Najciekawszy tom serii. Podstawowa teza Leszka Kołakowskiego sprowadza się do stwierdzenia, iż "marksizm w wydaniu rosyjskim był pełnoprawnym zastosowaniem marksizmu".

Rosyjski komunizm nie był więc, żadnym wypaczeniem idei marksizmu. Już w pierwotnych pismach Marksa, przy konsekwentnym interpretowaniu doktryny można znaleźć zapowiedź totalitaryzmu.

Dość dużym zaskoczeniem jest podejście do stalinizmu. Autor traktuje go jako konsekwentne stosowanie leninizmu, przy czym sam Stalin jest w tym kontekście "osobą o umiarkowanych poglądach".

Zgodnie z doktryną leninizmu (rozwiniętej w stalinizmie) partia jest wyrazicielem woli proletariatu. Wyrazicielem woli partii jest Komitet Centralny. Wyrazicielem woli Komitetu Centralnego jest Prezydium KC. A wyrazicielem woli Prezydium KC jest Sekretarz Generalny. Ergo: Lenin (Stalin) jest wyrazicielem woli ludu.

Najciekawszy tom serii. Podstawowa teza Leszka Kołakowskiego sprowadza się do stwierdzenia, iż "marksizm w wydaniu rosyjskim był pełnoprawnym zastosowaniem marksizmu".

Rosyjski komunizm nie był więc, żadnym wypaczeniem idei marksizmu. Już w pierwotnych pismach Marksa, przy konsekwentnym interpretowaniu doktryny można znaleźć zapowiedź totalitaryzmu.

Dość dużym...

Najbardziej dla mnie interesujący tom tego imponującego dzieła, bo opisujacy realny komunizm czyli marksizm w praktyce. Kołakowski pisze w nim o poglądach XX wiecznych teoretyków marksizmu: Marcuse, Lukacsa i innych, ale o tym nie czytałem. Interesował mnie opis realnego komunizmu. Mamy tu znakomitą analizę stalinizmu, tego szczytowego okresu realnego komunizmu. Dla mnie fascynująca jest analiza fenomenu podwójnej świadomości, tak powszechnego w w tym czasie. Najlepszy będzie tu cytat: „System sowiecki zmierzał do budowania podwójnej świadomości: na zebraniach czy nawet w rozmowach prywatnych ludzie byli obowiązani powtarzać rytualne groteskowe kłamstwa o świecie, swoim państwie, o sobie samych; zarazem jednak powinni byli utrzymywać milczącą pamięć o pewnych realnych stronach sowieckiej rzeczywistości, a to nie tylko dlatego, by żyli nieustannie na odpowiednim poziomie strachu ale również dlatego, że powtarzając raz po raz urzędowe kłamstwa i wiedząc, że są kłamstwami, wszyscy obywatele stawali się wspólnikami partii i państwa w kłamstwie.”(s.116) I dalej: „Trzeba zatem `wierzyć, nie wierząc` i taki właśnie stan świadomości starała się partia wzbudzić i utrzymać w swoich członkach i w miarę możliwości w całym społeczeństwie, aby w ten sposób wszystkich niejako uczynić odpowiedzialnymi za ustrój. Ludzie, którzy sami nie dojadali i żyli w niedostatku najbardziej elementarnym, powtarzali na zebraniach oficjalne kłamstwa o dobrobycie sowieckiego ludu i w jakiś osobliwy sposób sami na ogół w nie wierzyli...To życie w podwójnej rzeczywistości było jednym z najosobliwszych osiągnięć stalinowskiego systemu”(s.117). Wspaniała analiza. Owe złamanie psychiki narodu ma konsekwencje i dzisiaj, nie przypadkiem łatwość manipulowania opinią publiczną i brak społeczeństwa obywatelskiego w Rosji.
Jest jeszcze o Trockim, który był arcywrogiem Stalina, ale autor pisze, że termin `trockizm’ został stworzony przez Stalina, żeby przejaskrawić jego różnice z Trockim, i łatwiej zwalczać tegoż. Bo obaj ci komuniści mieli bardzo zbliżone poglądy polityczne i ideologiczne, w szczególności praktykowali i popierali terror jako podstawowe narzędzie walki politycznej, i podzielali pogardę dla demokracji. Tak że ich walka to była walka dwóch bandziorów: jeden zabił drugiego, ale obaj byli siebie warci.
Jest jeszcze sporo wspaniałych analiz, m.in. opis niszczenia nauki w czasach Stalina...
Dzieło to niełatwe w odbiorze, ale niektóre fragmenty są po prostu genialne. Uważam, że jest to lektura obowiązkowa dla wszystkich którzy chcą zrozumieć fenomen realnego komunizmu.

Najbardziej dla mnie interesujący tom tego imponującego dzieła, bo opisujacy realny komunizm czyli marksizm w praktyce. Kołakowski pisze w nim o poglądach XX wiecznych teoretyków marksizmu: Marcuse, Lukacsa i innych, ale o tym nie czytałem. Interesował mnie opis realnego komunizmu. Mamy tu znakomitą analizę stalinizmu, tego szczytowego okresu realnego komunizmu. Dla mnie...