„[...] sowiecka historia jest niczym pole minowe, [...] Każdy krok grozi poranieniem imperialnej świadomości, rozerwania płótna z portretem pięknej, wielkiej i szlachetnej »matki Rosji«” (str. 8).

„Diaboliczne eksperymenty na ludziach, seksualne wybryki Lenina i Berii, masowa kolaboracja z nazistami, straszliwa cena zwycięstwa w wielkiej wojnie ojczyźnianej, trupy w kosmosie, robotnicza krew na ulicach Nowoczerkawska i zbrodnia katyńska. Wszystko to czyha na polu minowym sowieckiej historii. Wszystko to jest też na kartach tej książki” (str. 9).

Zawartość (tytuły rozdziałów są nieco enigmatyczne i brzmią inaczej):

1. Prawdziwe Instytuty Naukowo-Badawcze Czarów i Magii*
2. Życie intymne Lenina
3. Prawda o Alieksieju Stachanowcu
4. Wielki głód na Ukrainie (1932-1933)**
5. Ucieczki z Archipelagu GUŁag***
6. Fikcyjni idole pionierów
7. Blokada Leningradu
8. Kobiety w Armii Czerwonej****
9. Republika Łokocka (Łokocki Okręg Samorządowy*****)
10. Smutny los inwalidów wojennych
11. Chutliwy Beria – seksoholik i gwałciciel
12. Oddział Zero i ofiary podboju kosmosu
13. Krwawa sobota – masakra w Nowoczerkawsku (1962)******
14. Pojednanie nad mogiłami ofiar zbrodni katyńskiej (1939)

Dawne tajemnice poliszynela, tematy pomijane w publicznym dyskursie, niewygodne i trzymane w tajemnicy. Obecnie nie stanowią już tabu – ani nad Wisła, ani nad Wołgą.
Wielokrotnie poruszane na łamach prasy, w serwisach internetowych, w radiu i telewizji, co jakiś czas wracają, w ramach ciekawostek historycznych. Autor zbiera wiele z nich do kupy, i pisze o tym co faktycznie zachodziło.
Artykuły czyta się jak teksty z Focusa. Miejscami przydałby się drobne poprawki, ale poza tym są dobrze napisane – lekko i ciekawie. Każdy to osobna całość.

Większość poruszanych zagadnień będzie znana zainteresowanym historią, ale dla młodszych odbiorców (18-25 lat) może być odkrywcza. Na pewno warto sięgnąć po „Katiuszę...”, odświeżyć informacje, i poobcować z naprawdę porządnym warsztatem.

* Można powiedzieć, że fikcyjny INBADCZAM braci Strugackich ma korzenie w rzeczywistości („Poniedziałek zaczyna się w sobotę” [1964/1965]). Książki nie polecam, ale oprócz analogicznych eksperymentów CIA skojarzyło mi się właśnie z tym.
** Więcej w „Czerwonym głodzie” (2007) Anne Applebaum (małżonki Sikorskiego). Książka jest bardzo dobra, bogata w szczegóły i świadectwa historyczne; kreśli szeroki obraz ówczesnych realiów (można poczuć się jak podróżnik w czasie). Hołodomor to historia która nie mieści się w głowie – książka tłumaczy jak do tego doszło. Audiobook zrealizowany wyjątkowo porządnie (lektor: Albert Osik),więc jeśli ktoś uważa temat za zbyt przytłaczający, może spokojnie odsłuchać wersji audio.
*** Temat uzupełnia „Gułag” (2003) Anne Applebaum oraz „Wory” (2017) Marka Galeottiego (który zresztą wymienia opracowanie Applebaum w bibliografii).
**** Jest o tym cała książka: „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” (1985) Swietłany Aleksijewicz. Tak jak inne pozycje autorki – jest świetna. Można się z nią zapoznać w formie audiobooka czytanego przez Krystynę Czubównę.
***** Według Wikipedii – Łokocki Okręg Autonomiczny. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Republika_%C5%81okocka).
****** „W rajskiej dolinie wśród zielska” (2002) Jacka Hugo-Badera porusza różne kwestie związane z gorzką historią ZSRR, między innymi temat krwawo stłumionego protestu. Kiedy Miecik wspomina o chłopcu obserwującym zajścia z drzewa, momentalnie przypomniał mi się rozdział z tej książki. (Jest tam też chyba coś o Stachanowie).

