Biografia wciąga nas w meandry funkcjonowania pokaźnej instytucji, jaką jest Cambridge. Naprawdę fajnie się czyta o wewnętrznych sporach i całej społeczności studenckiej. Dowiadujemy się różnych ciekawostek, jak wyglądało studiowanie i kariera naukowa na Cambridge. Na przykład, każdy student posiadał służącą do ścielenia łóżka oraz chłopca na posyłki, i jadał posiłki z kadrą nauczycielską.

Dużo miejsca poświęcono na fragmenty o powstającej na uczelni siatce, mającej rozkręcić myśl socjalistyczną. Czasem aż trudno uwierzyć, jak sprytnie i pod przykrywką na tej przepełnionej tradycją uczelni, instalowano agentów, aby stworzyć siatkę socjalistów, werbować nowych ochotników i siać propagandę.

Śledzimy po kolei ścieżkę kariery Diraca, od jego narodzin aż do emigracji i późniejszych lat życia na Florydzie. Ale biografia skupia się nie tylko na jego osobie. Otrzymujemy bardzo ładny przekrój środowiska znanych fizyków, dowiadujemy się m.in, że Schrodinger był niezłym playboyem, mamy również dużo opisów Heisenberga, a wszystko ładnie spaja osoba Nielsa Bohra, nauczyciela i mentora całego pokolenia naukowców. To grube tomiszcze ukazuje również życie ciekawego rosyjskiego fizyka, Piotra Kapicy, przyjaciela Diraca. Ich losy łączą się i dzielą, aż do momentu, kiedy Kapicy uniemożliwiono wyjazdu z Rosji i zmuszono do pracy na rzecz Stalina.

Bardzo dokładnie śledzimy losy najbardziej znanego i renomowanego laboratorium Cavendisha, będącego częścią Cambridge. Laboratorium Cavendisha przez dziesięciolecia stanowiło przyczółek do zrobienia wielkiej kariery naukowej i wielu młodych badaczy starało się w nim pracować. Badania prowadzili tam przyszli nobliści, tacy jak Crick i Watson, odkrywcy struktury podwójnej helisy oraz inni.

Nie wiem za to, czy do gustu przypadła mi teza autora, że Dirac chorował na autyzm. Miało o tym świadczyć jego zachowanie i to, że poślubił cudzoziemkę. Przecież równie dobrze na jego przedziwne zachowanie mógł wpływać fakt, że był typowym Anglikiem, człowiekiem może lekko aroganckim i skrycie pogardzającym innymi. Albo, że po prostu dużo myślał i przez to sprawiał wrażenie wyobcowanego. Biorąc pod uwagę całość jego osobowości, nawet miałoby to sens.

Cała recenzja książki na blogu Kujonka.pl :
https://kujonka.pl/przeglad-ksiazek-popularnonaukowych-wydawnictwa-copernicus-center-press/

Biografia wciąga nas w meandry funkcjonowania pokaźnej instytucji, jaką jest Cambridge. Naprawdę fajnie się czyta o wewnętrznych sporach i całej społeczności studenckiej. Dowiadujemy się różnych ciekawostek, jak wyglądało studiowanie i kariera naukowa na Cambridge. Na przykład, każdy student posiadał służącą do ścielenia łóżka oraz chłopca na posyłki, i jadał posiłki z...

"Przedziwny człowiek" to bardzo solidna biografia brytyjskiego geniusza fizyki teoretycznej i jednego z pionierów mechaniki kwantowej Paula Diraca pióra brytyjskiego fizyka teoretycznego i popularyzatora nauki Grahama Farmelo. Mam wrażenie, że stanowi to zarówno atut tej pozycji jak i wadę.

Farmelo, siłą rzeczy, tematykę fizyki mikroświata opanowaną ma do perfekcji przez co próżno w tejże książce szukać przeinaczeń czy błędów, jeśli chodzi o kwestie związane z mechaniką kwantową w życiorysie Paula Diraca. Natomiast, wydaje mi się (subiektywnie),że autor momentami nieco przesadnie gloryfikuje dokonania tego fenomenalnego fizyka XX wieku. Nie można oczywiście zarzucić Grahamowi Farmelo, iż stawia Diraca w gronie największych fizyków wszech czasów, aczkolwiek w przypadku "ojców założycieli" teorii kwantów ja osobiście postawiłbym między Dirakiem, Heisenbergiem, Schrodingerem, Paulim, Bohrem czy Bornem znak równości, gdyż każdy z nich wniósł bardzo wiele do mechaniki kwantowej. Po przeczytaniu zaś dzieła Farmelo mam delikatne odczucie (ach, jakże znowu subiektywne),że twórczość fizyczna Diraca wyniesiona została minimalnie wyżej niż dzieła życia pozostałych "fundatorów" teorii kwantowej. Tyle, jeśli chodzi o osobiste wrażenia.

