Scruton jako wychowawca

Scruton to rzetelny profesor filozofii. Imponuje erudycją i szerokością zainteresowań, choć momenty głębi pojawiają się stosunkowo rzadko. "The Soul of the World" przypomina płynięcie statkiem pod komendą kompetentnego kapitana, którego jednak nie sposób nazwać odkrywcą czy tym bardziej nowym Krzysztofem Kolumbem.

Czy lektura Scrutona nam czymś zaszkodzi? Zdecydowanie nie, choć jego "dryfujący" sposób rozwijania myśli bywa męczący w odbiorze. Autor mniej więcej w taki sposób podchodzi do branych na warsztat zagadnień: wpierw omawia wybrany temat i dopiero pod koniec wywodu wyciąga minimalne wnioski dotyczące szeroko pojętej roli ludzkiego umysłu i wiary w konfrontacji z podejściem stricte naukowym. Niestety, nie zawsze jest jasne, na jakiej zasadzie Scruton dokonuje selekcji branych na warsztat tematów. W "The Soul..." brakuje jednoznacznie określonej bazy metodycznej. U Hegla chociażby każde dzieło zaopatrzone jest w wyczerpujący wstęp metodyczny. Dzięki temu czytelnik ma możliwość zrozumieć, dlaczego właśnie temat x a nie y jest obecnie omawiany. Uporządkowanie metodyczne widać też w sposobie przestawiania myśli: teza stawiana jest na początku, potem następuje wywód, później ma miejsce powrót do tezy oraz zaznaczenie tego, w jaki sposób teza ta łączy się z innymi zjawiskami. Prosta i klarowna baza metodyczna bardzo ułatwia czytelnikowi życie.

Wracając do Scrutona, cytuje on dużą ilość prac i porusza masę tematów, lecz jakby przypadkowo, bez selekcji. Scruton nie za bardzo daje nam możliwości ocenienia, czy dany autor lub zagadnienie autentycznie zasługuje na naszą uwagę. Autor jednak detalicznie i na przestrzeni wielu długich stron opisuje tematy, które w ostatecznym rozrachunku sam autor objawia, jako będące kwestiami już od dawna rozpatrzonymi przez takich klasyków jak Arystoteles, Spinoza, Kartezjusz, Kant czy Hegel. W takim razie po co nam było te 5, 10, czasem ponad 20 stron detalicznego wywodu, często na tematy dosyć specjalistyczne, w którym na próżno szukać choćby wskazówki rozwiązania? Wydaje mi się, że autor powinien wpierw kontekstualizować dany problem i potem przedstawiać wywód, a nie odwrotnie, czyli zaczynać od szczegółowego wywodu i przedstawiać rozwiązania dopiero pod sam koniec.

Scruton jako wychowawca

Scruton to rzetelny profesor filozofii. Imponuje erudycją i szerokością zainteresowań, choć momenty głębi pojawiają się stosunkowo rzadko. "The Soul of the World" przypomina płynięcie statkiem pod komendą kompetentnego kapitana, którego jednak nie sposób nazwać odkrywcą czy tym bardziej nowym Krzysztofem Kolumbem.

Czy lektura Scrutona nam czymś...