UWAGA: książka wydawana wielokrotnie, pierwszy raz jeszcze za komuny i pod pseudonimem, potem w kolejnych wydaniach autor uzupełniał/poprawiał różne rozdziały, nieraz znacznie. Stąd najlepiej znaleźć najnowsze wydanie (2022). Tego też dotyczą niniejsze uwagi.

Spośród licznych piszących o Mackiewiczu (Zadencka, Fitas, Rohnka, Prądzyńska, Lewandowski, Eberhardt, Łukomski, Orłoś, Bartyzel, Maciąg plus dziesiątki prac magisterskich),Bolecki ma opinię (moim zdaniem słusznie) najlepszego znawcy. Jeśli ktoś nic o Mackiewiczu nie wie, to faktycznie radziłbym zacząć od tej książki.

Co nie znaczy, że jest bez wad. Największa to ta, że Bolecki nie bardzo wiedział, co chce napisać. Biografię? Biografię literacką? Pracę historycznoliteracką? Analizę historiograficzną? Jak na monografię o pisarzu, niewspółmiernie dużo miejsca zajmuje tu tzw. „sprawa Mackiewicza”, czyli kwestia jego domniemanej kolaboracji (tu trzeba Boleckiemu przyznać, że kilka rzeczy wyjaśnił, ale nie do końca: np. znane jest nazwisko człowieka, który wydał wyrok na Mackiewicza - Stanisław Ochocki - ale w książce ono nie pada).

W rezultacie nie bardzo wiadomo, czym książka jest.

Życiorys potraktowany jest bardzo wybiórczo, nie dowiemy się praktycznie nic o latach 1925-1935, gdy Mackiewicz romansował i robił dzieci, klepał biedę i chlał na umór, goły i wesoły (kiedy z Toporską kupili domek w Czarnym Borze to za jej pieniądze, bo on – mimo 15 lat pracy – nic nie odłożył). Także okres emigracyjny jest pokwitowany bardzo ogólnikowo, bez wielu kluczowych informacji, znanych skądinąd (np. że przeprowadzili się do Monachium, bo Józef miał tam nagraną pracę – której ostatecznie nie dostał). W tej sytuacji trudno mieć pretensję, że Bolecki nie wyjaśnia epizodów nieznanych (co do cholery Józef i Barbara robili w Brighton?).

Analiza historycznoliteracka twórczości wypada marnie, głównie skupiona na antykomuniźmie Mackiewicza. Nie ma wiele o jego powieściowej technice narracyjnej, o budowie postaci, o typowych wątkach (np. związki z wieloma kobietami),o jego rozpięciu między behawioryzmem a naturalizmem, o stronie leksykalnej (regionalizmy, rusycyzmy, trasianka) o prowadzeniu dialogów, o ewolucji jego formuły powieściowej, o ukrytej metaforyce przyrodniczej, o wielopostaciowym porte-parole, o przerzucaniu się z polifonii w monofonie, o technice prowadzenia konkretnych scen, o dozowaniu epiki, o jego eponimii, o panoramiczności wileńskiej topogafii i jej roli w rozwoju akcji.

Rekonstrukcja światopoglądu Mackiewicza też ostatecznie wychodzi kulawo. Antykomunizm, antykomunizm i antykomunizm. A na przykład, gdzie jest chorobliwa rusofilia Mackiewicza, która tak go otumaniła, że wypisywał brednie o caracie? A jego religijność? Nie tylko w warstwie wyznaniowej, typu jak to było z tą konwersją na prawosławie, ale generalnie, czy był tradycjonalistycznym integrystą, do bólu praktycznym człowiekiem pogranicza, czy może raczej kimś w rodzaju katolickiego agnostyka? A weźmy kobiety; przecież wychodzi z niego mizoginia, jego kobiece postacie muczą, kwaczą, miauczą, ćwierkają – ale żadna nie mówi ludzkim głosem. No i wreszcie taka oto kwestia: czy Mackiewicz uważał się za polskiego patriotę? Bo ja sądzę, że nie.

Tego właśnie nie ma w książce Boleckiego. Niestety ostatnie wydania obciążone są też jego członkostwem w obozie Niny Karsov. Tak do roku 2010 Bolecki był w tym sporze w miarę neutralny, ale potem dołączył do takich cyngli Karsov jak Lewandowski czy Rohnka. Prawdopodobnie po to, żeby zyskać dostęp do archiwaliów. No i zyskał, może teraz szaleć w Toruniu. Ale przecież z Raperswilu zdjęto już klauzulę, więc tutaj tego serwilizmu nie rozumiem.