Pozostała treść książki, zawierająca opisy życia osobistego i rodzinnego Paula Diraca na tle dziejów epoki, to bardzo ciekawe studium jego osobowości. Czy Dirac rzeczywiście cierpiał na jakieś zaburzenia autystyczne czy też jego introwertyczny charakter spowodowany był wpływem zaborczego ojca i nadgorliwej matki? Trudno powiedzieć. Autor skłania się ku autyzmowi, acz na poparcie obu założeń znalazłyby się pewnie jakieś argumenty. Niemniej, ten aspekt biografii również stanowi kawał rzetelnego pisarstwa, w którym widać kunszt szczegółowego sięgnięcia do wszelkich dostępnych źródeł dotyczących życia Paula Diraca. Minus tej części treści stanowią bardzo nieliczne, ale rzucające się w oczy braki w edukacji historycznej Farmelo; w szczególności w kwestii specyficznych sformułowań odnośnie Związku Radzieckiego.

Reasumując, lektura warta sięgnięcia dla osób zainteresowanych historią fizyki - 7.5/10. Polecam.

P.S. (z dn. 09.02.2023)
Mam jeszcze jedną dodatkową refleksję. Skupiłem się w mojej opinii niemal wyłącznie na formie biografii, natomiast nie napisałem nic o obrazie samego Diraca wyłaniającym się z tej książki. Wydaje mi się, że najlepiej to wyrażą słowa Stevena Weinberga, noblisty i jednego z twórców teorii elektrosłabej, ze "Snu o teorii ostatecznej": "W 1974 roku Paul Dirac przyjechał na Uniwersytet Harvarda, aby wygłosić wykład o swojej historycznej roli w stworzeniu nowoczesnej elektrodynamiki kwantowej. Pod koniec wykładu zwrócił się do doktorantów i poradził im, aby troszczyli się tylko o piękno swoich równań, a nie o ich znaczenie. Nie jest to właściwa rada dla studentów, ale poszukiwanie piękna w fizyce zawsze towarzyszyło Diracowi w jego badaniach i można je znaleźć w całej historii fizyki." Taki właśnie był Paul Dirac, geniusz i "przedziwny człowiek".

"Przedziwny człowiek" to bardzo solidna biografia brytyjskiego geniusza fizyki teoretycznej i jednego z pionierów mechaniki kwantowej Paula Diraca pióra brytyjskiego fizyka teoretycznego i popularyzatora nauki Grahama Farmelo. Mam wrażenie, że stanowi to zarówno atut tej pozycji jak i wadę.

Farmelo, siłą rzeczy, tematykę fizyki mikroświata opanowaną ma do perfekcji przez...

Zawstydzająco dużo błędów w tłumaczeniu: gramatycznych, pominięć, literówek, w zasadzie maksymalnie co kilka stron nowa atrakcja. A tak poza tym, dobrze napisana książka o przedziwnym człowieku.

Zawstydzająco dużo błędów w tłumaczeniu: gramatycznych, pominięć, literówek, w zasadzie maksymalnie co kilka stron nowa atrakcja. A tak poza tym, dobrze napisana książka o przedziwnym człowieku.

Przedziwny, ale i przeciekawy. Biografia też napisana bardzo dobrze. Warto, choć gruba.

Przedziwny, ale i przeciekawy. Biografia też napisana bardzo dobrze. Warto, choć gruba.

Czytelnicy którzy przeczytali wcześniej ode mnie, i zamieścili opinie, wyczerpali, chyba i raczej, pełen zakres zachwytów. nie pozostaje nic innego jak tylko przyłączyć się do ich opinii.
Mogę jedynie dodać, że nawet ktoś nic niewiedzący o mechanice kwantowej i jej zawiłych losach w historii nauki, spokojnie da radę. Przeczytać i poznać losy człowieka którego portret wisi na ścianie w Cambridge zaraz obok portretu Einsteina.
Genialnie zapisane są postaci wszystkich którym zawdzięczamy podstawy wiedzy o budowie Wszechświata. To dodatkowa wartość biografii Paula Dirac'a.
A autor, Graham Farmelo sprawił, że blisko siedemset (z przypisami i bibliografią nawet więcej),czyta się jak sensację.

Czytelnicy którzy przeczytali wcześniej ode mnie, i zamieścili opinie, wyczerpali, chyba i raczej, pełen zakres zachwytów. nie pozostaje nic innego jak tylko przyłączyć się do ich opinii.
Mogę jedynie dodać, że nawet ktoś nic niewiedzący o mechanice kwantowej i jej zawiłych losach w historii nauki, spokojnie da radę. Przeczytać i poznać losy człowieka którego portret...