•

Jest jeszcze wiele tematów które powinny znaleźć się w tej książce, niestety autor nie będzie już miał szansy jej poszerzyć*. Niżej kilka przykładów, w ramach uzupełnienia.

Katastrofa kysztymska (wypadek jądrowy w zakładzie atomowym Majak z ‘57) – 200 ofiar śmiertelnych, 10 tysięcy ewakuowanych i setki kilometrów kwadratowych wyłączonych z użytkowania. Wszyscy pamiętają Czarnobyl, Majak został skutecznie przemilczany.

Skażenie chemiczne i nuklearne w Kazachstanie (poligon nieopodal dawnego Semipałatyńska oraz inne miejsca). 220 tysięcy dotkniętych promieniowaniem, 25-30 % większa zachorowalność na raka, tysiące chorych. Do dziś okolicznym mieszkańcom rodzą się kalekie i upośledzone dzieci. Poligon działał w latach 1949-1991. Pisze o tym Erika Fatland w Sowietstanach (2014),ale temat poruszało również wielu innych dziennikarzy.
Są też filmy dokumentalne („Skażony Kazachstan” [2009] i „Napromieniowani” [2009]),niedawno pojawiły się ciekawe vlogi na kanale Planeta Abstrakcja [YouTube]: https://www.youtube.com/watch?v=6jWy0lL5RZQ, https://www.youtube.com/watch?v=YlNXsMXct0M).

Tragedia na Przełęczy Diatłowa (‘59) – sprawę tuszowano i trzymano w tajemnicy. Do dziś nie ma pewności co w zasadzie zaszło. Rok temu [2020] wyszła na ten temat świetna monografia: „Tragedia na przełęczy Diatłowa. Historia bez końca” Alice Lugen. („Przełęcz Diatłowa. Tajemnica dziewięciorga” [2000-2001] Anny Matwiejewnej, zawiera liczne materiały źródłowe, listy i notatki – stanowią co najmniej połowę książki – warto pominąć beznadziejny wątek fabularny i zapoznać się tekstami związanymi bezpośrednio ze sprawą, nie ma z tym większego problemu, są zapisywane inną czcionką).

Radziecka interwencja w Afganistanie (1979-1989) [odpowiednik amerykańskiej w Wietnamie (1964-1975)] i losy weteranów, to temat który pojawił się w polskich reportażach, szeroko o problemie pisze Swietłana Aleksijewicz w „Цинковые мальчики” (1989) [wydania polskie: „Ołowiane żołnierzyki” (2007),tłumaczenie Leszek Wołosiuk, oraz „Cynkowi chłopcy” (2015),tłumaczenie Jerzy Czech]. Sytuacja podobna do tej z rozdziału 10.
Większość oglądało „9 kompanię” [9 рота] (2005),film został dobrze przyjęty, i właściwie całkiem dobry, choć jak wiemy prezentuję zdeformowaną wersję historii. Ostatnio powstało jednak coś zaskakująco odmiennego od tego czym zazwyczaj raczy nas rosyjska kinematografia – realistyczne i świetne zrealizowane Braterstwo [Братство] (2019). Bez patosu, za to z drobiazgowo oddanymi realiami.

Zapomniana wojna. To nie było raczej utajnione, ale nie mówiono wszystkiego, więc można by napisać i o tym: krótki konflikt między ChRL a ZSRR o pograniczne, rzeczne wyspy na Ussuri (‘69). „Konflikt ten rozszerzył się aż na pustynny teren Kazachskiej SRR, gdzie 13 sierpnia w okolicach Żałanoszkol w obwodzie semipałatyńskim granicę przekroczyło 300 chińskich żołnierzy. Po godzinnej bitwie Chińczycy wycofali się, ponosząc ciężkie straty. Radzieccy poinformowali o 2 zabitych i 11 rannych. W ZSRR rozważano możliwość prewencyjnego ataku rakietowego na chińskie instalacje jądrowe. Walki chińsko-radzieckie trwały do końca kwietnia 1969 roku. Zginęło co najmniej 48 żołnierzy Wojsk Pogranicznych KGB i być może nawet 1000 walczących Chińczyków” (https://pl.wikipedia.org/wiki/Konflikt_nad_Ussuri).

