Klasyczna polska książka publicystyczno-polityczna. Z gatunku tych, które trzeba znać.

Piękny wstęp. To tutaj są te najsłynniejsze słowa Dmowskiego „Jestem Polakiem, więc mam obowiązki polskie” i generalnie cały ten wstęp jest piękną polską nutą zagraną przez polskiego patriotę. Wstęp jednak nie powinien nas zmylić, gdyż tekst właściwy jest w gruncie rzeczy publicystycznym pamfletem. Jest krytyką Polaków i wezwaniem by budować Polskę prawdziwą, a nie tylko tę w „sercu”.

Jest to też niekiedy erudycyjna opowieść, i to wcale aktualna, o zmianie paradygmatu podziału politycznego z konserwatyści vs. demokraci na narodowcy vs. liberałowie. Więcej, autor całkiem przekonująco argumentuje że Narodowa demokracja jest kontynuatorem obozu Konstytucji 3 maja i buduje opozycję ze spadkobiercami Targowicy czyli absolutystycznym liberalizmem.

I na tym można by skończyć. Nie byłoby to jednak chyba do końca uczciwe.

Bo jak to często z krytykami, z Dmowskim podobnie, układa sobie trochę rzeczywistość żeby było łatwiej krytykować. Nie przeciwstawia ludzi biernych tym realnie aktywnym, pokazując tę aktywność. Krytykuje by oddzielić siebie od innych. Jest to trochę takie wbicie flagi z okrzykiem „Nie jestem ani z tamtymi ani z innymi, jestem osobny, kto myśli tak jak ja zapraszam pod mój sztandar”. Ale pod tym sztandarem niewiele jeszcze zbudowano.

Ewidentnie Dmowski jest w „Myślach” wizjonerem, wszak w 1905 roku wzbudza ambicje narodowe, zachęca do aktywności politycznej i chce tworzyć ogólnopolski demokratyczny rząd. Mobilizuje opinię publiczną by taki rząd z silną legitymacją utworzyć. Nie opisuje jednak w jaki sposób, w sytuacji zaborów, do tego doprowadzić. Jeżeli dodamy jeszcze zgorzkniałe refleksje z 1933 roku (ostatnią część Myśli) nt. odzyskania niepodległości czy „jakości” ówczesnych Polaków, po których trudno oprzeć się wrażeniu, że II RP nie była jego państwem, to warto chyba poważnie zastanowić się czy oczekiwania rzeczy niemożliwych do wykonania nie były jednak generalnie szkodliwe.

Na koniec jeszcze trzy elementy, które generalnie źle się zestarzały:

- podejście do Ukraińców, to głębokie przekonanie ze Ukraińcy nie utrzymają swojej odrębności i będą się wynaradawiać. Z perspektywy ostatnich 100 lat widać, że oczywiście wielu się wynarodowiło, ale jednak wielu nie i wielu jest gotowych do walki za swoją ojczyznę.

- para-biologiczne wstawki rasowe, też akceptacja czy pochwala kolonializmu i imperializmu, co z polskiej perspektywy jednak nie może być akceptowane, zwłaszcza po II wojnie światowej gdy Polacy byli masowymi ofiarami rasizmu, imperializmu i kolonializmu.

- aha no i jest trochę o Żydach.

Polecam przeczytać, trzeba znać.

Klasyczna polska książka publicystyczno-polityczna. Z gatunku tych, które trzeba znać.

Piękny wstęp. To tutaj są te najsłynniejsze słowa Dmowskiego „Jestem Polakiem, więc mam obowiązki polskie” i generalnie cały ten wstęp jest piękną polską nutą zagraną przez polskiego patriotę. Wstęp jednak nie powinien nas zmylić, gdyż tekst właściwy jest w gruncie rzeczy publicystycznym...