Tak właśnie powinno się pisać biografie. Autor prześwietlił na wylot głównego bohatera, przeplatając jego życiorys z tłem epoki i historią ówczesnego środowiska naukowego, a także opisem najważniejszych odkryć w dwudziestowiecznej fizyce. Znawstwo tematu przebija z każdej strony książki, co jest dodatkowym atutem. Dzieło wybitne.

Tak właśnie powinno się pisać biografie. Autor prześwietlił na wylot głównego bohatera, przeplatając jego życiorys z tłem epoki i historią ówczesnego środowiska naukowego, a także opisem najważniejszych odkryć w dwudziestowiecznej fizyce. Znawstwo tematu przebija z każdej strony książki, co jest dodatkowym atutem. Dzieło wybitne.

Książka jest fenomenalna. Jej warstwa biograficzna - płynie, a warstwa naukowa - nurtu tego nie hamuje.

Książka jest fenomenalna. Jej warstwa biograficzna - płynie, a warstwa naukowa - nurtu tego nie hamuje.

Wnikliwa biografia, bardzo wciągająca i ciekawa nawet pomimo bardzo wielu momentów, w których autor wyjaśnia teorie fizyki kwantowej. Niesamowita ilość przywołanych szczegółów i swiadectw swiadkow i znajomych, a także fascynujący przekrój przez Europę pierwszej połowy XX wieku. Mam jednak wrażenie, ze szczegółowość życiorysu zwalnia tempo ku końcowi książki. Wiele arcyciekawych informacji o ludziach nauki, o ktych słyszeliśmy w szkole (chodziłam do biol-chemu:)) i których nazwiska przeszły do historii ogólnej (Schrodinger, Einstein). Wielka szkoda, że nie umieszczono wkładek z konkretnymi fotografiami, które przywołuje treść ani drzewa genealogicznego rodziny, uważam, że byłoby to bardzo zasadne. W polskim wydaniu zdarzają się wpadki językowe, powtórzenia i literówki w treści - szkoda, ale można to przeboleć. Żałuję też, że przypisy są końcowe, a nie dolne.

Wnikliwa biografia, bardzo wciągająca i ciekawa nawet pomimo bardzo wielu momentów, w których autor wyjaśnia teorie fizyki kwantowej. Niesamowita ilość przywołanych szczegółów i swiadectw swiadkow i znajomych, a także fascynujący przekrój przez Europę pierwszej połowy XX wieku. Mam jednak wrażenie, ze szczegółowość życiorysu zwalnia tempo ku końcowi książki. Wiele...

Biografia Diraca jest napisana w stylu, który dla mnie jest trudny do przetrawienia. Skrupulatność do przesady.

Biografia Diraca jest napisana w stylu, który dla mnie jest trudny do przetrawienia. Skrupulatność do przesady.

Interesują mnie wybitne umysły i ciekawością sięgnęłam po tę biografię. Paul Dirac, który urodził się 8 sierpnia 1902 roku w Bristolu, to niesamowita postać. Z wykształcenia inżynier, matematyk i fizyk, prawie całe życie pracował w Kolegium św. Jana na uniwersytecie w Cambridge. Z tych dziedzin matematyka była mu najbliższa i za jej pomocą postanowił badać świat. Podobnie jak Einstein, pragnął odnaleźć jedno równanie, za pomocą którego można by opisać świat i z którego dałoby się wyprowadzi wszystkie prawa rządzące przyrodą, a nawet wszechświatem. Wierzył, że to właśnie matematyka daje takie możliwości. Dla Diraca matematyka zawierała w sobie piękno, harmonię i doskonałość. „Ważniejsze, żeby równania były piękne, niż żeby pasowały do eksperymentów.”

Do życia wystarczała mu nauka. Wychowany przez surowego i despotycznego ojca, powtarzał, że „W dzieciństwie nigdy nie zaznałem miłości ani czułości.” Od początku do koca życia był odludkiem, któremu praca i badania naukowe wystarczały do życia. „Wydawało się, że żył w świecie, w którym nie było potrzeby ujawniać emocji i który nie wymagał dzielenia się doświadczeniami – jak gdyby uważał, że przyszedł na świat wyłącznie po to, aby uprawiać naukę”. Znany był ze swej małomówności. Odzywał się tylko, kiedy musiał. Koledzy w Cambridge ukuli nawet żartobliwie jednostkę: jeden dirac, czyli ilość słów wypowiedzianych w ciągu jednej godziny. Dirac tłumaczył się, że „Zawsze jest więcej osób, które wolą mówić, niż słuchać”. Był nieprzystosowany do życia społecznego. Na szczęście dla świata, trafił do Cambridge w latach dwudziestych XX wieku, a „Cambridge było niszą, gdzie jego ekscentryczność mogła być tolerowana, a jego umiejętności docenione”. Paul ożywał się tylko w gronie bliskich przyjaciół, wśród których rozluźniał się i potrafił godzinami dyskutować na różne tematy. Był przyjacielem lojalnym i jego nieśmiałość znikała, gdy trzeba było stanąć w ich obronie, tak jak wtedy, gdy świat potępiał Heisenberga za współpracę z nazistami („Łatwo być bohaterem w demokracji”) lub gdy jego najbliższemu przyjacielowi, Piotrowi Kapicy, reżim stalinowski zabronił wyjazdu z Rosji. Wychodził wówczas ze swej skorupy angażował się całym sobą w pomoc.