Zagadnień jest oczywiście o wiele więcej (chociażby ledwo zasygnalizowane w „Katiuszy...” wybryki Armii Czerwonej).

* Autor odszedł wieku zaledwie 47 lat. Nie podano przyczyny śmierci. Wziąwszy pod uwagę wiek i brak informacji (np. wylew, zawał, cukrzyca, nowotwór),może to niestety sugerować samobójstwo albo przedawkowanie środków odurzających. Szkoda, o aktualnych wydarzeniach pisał wyjątkowo przystępnie i w dobrym stylu. Nie wyglądał na swoje lata, i miał przed sobą co najmniej jeszcze kilka dekad.

•

Tytuł całości pochodzi od jednego z artykułów. „Katiusza” – radziecka kobieta w mundurze, jakoś nie pasuje jako klamra spinająca wszystkie tematy. Jako symbol. Sam podtytuł radziłby sobie lepiej, i zainteresował większą liczbę potencjalnych odbiorców.

•

„14:57 co Czyty” (2012) było dobrym zbiorem standardowych tekstów o Rosji. Dla osoby zaznajomionej z realiami nic odkrywczego, ale świetna na start i bardzo sprawnie napisane.

„Sezon na słoneczniki” (2015) ma troszkę wpadek konstrukcyjnych, ale jest zdecydowanie ciekawszy. Opowiada o dziwnej wojnie w Donbasie. Kilka lat temu temat był gorący, dziś, mimo, że walki trwają nadal – media nic o tym nie mówią.

•

Jak Rosjanie, czy też szerzej ludzie radzieccy, chcieliby pamiętać ZSRR? Mówi o tym „Сделан в СССР” (2005) Olega Gazmanowa. Piosenka zainspirowana „Born in the U.S.A.” z ’84, a częściowo również mniej obszernym tekstowo „Рожденный в СССР” (‘97) grupy ДДТ.
Bruce’a Sprinsteena jest ironiczny, gorzki. Jego track wpada w ucho, muzycznie jest bardzo przystępny, ale wystarczy minimalna znajomość angielskiego by zrozumieć że nie stanowi peanu na cześć Stanów Zjednoczonych. Inaczej u Gazmanowa. Owszem, kilka wersów wskazuje na nieprawidłowości, ale ogólnie ZSRR kreślony jest tu wyjątkowo pozytywnie:

Украина и Крым, Беларусь и Молдова – это моя Страна.
Сахалин и Камчатка, Уральские горы – это моя Страна.
Краснодарский край, Сибирь и Поволжье, Казахстан и Кавказ и Прибалтика и тоже.

Ukraina i Krym, Białoruś i Mołdawia – to mój kraj.
Sachalin i Kamczatka, Góry Ural – to mój kraj.
Krasnodarski Kraj, Syberia i Powołże, Kazachstan i Kaukaz i Pribałtyka też.

Refren:
Я рождён в Советском Союзе, сделан я в СССР. x2

Urodziłem się w Związku Radzieckim, ukształtował mnie ZSRR (dosłownie – zrobiony w ZSRR).

Рюрики, Романовы, Ленин и Сталин – это моя Страна.
Пушкин, Есенин, Высоцкий, Гагарин – это моя Страна.
Разорённые церкви и новые Храмы и Красная площадь, и стройка на БАМе.

Rurykowicze, Romanowowie, Lenin i Stalin – to mój kraj.
Puszkin, Jesienin, Wysocki, Gagarin – to mój kraj.
Zrujnowane cerkwie i nowe chramy, i plac Czerwony, i budowa BAM-u (Kolei Bajkalsko-Amurskiej)

Refren:
Я рождён в Советском Союзе, сделан я в СССР. x2

Urodziłem się w Związku Radzieckim, ukształtował mnie ZSRR.

Олимпийское золото, старты, победы – это моя Страна.
Жуков, Суворов, комбайны, торпеды – это моя Страна.
Олигархи и нищие, мощь и разруха, КГБ, МВД и Большая наука.
Olimpijskie złoto, starty, zwycięstwa – to mój kraj.
Żukow, Suworow, kombajny, torpedy – to mój kraj.
Oligarchowie i żebracy, moc i zniszczenie, KGB, MWD* i wielka nauka.

* MWD – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Министерство внутренних дел).

