Oto kolejna książka, którą przeczytałem przed moim pierwszym wyjazdem do Rumunii. Autor, Richard Wagner (notabene były mąż Herty Müller), jest z pochodzenia Szwabem z Banatu, regionu w południowo-zachodniej części Rumunii. Po otwarciu granic, pod koniec lat 80-tych, postanowił on wyemigrować do Niemiec Zachodnich.

Zrozumienie Rumunii wymaga świadomości, że jej tereny były od średniowiecza zamieszkiwane przez liczną mniejszość niemiecką, której sprawnie pełniona misja cywilizacyjna znalazła nawet wyraz w nazwie najbardziej chyba znanego rumuńskiego regionu, tj. Siedmiogrodu. Wielu Niemców rumuńskich (in. Sasów siedmiogrodzkich) starało się o wyjazd do Niemiec już po II wojnie, jednak masowo zaczęli opuszczać kraj dopiero po obaleniu rządów Ceauşescu.

Bohaterem książki jest Rumun Dinu, były oficer rumuńskiej bezpieki – Securitate, który wraz z żoną Lotte (Saska Siedmiogrodzka) i dwójką dzieci wyjeżdza do Niemiec powołując się na pochodzenie Lotte. W nowej ojczyźnie Dinu zostaje detektywem, by pewnego dnia otrzymać zlecenie rozwikłania zagadki śmierci kobiety wyłowionej ze Szprewy. Jakież jest jego zdziwienie, gdy ową kobietą okazuje się Erika, jego dawna miłość i sprawczyni wielu młodzieńczych awantur miłosnych.

Zdarzenie to staje się pożywką dla jego nigdy nieskrywanej nostalgii za Rumunią, za sprawą której poznajemy codzienność przeciętnego rumuńskiego obywatela doby Ceauşescu. Inwigilacja, prześladowania, chęć ucieczki i niedobory w zaopatrzeniu to części składowe tego świata, znane również Polakom, którzy mieli „do czynienia” z PRL-em.

Rumunia jest zarazem tłem bardzo ciekawej analizy ludzkiej emocjonalności. Tragiczne losy Eriki to historia poszukiwania szczęścia, próba wydostania się z macek wszędobylskiej Securitate, z którą nieświadomie i niezamierzenie chodziła nawet do łóżka... Erika to tytułowa Miss Bukaresztu, kobieta pożądana, podziwiana i zdeterminowana, by w piekle korozji ludzkiej życzliwosci, wbrew panującej obojętności zbudować trwały związek u boku ukochanego mężczyzny. Co z tego jeśli „do tanga trzeba dwojga”? Kilka nieudanych prób doprowadziło ją do decyzji o ucieczce a następnie zapetliło w niejasne układy o charakterze gangsterskim.

Śledztwo prowadzone przez Dinu jest klamrą spinającą fabułę tej krótkiej powieści: w jego toku pojawiają się, niczym zombi, dawni znajomi i przeciwnicy Dinu przywołując tym samym fale nie zawsze miłych wspomnień. Samo śledztwo jest zarysowane na granicy wiarygodności na co jednak jesteśmy w stanie przystać mając świadomość, że ma służyć jako pretekst do... opowieści o Rumunii.

Pisarz zastosował ciekawy zabieg narracyjny zmieniający znacząco optykę oglądu opisywanych wydarzeń i dzielący powieść na trzy wyraźne części. W trakcie lektury zdajemy sobie sprawę, że jest ona owocem poczynań Dinu, który postanawia wysłać rękopis do swojego znajomego literata z okresu rumuńskiego a także do swojego syna, dla którego Rumunia jest już tylko odległym echem rodzinnej historii. Konfrontacja trzech punktów widzenia rzuca nowe światło na opisane wydarzenia, obarczając każdego z trzech mężczyzn innego rodzaju refleksjami.

Książka jest adresowana do Niemców niezaznajomionych z losami ich pobratymców siedmiogrodzkich, ale z dużą korzyścią mogą ją również przeczytać Polacy, którzy odnajdą w niej cząstkę swojej historii.

Oto kolejna książka, którą przeczytałem przed moim pierwszym wyjazdem do Rumunii. Autor, Richard Wagner (notabene były mąż Herty Müller), jest z pochodzenia Szwabem z Banatu, regionu w południowo-zachodniej części Rumunii. Po otwarciu granic, pod koniec lat 80-tych, postanowił on wyemigrować do Niemiec Zachodnich.

Zrozumienie Rumunii wymaga świadomości, że jej tereny były...