Dirac żył w, ośmielę się stwierdzić, chyba najciekawszym czasie dla nauki. Równolegle z nim prowadzili badania Ernest Rutherford, Enrico Fermi, Niels Bohr, Werner Heisenberg, Erwin Schrödinger, Robert Oppenheimer, Piotr Kapica, Max Born, oraz oczywiście, a może przede wszystkim, Albet Einstein, z których większość została uhonorowana Nagrodą Nobla. Każdy z nich miał niezwykle silną osobowość i wszyscy ci naukowcy stworzyli silne podwaliny pod współczesną naukę. Dzięki nim rozwinęła się mechanika kwantowa, którą oni opisywali i badali, a Oppenheimer, co może mniej chlubne, był twórcą pierwszej bomby atomowej.

Dirac znacznie wyprzedał swój czas w nauce. Jego teorie, które wydawały się szalone po ogłoszeniu, w późniejszym czasie potwierdziły się i znalazły zastosowanie w nauce, inżynierii i mechanice. Odkrył i nazwał fermiony, bozony, od niego wywodzi się powszechnie używany w matematyce symbol, który nazwał braket. To Dirac przewidział i opisał równaniami antymaterię „Najbardziej niezwykłą sprawą w historii antymaterii jest (…) to, że ludzkość najpierw zrozumiał i dostrzegła ją wcale nie za pośrednictwem wzroku, węchu, smaku, czy dotyku, lecz poprzez czysto teoretyczne rozważania w głowie Diraca”.

Oprócz nauki Paul miał kilka pasji: codziennie starał się chodzić na długie spacery, kochał wspinaczkę górską. Zajęciom tym oddawał się bez reszty. Kochał muzykę, literaturę, choć nie poezję: „W nauce próbujesz w sposób zrozumiały dla wszystkich opowiedzieć o tym, o czym nikt wcześniej nie miał pojęcia. W poezji starasz się w sposób kompletnie niezrozumiały opisać to, o czym wszyscy doskonale wiedzą”.

Za swoje osiągnięcia w dziedzinie mechaniki kwantowej Paul Dirac został w 1933 roku, wraz ze Schrödingerem uhonorowany Nagrodą Nobla.
Paul Dirac zmarł 20 października 1984 roku w Tallahassee na Florydzie, gdzie mieszkał w ostatnich latach życia. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę naukową i chyba spełnił swoje oczekiwania, że „Życie ma sens, jeśli każdy z nas może przyczynić się w niewielkim stopniu do (…) bezkresnego łańcucha postępu”.

Autor ksążki, Graham Farmelo, pisarz naukowy, biograf, który sam jest fizykiem, niezwykl ciekawie opisuje życie Diraca i jego czasy. W książce znalazły się liczne anegdoty i fakty z życia współczesnych Diracowi naukowców, jego biografia przedstawiona jest na tle wydarzeń w historii i nauce tamtego okresu. Farmelo kapitalnie opisał dochodzenie do odkryć naukowych i choć dotyczy to trudnej dziedziny, jaką jest mechanika kwantowa, zrobił to w niezwykle przystępny sposób i przy tym tak ciekawy, że nie mogłam się oderwać od czytania, choć książka jest bardzo obszerna.

Polecam tę biografię osobom ciekawym świata i chcącym poznać tajniki podstaw teorii keantowej oraz dzisiejszej wiedzy kosmologicznej. Dla mnie ta pozycja to 10/10.
https://moznaprzeczytac.pl/przedziwny-czlowiek-sekretne-zycie-paula-diraca-geniusza-mechaniki-kwantowej-graham-farmelo/

Interesują mnie wybitne umysły i ciekawością sięgnęłam po tę biografię. Paul Dirac, który urodził się 8 sierpnia 1902 roku w Bristolu, to niesamowita postać. Z wykształcenia inżynier, matematyk i fizyk, prawie całe życie pracował w Kolegium św. Jana na uniwersytecie w Cambridge. Z tych dziedzin matematyka była mu najbliższa i za jej pomocą postanowił badać świat. Podobnie...