Refren:
Я рождён в Советском Союзе, сделан я в СССР. x2

Urodziłem się w Związku Radzieckim, ukształtował mnie ZSRR.

Глинка, Толстой, Достоевский, Чайковский, Врубель, Шаляпин,
Шагал, Айвазовский, нефть и алмазы, золото, газ,
Флот, ВДВ, ВВС и Спецназ, водка, икра, Эрмитаж и ракеты,
Самые красивые женщины Планеты, шахматы, Опера, лучший балет –
Скажите, где есть то, чего у нас нет?
Даже Европа объединилась в союз вместе наши предки сражались в бою.
Вместе выиграна вторая мировая война, вместе мы – самая большая страна.
Душат границы – без визы нельзя, как Вам без нас, отзовитесь друзья!

Glinka, Tołstoj, Dostojewski, Czajkowski, Wróbel, Szalapin,
Chagall, Ajwazowski, ropa i diamenty, złoto, gaz,
Flota, WDW*,WWS** i Specnaz, wódka, kawior, Ermitaż i rakiety,
Najpiękniejsze kobiety planety, szachy, opera, najlepszy balet –
Powiedzcie, gdzie jest to, czego u nas nie ma?
Nawet Europa zmieniła się w sojuza*** – nasi przodkowie razem w boju.
Wspólnie wygrali drugą wojnę światową, razem my – największy kraj.
Przekroczyć granicę – bez wizy nie da rady, jak wam bez nas, powiedzcie przyjaciele!

* WDW – Wojska powietrznodesantowe (Воздушно-десантные войска).
** WWS – Siły Powietrzne (Военно-воздушные силы).
*** Sojuz (Związek, Sojusz) – Ruscy określają Unię Europejską Eurosojuzem.

Refren:
Я рождён в Советском Союзе, сделан я в СССР. x4

Urodziłem się w Związku Radzieckim, ukształtował mnie ZSRR.

Całości można odsłuchać tu:
Олег Газманов – Сделан в СССР (2005)
https://www.youtube.com/watch?v=coeH02wg4lE

Z czego ludzie radzieccy są dumni? Rekordowo wielki kraj, pod kątem powierzchni największy na świecie. Wysoka kultura, osiągnięcia naukowe i sportowe, silna armia i ogólnie – rozbudowany aparat państwowy oraz infrastruktura. Ani słowa o osobistym szczęściu (!). O spokoju, komforcie psychicznym, samorealizacji.
Wymieniony jest Stalin – każdy może sobie więc dopowiedzieć: represje, czystki, łagry – ale nie jest to ujęte wprost. Dla wielu Rosjan Dżugaszwili to jednak wcale nie ten zły, ale jeden z najwybitniejszych mężów stanu, i negatywne skojarzenia zwyczajnie się nie pojawią (!).
Jest KGB, ale ani słowa o jego codziennej działalności, o faktycznej roli, która dla wielu obywateli była zdecydowanie przykra. Nic o brakach w zaopatrzeniu, bezsensownych inwestycjach, pozbawianiu własności, komunałkach i krzywdzie milionów obywateli. Nic o hołodmorze. Przemilczano też Afganistan. Można sypać jak z rękawa. Miecik napisał w swojej książce takie zdanie: „Rosja do dziś woli mity niż prawdę” (str. 78). Niestety, w przypadku ogromnej części społeczeństwa to prawda. Ale Polacy nie są wcale lepsi. Oni wybierają Putina, u nas wybiera się PiS. Oni mają RT [Russia Today], oraz szereg innych prokremlowskich mediów, my rządową TVP...

Tekst piosenki ДДТ jest bardziej poetycki, nostalgiczny. Stanowi większe wyzwanie interpretacyjne:

Вначале был вечеp, потом настал я, вчеpа слово да ветеp, сегодня земля.
Hа кладбище стаpом, где воскpесали вpаги, я кое-что понял, встав с левой ноги.

Na początku był wieczór, potem przyszedłem ja, wczoraj słowo jak (?) wiatr, dziś ziemia.
Na starym cmentarzu, gdzie wskrzeszano wrogów, zdałem sobie sprawę z czegoś, wstając lewą nogą.

Refren:
Э-э-э-э-э-э-э-эй, pожденный в СССР. x2

E-e-e-e-e-e-e-ej, urodzony w ZSRR.

