Rozczarowujący autoportret oligarchy z epoki Jelcyna, prawdziwego 'Rasputina' owych czasów. Poza ciekawym wstępem Felsztinskiego z wnikliwą charakterystyką Bierezowskiego mamy tu wspomnienia oligarchy pełne megalomanii, banalne, jednostronne i mało ciekawe. Są też dokumenty usiłujące pokazać bohatera w dobrym świetle, ale mało przekonują. W sumie duży zawód.

Nabrałem apetytu na książkę po przeczytaniu w księgarni świetnego wstępu pióra Jurija Felsztinskiego, niestety się zawiodłem, bo ów wstęp jest jedynym jasnym punktem w dziele.

Felsztinski nieźle znał Borysa Abramowicza Bierezowskiego (dalej BAB) i daje świetną jego charakterystykę. Po pierwsze był BAB superinteligentny i diablo energiczny, cechowała go olbrzymia wiara we własne siły i niezachwiany optymizm. Po drugie wszelka moralność była mu obca. Po trzecie impulsywnie robił to co mu sprawiało przyjemność, to hedonista, który mógł spełnić każdą zachciankę bo fortunę miał niebywałą.

Potem mamy wynurzenia BAB i tu zaczyna być zupełnie nieciekawie. Jawi nam się bufon i megaloman, który wypowiada się na każdy temat:, miłości, wiary, polityki, ekonomii, filozofii, itd., produkując masę banałów, rzucając sentencje typu „Wiara, mimo istniejących podziałów na chrześcijaństwo, islam, judaizm i tak dalej, jest absolutnie indywidualna. Wierzący człowiek ma Boga w duszy, każdy swego własnego. Bóg jest jeden – ale dla każdego własny.” Wynurzenia BAB wyglądają na brudnopis, są napisane fatalnym, drewnianym stylem, niezborne, nieciekawe, chaotyczne, nie wiadomo kiedy spisane (na przykład pisząc o Abramowiczu BAB twierdzi, że ten chce kupić klub Chelsea). Brakuje przypisów, brakuje objaśnień kto jest kto. Bez niezłej znajomości historii Rosji z ostatnich 25 lat trudno to zrozumieć. To raczej materiał dla historyka niż dla szerokiego czytelnika.

Poza tym opinie BAB są bardzo subiektywne, skrajne i kontrowersyjne. Kreuje się on na demokratę i obrońcę wolności, oraz szermierza postępu, a wedle wszelkich innych relacji był bezwzględnym biznesmenem który przede wszystkim chronił i rozszerzał swoją fortunę stosując często brudne metody. W tym sensie te wspomnienia raczej zaciemniają historię Rosji z lat 90-tych, niż ją wyjaśniają.

Oczywiście z niektórymi ocenami BAB się zgadzam, pisze, że wraz z przyjściem Putina do władzy rozpoczął się okres władzy organów siłowych, spadkobierców KGB, które mają bandycki charakter, są wrogami demokracji i prywatnego biznesu (jeśli nie jest to ich biznes).

Na końcu książki znajdujemy obszerny wybór dokumentów, to głównie memoranda, listy, artykuły autorstwa BAB pokazujące go jako demokratę walczącego o wolność. Znowu pojawiają się duże wątpliwości, autokreacja BAB ma raczej niewiele wspólnego z prawdą. Zwraca uwagę dokument kuriozalny, list do Putina z 2004 (przypomnijmy, że BAB był już wtedy na wygnaniu w Anglii) z projektem orędzia dla prezydenta, w którym ten ma ukorzyć się przed narodem i zacząć rozmowy z Czeczenami; trudno o większy brak wyczucia i megalomanię.

W sumie książka, poza wstępem Felsztinskiego, bardziej dezinformuje niż wyjaśnia. Jest to raczej materiał dla historyka, który napisze rzetelną biografię tego kontrowersyjnego człowieka o życiorysie pełnym tajemnic i białych plam.

Nie polecam.

Rozczarowujący autoportret oligarchy z epoki Jelcyna, prawdziwego 'Rasputina' owych czasów. Poza ciekawym wstępem Felsztinskiego z wnikliwą charakterystyką Bierezowskiego mamy tu wspomnienia oligarchy pełne megalomanii, banalne, jednostronne i mało ciekawe. Są też dokumenty usiłujące pokazać bohatera w dobrym świetle, ale mało przekonują. W sumie duży zawód.

Nabrałem...