Gdy opowiadanie Kristen Roupenian „Kociarz” zostało po raz pierwszy opublikowane na łamach „New Yorkera” w 2017 roku, wywołało lawinę dyskusji. Dzięki tak błyskawicznie zdobytej popularności autorka mogła wydać zbiór 12 opowiadań, który w polskim przekładzie nosi właśnie tytuł najpopularniejszego ze składających się na tom tekstów, czyli „Kociarz”. Jednak choć tytułowe opowiadanie cieszy się największą sławą, to pozostałe nie odbiegają od niego jakością.

Opowiadania różnią się między sobą długością, stylem, konwencją. Są tu teksty typowo realistyczne, wiernie odzwierciedlające współczesny świat, takie jak „Kociarz”, z elementami fantastycznymi, na przykład „Szramy”, a nawet utrzymane w całkowicie baśniowej konwencji, jak „Lustro, wiadro i stara kość”. Wszystkie mają jednak na celu ukazanie jednego problemu – nieumiejętności porozumiewania się we współczesnym społeczeństwie.

Chociaż z zasady jestem twardą przeciwniczką opinii, że pokolenie millenialsów nie potrafi kochać, nie potrafi ze sobą rozmawiać, a rozwój portali społecznościowych prowadzi do upośledzenia w relacjach międzyludzkich, to jednak opowiadania Roupenian mnie urzekły. A przecież bohaterowie dwunastu tekstów doskonale wpasowują się w ten stereotyp – nie potrafią mówić otwarcie o swoich uczuciach, radzić sobie z własnymi pragnieniami, zrozumieć innych ludzi ani samych siebie. I choćbyś chciał protestować: „Nie, nieprawda, nie jesteśmy tacy!”, to wbrew sobie odnajdujesz w tych fikcyjnych historiach prawdę. Czytasz i czujesz, że te opowiadania naprawdę odzwierciedlają przykrą rzeczywistość.

A jednak pomimo trudnej i często nieprzyjemnej treści, jaką przekazują, teksty zostały napisane w taki sposób, że czyta się je lekko, szybko i przyjemnie. Roupenian używa prostego języka, nie upiększa, podaje poważną treść w humorystycznej oprawie. Nie znaczy to, że opowiadania nie wymagają od czytelnika intelektualnego zaangażowania. Nie wszystko jest tu podane na tacy, autorka wiele kwestii pozostawia niedopowiedzianych. Pole do interpretacji dla czytelnika jest naprawdę spore. Dlatego po przeczytaniu książki polecam pożyczyć ją znajomym – wydaje mi się, że nie odczuje się pełnej przyjemności z lektury, jeżeli nie będzie się miało potem z kim jej przedyskutować.

Oczywiście, jak to bywa zazwyczaj z tomami krótkich form, jedne teksty spodobają się bardziej, inne mniej. Jestem jednak pewna, że przy takim zróżnicowaniu stylów każdy znajdzie coś dla siebie. Ja też mam już w zbiorze swoje ulubione opowiadania, a także takie, które nie porwały mnie do końca. O żadnym jednak nie mogę powiedzieć, że mi się nie podobało. Dawno książka nie wciągnęła mnie tak, jak „Kociarz” Kristen Roupenian – od tych opowiadań nie można się oderwać.

Agnieszka Budna