Hи секyнды без дpаки, веpим в жизнь и смеpть в глаза твоей собаки, нам не стpашно смотpеть.
Сегодня победа, пойми и пpости, нам ничего не осталось, но есть что донести.

Nie ma sekundy bez draki*, wierzymy w życie i śmierć w oczach twojego psa, nie straszno nam patrzeć.
Dzisiaj zwycięstwo, zrozum i wybacz, nic nam nie zostało, ale jest coś do przekazania.

* Awantury, kłótni, burdy?

Refren:
Э-э-э-э-э-э-э-эй, pожденный в СССР. x2

E-e-e-e-e-e-e-ej, urodzony w ZSRR.

И чем дальше, тем кpyче. Ты почти закат. Здpавствyй, дpевняя Рyсь! Я твой неpвный бpат.
Что веpнет нам надежда? Что спасет кpасота? Ты вчеpа был хозяин импеpии, а тепеpь – сиpота.

A im dalej, tym chłodniej. Ty, prawie zachód słońca. Witaj, starożytna Ruś! Ja – twój nerwowy brat. Co przywróci nadzieję? Co ocali piękno? Wczoraj byłeś panem imperium, a teraz – sierota.

Refren:
Э-э-э-э-э-э-э-эй, pожденный в СССР. x4

E-e-e-e-e-e-e-ej, urodzony w ZSRR.

Pół żartem, pół serio: jestem pijany, budzę się w dziwnych miejscach; są lata 90. i marzenia o lepszej przyszłości poszły w cholerę. K***a mać – nie jest dobrze. Wszędzie bieda i bandytyzm, co da nam nadzieję? Co to za popieprzony kraj? Coś wielkiego ewidentnie się rozsypało, „miałeś chamie złoty róg, ostał ci się ino sznur” itd. Dziś znowu mam kiepski humor i jestem sfrustrowany.

(Rosyjskojęzyczny rówieśnik autora wyciągnie z tego zapewne więcej).

Track dostępny na YT:
ДДТ - Рожденный в СССР (1997)
https://www.youtube.com/watch?v=MQsDjxztfXA
https://www.youtube.com/watch?v=0MySnVNRMwE

•

UWAGI: str. 8, druga linijka – przecinek i „ale” do usunięcia, zamiast tego myślnik; str. 14 – mas-mas; str. 18 – szamańską zarazę (chorobę?); str. 26 – kropka powinna być w nawiasie kwadratowym (nie poza nim); str. 28 – powtórzenie informacji ze str. 23 (że fizjonomia Krupskiej sugeruje, że Lenin nie przewiązywał uwagi do wdzięków kobiet); str. 52 – „na rono” (?); str. 68 – powtórzenie informacji ze str. 67 (o rywalizacji o imię patrona); str. 73 – powtórzenie informacji z str. 69 (Niemiec fotografuje Marata); str. 78 – gromie (ogromie?); str. 93 – „[...] jedyny, który przeżył z oddziału dwie doby niemieckiego natarcia [...]” (jedyny z oddziału, który przeżył dwie doby niemieckiego natarcia); str. 127 – północ (Północ); str. 143 – powtórzenie informacji ze str. 135 (odnośnie sposobu egzekucji Berii); str. 163 – razem pracować (w tym akurat zdaniu powinno być odwrotnie: pracować razem); str. 171 – wcześniej nie padło gdzie odprawiano mszę, kontekst sugeruje, że była to msza polowa, pod otwartym niebem.

Tekst pierwszy niedopracowany, miejscami toporny. W przydługich zdaniach brakuje jakiejkolwiek interpunkcji (!). Ponadto brakuje konkretów, opisów eksperymentów, sposobów dokumentacji, itd. Tekst domykający różni się nieco od reszty – pełni rolę epilogu. Bardziej niż na mordzie katyńskim, opowiada o relacji polsko-radzieckiego zespołu ekshumacyjnego na początku lat 90.

„[...] sowiecka historia jest niczym pole minowe, [...] Każdy krok grozi poranieniem imperialnej świadomości, rozerwania płótna z portretem pięknej, wielkiej i szlachetnej »matki Rosji«” (str. 8).

„Diaboliczne eksperymenty na ludziach, seksualne wybryki Lenina i Berii, masowa kolaboracja z nazistami, straszliwa cena zwycięstwa w wielkiej wojnie ojczyźnianej, trupy w...

