Stara, ale nadal doskonała monografia o czasach achemenidzkich imperium perskiego. Ma dzisiaj przeszło 70 lat, ale nadal można ją czytać ze sporym pożytkiem. Nie ulega wprawdzie żadnej wątpliwości, że nasza wiedza o czasach perskich króli królów znacznie wzrosła od czasów, gdy Albert Olmstead rozpoczął w Chicago pracę nad swoim opus magnum. Jednak lektura „Dziejów...” to czynność bardzo... ekonomiczna. Za pomocą jednego tomu przybliżona została fascynująca historia pierwszego imperium z prawdziwego zdarzenia w naszym kręgu kulturowym. Autor oczywiście korzystał przede wszystkim ze źródeł greckich najeźdźców i zdobywców, jak całe generacje historyków przed nim. Ale nie tylko. W tej książce do głosu dopuszczono samych Persów a znaleziska z wykopalisk w dawnych stolicach ich imperium (Parsagady, Suzy i Persepolis) okazały się wspaniałym źródłem dla narracji. Olmstead poszedł o wiele dalej i wplótł w swoją wizję również relacje z innych części perskiego imperium. Obok dzieł matematyków babilońskich, korespondecji żydowskiego garnizonu w Górnym Egipcie, czy objawień założyciela nowej wiary Zoroastra znajdą się tutaj również źródła stosunkowo egzotyczne: karyjskie, fenickie, licyjskie, armeńskie czy lidyjskie. Wszystkie one tworzą wspaniałą mozaikę, z której można wyczytać sporo – i to nie tylko o władcach, spiskach, intrygach pałacowych, wojnach i podbojach. Równie ciekawie pisze Olstead o niesłychanie wysokim stanie chaldejskiej matematyki i astronomii, przybliża nam życie codzienne biednego babilońskiego chłopa czy pokazuje realia służby w wojsku perskim.

Jako mozaika posiadają „Dzieje imperium perskiego” pewne wady. Autor postanowił trzymać się kurczowo chronologii wydarzeń – z pewną stratą dla klarowności przekazu. Narracja rzuca się czasami zbyt gwałtownie od zagadnień militarnych po gospodarcze, od dokładnego spojrzenia na ówczesną sztukę po pałacowe intrygi. Sposób w jaki Olmstead odgranicza cytaty jest mało zadowalający, czasami wręcz nieco mylący. Boleśnie odczuwam brak map oraz szkiców wykopalisk. Czasami jedna grafika mówi więcej niż tysiąc słów – a autor dosyć często o tym zapomina.

Facyt: Uwględniając podeszły wiek tej publikacji, uważam ją nadal za bardzo dobrą lekturę i stosunkowo wyczerpujące wprowadzenie w temat.

Stara, ale nadal doskonała monografia o czasach achemenidzkich imperium perskiego. Ma dzisiaj przeszło 70 lat, ale nadal można ją czytać ze sporym pożytkiem. Nie ulega wprawdzie żadnej wątpliwości, że nasza wiedza o czasach perskich króli królów znacznie wzrosła od czasów, gdy Albert Olmstead rozpoczął w Chicago pracę nad swoim opus magnum. Jednak lektura „Dziejów...” to...