Artefakty nauki. Historyczne przyrządy naukowe w zbiorach polskich muzeów

Obok licznych artefaktów sztuki muzea przechowują również cenne obiekty nauki – historyczne przyrządy pomiarowe i obserwacyjne. Są one dowodem jak rozwijały się badania i teorie naukowe, edukacja, nauki praktyczne i wytwórczość narzędzi niezbędnych do uprawiania nauki. W Polsce nie posiadamy muzeum historii nauki, a zabytkowe instrumenty naukowe rozproszone są w kolekcjach wielu muzeów.

Niniejsza książka daje obraz materialnego dziedzictwa nauki w polskich muzeach. Autorka wskazuje rodzime muzea posiadające wartościowe zbiory historycznych przyrządów pomiarowych. Proponując kryteria oceny instrumentu jako zabytku nauki, przedstawia najcenniejsze przyrządy znajdujące się w polskich zbiorach, datowane na okres XI–XX w. Szczególną uwagę poświęca polskim wytwórcom przyrządów z XIX i XX w.

Cennym uzupełnieniem jest leksykon dziewięćdziesięciu sześciu typów instrumentów, które znajdują się w naszych muzeach. Jest to pierwsza w języku polskim praca poświęcona instrumentarium naukowemu w ujęciu historycznym. Książka stanowi uzupełnienie elektronicznej bazy danych historycznych zbiorów naukowych: INVENTARIUM. Jest cenną pozycją dla muzealników, historyków nauki, kolekcjonerów.

Publikacja powstała dzięki życzliwości i współpracy opiekunów zbiorów i kustoszy polskich muzeów. Została sfinansowana przez Narodowe Centrum Nauki w ramach projektu OPUS 13 „Narodowy inwentarz historycznych przyrządów naukowych”.

Mamy do czynienia z dziełem nowatorskim, niezwykle ważną publikacją inicjującą badania nad historią materialnego dziedzictwa naukowego w polskich kolekcjach.

dr hab. Dorota Folga-Januszewska, prof. ASP