Treść książki zawiera makabryczne fragmenty rosyjskiej historii, np. głód i śmierć milionów ludzi, diaboliczne eksperymenty na ludziach, zbrodnię katyńską i wywózkę inwalidów wojennych do obozów. Można doszukać się także tego jak postępuje ówczesna władza i jej cynizm. Autor cytuje także różnych ludzi. Książka zawiera informację o źródłach, z których korzystał autor w trakcie pisania.
Do napisania tej książki zainspirowała autora babcia, która przeżyła dwie wojny światowe, rewolucję i krwawy konflikt domowych czerwonych z białymi. Za życia kobieta była wspominała wybory, które 'organizowała' w swojej rodzinnej wiosce. W czasach ZSSR była nauczycielką w prowincjonalnej szkole na wschodzie Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Socjalistycznej. Gdy zaczęła przeczuwać śmierć opowiedziała historię swojego życia i całej rodziny. Wtedy autor zrozumiał o ilu sprawach należało w tych okrutnych czasach milczeć.
Książka warta przeczytania.

Treść książki zawiera makabryczne fragmenty rosyjskiej historii, np. głód i śmierć milionów ludzi, diaboliczne eksperymenty na ludziach, zbrodnię katyńską i wywózkę inwalidów wojennych do obozów. Można doszukać się także tego jak postępuje ówczesna władza i jej cynizm. Autor cytuje także różnych ludzi. Książka zawiera informację o źródłach, z których korzystał autor w...

Wyspa inwalidów wojennych, gwałciciel w rządowej limuzynie porywający dziewczyny z ulic Moskwy, kobiety odarte z godności po służbie w Armii Czerwonej (tytułowy wątek),czy dzieje oficera KGB nawróconego przez polskiego księdza przy okazji sprawy katyńskiej to pasjonujące rozdziały tej książki, świetnie napisanej, nienajgorzej udokumentowanej. Niedoskonałością jest niekompletna bibliografia, co przy tak kontrowersyjnych tematach jak nieudane loty kosmonautów przed Gagarinem, czy ostatnie dni życia górnika Stachanowa, nieco przeszkadza. Całość to jednak znaczna wartość dodana.

Wyspa inwalidów wojennych, gwałciciel w rządowej limuzynie porywający dziewczyny z ulic Moskwy, kobiety odarte z godności po służbie w Armii Czerwonej (tytułowy wątek),czy dzieje oficera KGB nawróconego przez polskiego księdza przy okazji sprawy katyńskiej to pasjonujące rozdziały tej książki, świetnie napisanej, nienajgorzej udokumentowanej. Niedoskonałością jest...

Książka ta jest zbiorem 14 opowiadań - każde z nich to niejako biała plama w historii ZSRR, wydarzenia z jakiś powodów niewygodne, kontrowersyjne czy niezbyt pomocne propagandowo. W "Katiuszy z bagnetem" próżno jednak szukać rozwiązań tych zagadek, autor skupia się na opowiedzeniu o nich, w pewnym sensie rozbudza ciekawość czytelnika. Podejmuje oczywiście próby dotarcia do świadków, innych opracowań czy badań na konkretne tematy, jednak w większości przypadków prawda została tak głęboko pogrzebana, że wyjaśnienie wszystkich niewiadomych stanowi - przynajmniej na tym etapie - zadanie niewykonalne.
Przez tematy jakie zostały poruszone w książce nie mogę powiedzieć, że czytanie jej to czysta przyjemność. Niemniej sam język, sposób w jaki została napisana, jak najbardziej przypadł mi do gustu. Muszę przyznać, że sięgając po ten reportaż spodziewałam się chyba trochę czegoś innego, nie mogę jednak powiedzieć, żebym po lekturze była zawiedziona czy rozczarowana. Po prostu objętość samych opowiadań jest dla mnie niesatysfakcjonująca, w wielu przypadkach chętnie zapoznałabym się z większą ilością informacji na omawiany temat. A tak dostałam swojego rodzaju zwiastuny, takie małe teasery całych historii. Nie mogę tego do końca brać za błąd czy niedociągnięcie tej książki, bo w tej formie w jakiej jest nadal stanowi wartościowe dzieło literackie. I może to i lepiej, że zostawiła mnie z takim poczuciem niedosytu. Może dzięki temu szybciej i chętniej sięgnę po pozycje traktujące o zbliżonej tematyce.

