Książka ma swoje atuty. Świetny jest zwłaszcza język i przedstawienie pewnych typów szlachty i arystokracji czasów stanisławowskich. Ale sama epoka i Warszawa, i życie społeczno-polityczne - choć bohaterowie zaliczają się do elity i tkwią w centrum wydarzeń - odmalowane blado i sztampowo, bo całość niestety snuje się wokół romansowej intrygi prostej jak drut. Schemat ocen przewidywalny do bólu zabija nawet ciekawie i celnie zarysowane niejednoznaczności głównych bohaterów, zwłaszcza obu dojrzałych, namiętnych i wpływowych kobiet, których Adam stał się wybrankiem i ostatecznie ofiarą. W nadmiernie rozwleczonej narracji skrzą się tylko miejscami dialogi i trafne sentencje jak zagubione brylanciki. Solidna produkcja, ale w dorobku starego mistrza pośledniejszej próby.

Książka ma swoje atuty. Świetny jest zwłaszcza język i przedstawienie pewnych typów szlachty i arystokracji czasów stanisławowskich. Ale sama epoka i Warszawa, i życie społeczno-polityczne - choć bohaterowie zaliczają się do elity i tkwią w centrum wydarzeń - odmalowane blado i sztampowo, bo całość niestety snuje się wokół romansowej intrygi prostej jak drut. Schemat ocen...

Adam to młody i niezwykle urodziwy chłopak z dobrej, ale ubogiej rodziny. Ojciec chce, żeby syn nauczył się pracować i przejął rodzinne gospodarstwo, ten jednak ma inne plany. Przez przypadek poznaje dalekich krewnych. ,,Ciotka" od początku jest nim oczarowana i proponuje mu opiekę. Wbrew woli ojca, Adam zgadza się. Szybko przyzwyczaja się do luksusu i bogactwa. Tymczasem niemłoda, ale nadal piękna Julia oddaje mu całe swoje serce. Adam początkowo przyjmuje jej miłość, ale wkrótce w jego życiu pojawiają się inne kobiety, zwłaszcza piękna i uwodzicielska Krystyna, kuzynka i przyjaciółka Julii. Mężczyźnie zależy tylko na tym, żeby ustawić się w życiu i zrobić karierę, a Krzysia może mu w tym bardzo pomóc.

Jest to jedna z lepszych powieści Kraszewskiego. Autor ciekawie i barwnie opisuje życie za czasów Stanisława Augusta. Miasto i magnateria to dla niego synonimy rozpusty i zepsucia, natomiast chwali ubogą szlachtę, walczącą o zachowanie swojej ziemi. Powieść opowiada o karierze Adama, który wydaje się zdobyć wszystko - pieniądze, powodzenie, sławę, jednak traci prawdziwe dobra - miłość, rodzinę, patriotyzm. Wiele miejsca jest poświęcone problemowi kosmopolityzmu i oddalenia się od ojczyzny, nadmiar francuskich zwrotów może razić i przeszkadzać(moje przypisy były na końcu książki),ale dobrze oddaje klimat epoki.

Adam to typowy zepsuty młodzieniec, który jest gotów oddać wszystko, żeby osiągnąć swoje cele. Nie polubiłam go, ale też nie irytował mnie tak, jak niektórzy bohaterowie. Można powiedzieć, że winę za jego zachowanie ponosiły też osoby, które rozpieszczały go i przekonywały, że jest najwspanialszy, zwłaszcza Julia i matka. Przyłapałam się nawet na tym, że pod koniec zaczęłam mu kibicować. Julia i Krystyna to postaci o bardzo skomplikowanych osobowościach. Na początku Julię postrzegałam jako znudzoną życiem, próżną kobietę w średnim wieku, która chce umilić sobie czas romansem z młodym chłopakiem. Jednak później okazuje się, że kobieta naprawdę go kocha, a ta miłość sprawia, że staje się lepsza i szlachetniejsza. Jednocześnie zabiera jej ona rozum i wolną wolę, kieruje wszystkie myśli na ukochanego. Warto dodać, że jest to miłość czysta, pozbawiona pierwiastków fizycznych, a mimo to namiętna i gorąca. Krystyna przez długi czas daje się poznać jako egoistka dla której liczą się jedynie własne zachcianki. Nie kocha Adama, ale chce go zdobyć dla rozrywki, żąda wierności i lojalności, ale sama oddaje się flirtom. Jest pod koniec książki pokazuje ona swoją ludzką stronę. Przez chwilę można jej współczuć, ale zaraz znów wychodzi z niej egoizm i okrucieństwo.

Inne postacie nie są zbyt rozbudowane, nawet Jaremka, towarzysz i sługa Adama, nie jest tak ważny, aby przesłonić główny trójkąt. ,,Dola i niedola" to bowiem powieść głównie o Adamie. To historia człowieka z XVIII wieku, który zatracił zmysł moralny i skupił się tylko na swoich przyjemnościach. Początkowo świetnie na tym wychodził, jednak później coś zaczyna się psuć. I było to rezultatem jego własnych działań.

Polecam ,,Dolę i niedolę". To jedna z lepszych powieści Kraszewskiego. Akcja jest ciekawa i dynamiczna, bohaterowie barwni, a do tego mamy tu interesujący obraz epoki i króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dobra lektura dla fanów powieści historycznych, ale też obyczajowych. Ale zakończenie bym zmieniła. Po takiej ilości goryczy i złych wyborów, powinna zatriumfować niewinność i nowa miłość.

,,(…) gdzież obok świateł nie ma niezbędnego cienia?"

Adam to młody i niezwykle urodziwy chłopak z dobrej, ale ubogiej rodziny. Ojciec chce, żeby syn nauczył się pracować i przejął rodzinne gospodarstwo, ten jednak ma inne plany. Przez przypadek poznaje dalekich krewnych. ,,Ciotka" od początku jest nim oczarowana i proponuje mu opiekę. Wbrew woli ojca, Adam zgadza się. Szybko przyzwyczaja się do luksusu i bogactwa. Tymczasem...