Nie był twórcą płodnym, w jego dorobku widnieje zaledwie kilka tytułów, ale wystarczył ten jeden, pełne uroku i humoru "O czym szumią wierzby", by na zawsze zapisał się w historii literatury. Można chyba powiedzieć, że pisarzem był Kenneth Grahame raczej z doskoku (i talentu) niż z zawodu, bo na życie zarabiał jako wysokiego szczebla urzędnik bankowy. Zastanawia, że ten twórca, o tak żywej wyobraźni i wytrawnym poczuciu humoru, parał się zajęciem tak nudnym!

Jest to jeszcze bardziej zdumiewające, gdy czyta się "Złoty wiek. Wyśnione dni". Dwa zbiory wspomnień ze szczenięcych lat to bardzo niezwykła podróż w krainę dzieciństwa, budząca zarazem uśmiech i wzruszenie oraz oszałamiająca erupcją fantazji. Grahame jak mało kto zdołał ukazać, że dzieciństwo jest nie tyle stanem ciała i psychiki, jednakowo niedojrzałych i bezbronnych, co stanem umysłu - sposobem postrzegania świata, samego siebie i innych, zarówno rówieśników (choć młodsze ledwie o dwa-trzy lata rodzeństwo to zwykłe smarkacze) jak i dorosłych. Ci ostatni prowadzą żywot w swój własny, nieopisanie nudny i powolny sposób, w swojej własnej, odległej krainie, niczym na niedostępnym i trudnym do ujrzenia szczycie (autor nazywa ich wręcz Olimpianami - bo oddaleni, zarazem mają nieograniczoną władzę i wpływ na głównych bohaterów tych opowieści). Tymczasem w krainie dzieciństwa życie toczy się w zawrotnym tempie, w feerii barw, natłoku smaków, zapachów, wrażeń i przygód, a rzeczywistość rządzi się tu swoimi prawami. I nikogo nie dziwi, bo rzecz to najzupełniej naturalna, że dowódca piratów przeistacza się w szarego niedźwiedzia, ten w następcę tronu, ów w Sir Lancelota, by na koniec stać się - jednoosobową, przez to wolną od wahnięć i rozłamów - Izbą Gmin. Dzień wypełnia tropienie Indian, polowanie na smoki, zabijanie lwów, poszukiwanie skarbów, życie jest oceanem czasu, a jego sednem: równoczesne zachłystywanie się wolnością i ciągła ucieczka. Wtedy jeszcze zawsze: przed dorosłymi i ich niewyobrażalnie nudnymi pomysłami, rozmowami, wymaganiami...

Szczęsne to były dni, gdy ta złota, czarodziejska kraina była nam domem! Dziś, gdy już, jak pisze Grahame, zatrzasnęła się za nami brama, gdy zmuszeni zostaliśmy do dożywotniej emigracji w dziedzinę powolności, banału i braku sensu, pozostaje jedynie takie spojrzenie wstecz, pełne uśmiechu i nostalgiczne zarazem.

Inny wielki twórca, A.A. Milne, też świadom, jak niepowtarzalnym i nie dającym się odzyskać skarbem jest czas dzieciństwa, po mistrzowsku przedstawił chwilę, gdy mały człowiek robi pierwszy krok poza granicę tej krainy, wstępując na drogę, z której nie ma powrotu - mam na myśli rozmowę Krzysia z Puchatkiem w ostatnim rozdziale "Chatki Puchatka". Chwila naturalna, piękna, a przy tym ciężka od bólu. Obaj bowiem - i Milne, i Grahame - rozumieli, że zbudowało nas nie to, co posiadamy i co JEST, ale to, co BYŁO, co przeminęło i co utraciliśmy.

Nie był twórcą płodnym, w jego dorobku widnieje zaledwie kilka tytułów, ale wystarczył ten jeden, pełne uroku i humoru "O czym szumią wierzby", by na zawsze zapisał się w historii literatury. Można chyba powiedzieć, że pisarzem był Kenneth Grahame raczej z doskoku (i talentu) niż z zawodu, bo na życie zarabiał jako wysokiego szczebla urzędnik bankowy. Zastanawia, że ten...