzien.pl/2019/07/11/skrzydlate-slowa-i-zbiorowa-autobiografia-z-polskiego-na-nasze/]

[autor: Natalia Łupińska]

Słownik wciągający jak wartko się toczący kryminał? Choć brzmi to nieprawdopodobnie i zakrawa o coś nieprawdopodobnego, w istocie możliwe jest, że pewien prywatny leksykon współczesnej polszczyzny, który wpadł mi w ręce, okazał się lekturą wyjątkową i niepowtarzalną. Dlaczego? Otóż książka, o której nakreślę za moment kilka słów w ramach własnych odczuć z nią związanych, to...