4/5

Książka ta jest zbiorem 14 opowiadań - każde z nich to niejako biała plama w historii ZSRR, wydarzenia z jakiś powodów niewygodne, kontrowersyjne czy niezbyt pomocne propagandowo. W "Katiuszy z bagnetem" próżno jednak szukać rozwiązań tych zagadek, autor skupia się na opowiedzeniu o nich, w pewnym sensie rozbudza ciekawość czytelnika. Podejmuje oczywiście próby dotarcia do...

Czternaście wstydliwych sekretów Związku Radzieckiego. Czternaście historii, które nigdy nie miały wyjść na światło dzienne.
Igor T. Miecik miał dobry pomysł na zbiór reportaży. Zebrał tematy tabu dotyczące ZSRR, opisał historie straszne, które nigdy nie powinny się wydarzyć - o niektórych z nich było swego czasu głośno, o innych nie mówiło się wcale. Reportaże są króciutkie, jakby skondensowane, skupiają się na faktach, nie opisują szerokiego tła. Tak naprawdę każdy z poruszanych tematów mógłby posłużyć za kanwę całej książki reporterskiej. Jednak nawet w tej minimalistycznej formie teksty robią duże wrażenie i zostają w pamięci. Być może taka forma - autor nie wgłębia się w opisywane problemy; jest to raczej suchy reportaż - sprawia, że książka staje się bardziej znośna i czytelnikom nie śnią się po niej koszmary.
Można by na ten temat napisać o wiele więcej. Ale dobrze, że napisano chociaż tyle.

Czternaście wstydliwych sekretów Związku Radzieckiego. Czternaście historii, które nigdy nie miały wyjść na światło dzienne.
Igor T. Miecik miał dobry pomysł na zbiór reportaży. Zebrał tematy tabu dotyczące ZSRR, opisał historie straszne, które nigdy nie powinny się wydarzyć - o niektórych z nich było swego czasu głośno, o innych nie mówiło się wcale. Reportaże są...

Książkę czyta się bardzo dobrze. Na pewno nie jest to monografia, nie jest to również (przynajmniej wg mnie) zbiór opowiadań. Są to ułożone chronologicznie - bo od fascynacji Lenina parapsychologią i socjotechnikami do śledztwa w sprawie zbrodni katyńskiej epizody z historii ZSRR-u.
Epizody wybrane według jednego klucza - mają być ciekawe, poruszające i owiane mgłą tajemnicy. Wielu przedmówców owa tajemnica drażni, mnie intryguje.
Myślę, że historia tego okresu ma jeszcze wiele tajemnic i niestety nie uda się ich wszystkich badaczom jednoznacznie zweryfikować.
Pozycja nie tylko godna polecenia ze względu na walory edukacyjne ale również bardzo ciekawa i wciągająca.

Książkę czyta się bardzo dobrze. Na pewno nie jest to monografia, nie jest to również (przynajmniej wg mnie) zbiór opowiadań. Są to ułożone chronologicznie - bo od fascynacji Lenina parapsychologią i socjotechnikami do śledztwa w sprawie zbrodni katyńskiej epizody z historii ZSRR-u.
Epizody wybrane według jednego klucza - mają być ciekawe, poruszające i owiane mgłą...