No dobrze, ale to wszystko nie jest takie ważne. Książkę polecam. I mam nadzieję, że ktoś (może i Bolecki?) jeszcze napisze znakomitą, wszechstronną książkę o Mackiewiczu.

UWAGA: książka wydawana wielokrotnie, pierwszy raz jeszcze za komuny i pod pseudonimem, potem w kolejnych wydaniach autor uzupełniał/poprawiał różne rozdziały, nieraz znacznie. Stąd najlepiej znaleźć najnowsze wydanie (2022). Tego też dotyczą niniejsze uwagi.

Spośród licznych piszących o Mackiewiczu (Zadencka, Fitas, Rohnka, Prądzyńska, Lewandowski, Eberhardt, Łukomski,...

Biografia Józefa Mackiewicza, brata Stanisława „Cata”. W II Rzeczpospolitej niewątpliwie mniej znanego, który „markę” wyrobił sobie postawą na emigracji.
Opowieść o człowieku, który całe życie był niezależny i lubił chodzić pod prąd nie licząc się z tym, co będą inni sądzić na ten temat. Warto przypomnieć, że dla wileńskiej opinii publicznej dwukrotnie miał status zdrajcy. Pierwszy raz, gdy publikował w prolitewskiej prasie podczas tzw. okupacji litewskiej (1939-1940) Wileńszczyzny. Drugi, gdy po zajęciu Wilna przez Niemców publikował w lokalnej polskojęzycznej nazistowskiej gadzinówce „Goniec Codzienny”. Doczekał się z tego tytułu wyroku śmierci ze strony AK (na szczęście nie wykonanego). Z drugiej strony być może właśnie temu zawdzięczał udział w delegacji dopuszczonej przez Niemców do oględzin grobów w Katyniu. Za to z kolei czekałby go wyrok ze strony komunistów.
Ale nie tylko życiorys i nieprzejednana antykomunistyczna postawa młodszego z braci Mackiewiczów jest przedmiotem książki. Także jego twórczość literacka i publicystyczna oraz jego poglądy na temat historii i ówczesnej polityki.
Autor omawia powieści autora „Kontry” oraz jego dorobek publicystyczny, szczególnie powojenny, konsekwentnie antykomunistyczny. I chociaż robi to w sposób niezwykle systematyczny, to tak samo jak w przypadku relacji z życiorysu Mackiewicza nie da się ukryć, że nie sili się nawet na obiektywizm. Sympatię dla autora, jego dzieł i poglądów widać niemal z każdej karty książki. To ułatwia czytanie, ale należy o tym pamiętać. I chociaż los na trwale oddzielił Józefa od starszego brata Stanisława, to obaj zachowali zacięcie publicystyczne we wszystkim, co pisali. Obiektywizmem nigdy nie grzeszyli. Tak samo biograf młodszego z braci. A skąd ptasznik? Warto przeczytać.

Biografia Józefa Mackiewicza, brata Stanisława „Cata”. W II Rzeczpospolitej niewątpliwie mniej znanego, który „markę” wyrobił sobie postawą na emigracji.
Opowieść o człowieku, który całe życie był niezależny i lubił chodzić pod prąd nie licząc się z tym, co będą inni sądzić na ten temat. Warto przypomnieć, że dla wileńskiej opinii publicznej dwukrotnie miał status zdrajcy....

Abslolutnie genialna książka o absolutnie genialnym Józefie Mackiewiczu. Poznamy tzw. "Sprawę Mackiewicza" od podszewki. Dowiemy się, do czego są zdolni ludzie kierowani przez sowieckich agentów, by zeszmacić polskiego patriotę. Już sam pogrzeb autora na emigracji powoduje w człowieku głęboką urazę, a gdy pozna wszystkie działania mające na celu zrobić z Mackiewicza zdrajcę, sprawią one, że człowiek musi ochłonąć, zadać pytanie: dlaczego? Nie będę zdradzał szczegółów, odsyłam do tej genialnej książki o problemach człowieka, który wielkim pisarzem był.

Abslolutnie genialna książka o absolutnie genialnym Józefie Mackiewiczu. Poznamy tzw. "Sprawę Mackiewicza" od podszewki. Dowiemy się, do czego są zdolni ludzie kierowani przez sowieckich agentów, by zeszmacić polskiego patriotę. Już sam pogrzeb autora na emigracji powoduje w człowieku głęboką urazę, a gdy pozna wszystkie działania mające na celu zrobić z Mackiewicza...

Nie szafuję tutaj dziesiątkami, ale praca Włodzimierza Boleckiego zasługuję na najwyższą ocenę. Solidna pozycja, która daje czytelnikowi dużo więcej, niż można byłoby oczekiwać po tradycyjnie napisanej biografii. Duży nacisk autor kładzie na tzw. "sprawę Józefa Mackiewicza" i jej też poświęca najwięcej miejsca. Moc cytatów, także przegląd publikacji okupacyjnych, w tym przedruk nieszczęsnych artykułów, za które pomawiano Mackiewicza o kolaborację z Litwinami, a głównie z Niemcami. Nieprzejednanych wrogów pisarza, których nie brakuje do dziś, prawdopodobnie nic nie jest w stanie przekonać, niemniej jeśli ktoś nie zasklepia umysłu, zada sobie trud i uważnie przeczyta "Ptasznika", ma szansę na dotarcie do sedna, czyli na wyrobienie własnej opinii o całej "sprawie". Książka znakomita, nawet mimo drobnego mankamentu, polegającego na skrótowym potraktowaniu emigracyjnego życiorysu pisarza.

Nie szafuję tutaj dziesiątkami, ale praca Włodzimierza Boleckiego zasługuję na najwyższą ocenę. Solidna pozycja, która daje czytelnikowi dużo więcej, niż można byłoby oczekiwać po tradycyjnie napisanej biografii. Duży nacisk autor kładzie na tzw. "sprawę Józefa Mackiewicza" i jej też poświęca najwięcej miejsca. Moc cytatów, także przegląd publikacji okupacyjnych, w tym...

Monumentalna w rozmiarach praca poświęcona jednemu z lepszych polskich pisarzy w XX wieku. Książka przede wszystkim dla ludzi znających twórczość Józefa Mackiewicza. Dla jego fanów wręcz pozycja obowiązkowa. Czytanie trochę utrudnia fakt, że nie jest to usystematyzowana monografia z uporządkowaną narracją lecz bardziej zbiór różnych studiów i analiz. Dlatego często niektóre tematy się powtarzają, a Bolecki cytuje niejednokrotnie wypowiedzi, które się wcześniej pojawiały (zachwiana jest również w pewnym stopniu chronologia). Warto też dodać, że niemała część książki jest poświęcona kwestii rzekomej kolaboracji Józefa Mackiewicza, wyrokowi podziemia na niego oraz wszelkim reperkusjom tych spraw.

Monumentalna w rozmiarach praca poświęcona jednemu z lepszych polskich pisarzy w XX wieku. Książka przede wszystkim dla ludzi znających twórczość Józefa Mackiewicza. Dla jego fanów wręcz pozycja obowiązkowa. Czytanie trochę utrudnia fakt, że nie jest to usystematyzowana monografia z uporządkowaną narracją lecz bardziej zbiór różnych studiów i analiz. Dlatego często niektóre...

Doskonała i jedyna solidna monografia Józefa Mackiewicza przedstawiajaca historię życia jednego z największych pisarzy polskich XX wieku. Historię tyleż fascynującą, co tragiczną, bo historię twórcy, którego ksiązki bardzo długo były skazane na zapomnienie nie tylko przez PRL-owską komunę ale i przez wiele emigracyjnych środowisk tak lewicowych jak i prawicowych. Napisałem, że to praktycznie jedyna monografia. Skłamałem! Jest jeszcze "dzieło" Eberhardta, ale pełne prawicowych sloganów, leczenia kompleksów, demagogii, wręcz obrażania czytelnika. Nie mowiąc już o zgoła fałszywych założeniach. Jeśli ktoś chce poznać życie i twórczość Mackiewicza, powinien zacząć od monografii Boleckiego a potem oczywiście przeczytać kilka największych dzieł ptasznika z Wilna.

Doskonała i jedyna solidna monografia Józefa Mackiewicza przedstawiajaca historię życia jednego z największych pisarzy polskich XX wieku. Historię tyleż fascynującą, co tragiczną, bo historię twórcy, którego ksiązki bardzo długo były skazane na zapomnienie nie tylko przez PRL-owską komunę ale i przez wiele emigracyjnych środowisk tak lewicowych jak i prawicowych. Napisałem,...

Poza Boleckim nikt spośród głównego nurtu nie pisze o Mackiewiczu prawdy ...

Poza Boleckim nikt spośród głównego nurtu nie pisze o Mackiewiczu prawdy ...