Książka jest smutna, jak i losy ludzi o których pisze autor, to raczej nie jest lektura do poduszki, ale myślę, że warto czytać takie historie, aby uświadamiały, odsłaniały prawdę i przestrzegały.
W książce można pochylić się nad trudnym losem tzw. bohaterów wojennych, o których starano się zapomnieć po spełnieniu ich roli, zwłaszcza jeśli okazali się uszkodzeni fizycznie po wojnie.
Tragiczne skutki głodu na Ukrainie. Blokadę Leningradu z jej potwornościami. Rolę i udział dzieci i kobiet w wielkiej wojnie ojczyźnianej i ich bardzo trudne losy po niej. Kolaborację władz miasta z nazistami. Wreszcie historię tzw. bohaterów, którzy bili rekordy w normach zakładowych - przykład Stachanowa, pierwszego w wydobyciu węgla. Opowieści Miecika zawierają też informacje o intymnym życiu Lenina i wyczynach seksualnych Berii, co dla mnie było tylko liźnięciem tematu (czytałam już wiele książek tylko o tych bohaterach ZSRR).
Mam wrażenie, że Rosja to wciąż przedłużenie ZSRR, świadczy o tym siła propagandy, szczelnej fasady okalającej Kreml, a także traktowanie obywateli, i wiele innych strasznych i niedorzecznych zachowań władzy.
Pozostaje dla mnie zawsze zagadką, dlaczego w takich totalitarnych krajach ludzie są traktowani jako statystyka, ale władza bez nich nie może istnieć. A może nie jest to zagadka, a raczej niezrozumienie, dlaczego człowiek człowiekowi, itd.... Zawsze mnie też zastanawia, że Rosjanie mają najczęściej takich władców, którzy nimi pomiatają albo tyranizują.
Książka Miecika może być dla czytelnika kamyczkiem, który może spowodować lawinę zainteresowania tematem, zaostrzy apetyt na więcej lektur albo chociaż uświadomi. Polecam bo książka choć traktuje o bolesnych i trudnych sprawach to napisana jest doskonale.

Książka jest smutna, jak i losy ludzi o których pisze autor, to raczej nie jest lektura do poduszki, ale myślę, że warto czytać takie historie, aby uświadamiały, odsłaniały prawdę i przestrzegały.
W książce można pochylić się nad trudnym losem tzw. bohaterów wojennych, o których starano się zapomnieć po spełnieniu ich roli, zwłaszcza jeśli okazali się uszkodzeni fizycznie...

Zbiór ciekawie opisanych wstydliwych epizodów z czasów istnienia ZSRR. Warto przeczytać. Niektóre z opisanych mechanizmów niestety można zobaczyć w użyciu tu i teraz. Czytając rozdział o nieletnich bohaterach wojennych nieodparcie nasuwała mi na myśl dzisiejsza moda na "żołnierzy wyklętych".

Zbiór ciekawie opisanych wstydliwych epizodów z czasów istnienia ZSRR. Warto przeczytać. Niektóre z opisanych mechanizmów niestety można zobaczyć w użyciu tu i teraz. Czytając rozdział o nieletnich bohaterach wojennych nieodparcie nasuwała mi na myśl dzisiejsza moda na "żołnierzy wyklętych".

Bardzo ciekawa książka dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z Rosją. "Katiusza z bagnetem" rozwiewa wiele mitów, przez wiele lat ukrywanych przez społeczeństwem. Miecik w bardzo przystępny sposób opisuje takie zdarzenia. Czasami są to bolesne doświadczenia danego grupy społecznej, a czasami dotyczą konkretnej osobistości znanej z historii.
Czego mi zabrakło? Zagłębienia się w konkretny temat. Jednak jeśli weźmie się pod uwagę, że dany problem miał zostać wyłącznie zasygnalizowany to faktycznie "Katiusza" spełnia swoją dydaktyczną rolę.

Bardzo ciekawa książka dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z Rosją. "Katiusza z bagnetem" rozwiewa wiele mitów, przez wiele lat ukrywanych przez społeczeństwem. Miecik w bardzo przystępny sposób opisuje takie zdarzenia. Czasami są to bolesne doświadczenia danego grupy społecznej, a czasami dotyczą konkretnej osobistości znanej z historii.
Czego mi zabrakło?...

Nie jest to rodzaj książki dzięki której dowiemy się dużo o historii ZSRR. Mimo wszystko mogę ją polecić jako odskocznię od "poważnych" dzieł traktujących o historii Wielkiego Brata. Wiele ciekawostek o których jeszcze nigdy nie czytałem (Republika Łokocka, losy niepełnosprawnych weteranów II WŚ). Z pewnością oddaje klimat tego absurdalnego i okrutnego totalitaryzmu.

Nie jest to rodzaj książki dzięki której dowiemy się dużo o historii ZSRR. Mimo wszystko mogę ją polecić jako odskocznię od "poważnych" dzieł traktujących o historii Wielkiego Brata. Wiele ciekawostek o których jeszcze nigdy nie czytałem (Republika Łokocka, losy niepełnosprawnych weteranów II WŚ). Z pewnością oddaje klimat tego absurdalnego i okrutnego...