Lecz tak się składa, że nie zawsze i niekoniecznie. Niektórzy całe kariery zbudowali na pisaniu na cztery ręce, innych ciągnęło do siebie raz na czas, a jeszcze inni mieli pojedyncze strzały, lecz za to znakomite i aż żal, że na jednej książce się skończyło. Ale jak w ogóle można pisać we dwoje?

Na podstawie dziennikarskiego doświadczenia podpartego licznymi rozmowami z ludźmi ze światka mogę stwierdzić, że co autorzy, to obczaj. Jedni planują wszystko od linijki, drudzy przesyłają sobie kawałek po kawałku, trzeci mają jeszcze inne sposoby, aby im się to wszystko nie rozleciało. Spójrzmy, komu na przestrzeni lat udała się ta trudna sztuka pisania zespołowego.

Dobry omen — Neil Gaiman i Terry Pratchett

Niemalże klasyka klasyki, powieść godząca literackie talenta i wrażliwości współczesnych mistrzów fantastyki, traktująca o nadejściu końca i narodzinach diabelskiego syna, choć, rzecz jasna, z charakterystycznym dla obu pisarzy humorem.

Gaiman i Pratchett poznali się, kiedy ten pierwszy był jeszcze chałturnikiem, dopiero próbującym swoich sił jako powieściopisarz. Próbkę swojej prozy rozesłał do starszych i bardziej doświadczonych i po ośmiu miesiącach otrzymał odpowiedź od Pratchetta. Panowie polubili się na tyle, że skrobnęli razem powieść. Jak opowiadał potem Gaiman, powstawała ona dzięki długim rozmowom telefonicznym, a kolejne napisane fragmenty, zarejestrowane na dyskietkach, autorzy słali je do siebie listami.

Były nawet gadki o sequelu, ale plany ucięła śmierć Pratchetta, choć Gaiman nie wyklucza powrotu do tej powieści.

Talizman — Stephen King, Peter Straub

Pomysł na tę współpracę narodził się pod koniec lat siedemdziesiątych, kiedy King przeniósł się na jakiś czas z rodziną do Londynu (to tam, podczas spaceru, wymyślił również fabułę nieco mniej znanego opowiadania „Crouch End”).

Zaprzyjaźnił się wtedy z mieszkającym tam ówcześnie autorem Peterem Straubem i choć obiecywali sobie kilkakrotnie, że niebawem usiądą do wspólnego pisania, idea ta zmaterializowała się już po stosunkowo prędkim powrocie Kinga za ocean i późniejszej przeprowadzce Strauba do Nowego Jorku.

Panowie nie poprzestali na jednej książce i kilkanaście lat później wydali kontynuację, „Czarny dom”. Choć na marketing „Talizmanu” wydano krocie, powieść nie została wyjątkowo dobrze przyjęta przez krytykę, lecz sprzedała się nieźle.

Relikt — Lincoln Child, Douglas Preston

Panowie piszą prawie wyłącznie razem, dlatego mógłbym pewnie wymienić tutaj którąkolwiek z ich powieści, ale to „Relikt” zapoczątkował serię o agencie Pendergaście, a na dodatek został zekranizowany niedługo po wydaniu książki.

Film, choć może się podobać, nie dorównuje jednak oryginałowi, który jest pierwszorzędnym gatunkowym miksem horroru i technologicznego thrillera, gdzie autorzy, na podstawie gruntownego researchu, piszą o zgubnych skutkach manipulacji genami.

Child i Preston ciągną tę serię do dzisiaj. Mało tego, doczekała się ona niejednego spin-offu, a sama historia „Reliktu” bezpośredniego sequela — „Relikwiarza”.

Wirus — Chuck Hogan, Guillermo Del Toro

Jest to bardzo ciekawy przypadek projektu multimedialnego, bo omawiana trylogia zaczęła swój żywot jako serial telewizyjny, lecz, jako że Del Toro nie udało się nikogo zainteresować swoim pomysłem, razem z Chuckiem Hoganem przerobił go na książkę. A kiedy ta okazała się popularna, filmowcy chętnie kupili prawa i historia zatoczyła koło.

Dzisiaj „Wirus” to nie tylko książki i serial, ale i komiksy. O czym jednak to w ogóle jest? Mówiąc ogólnie, mamy do czynienia z apokaliptyczną powieścią wampiryczną, gdzie symptomem szybko rozprzestrzeniającej się choroby jest przemożna chęć opicia się ludzką krwią.

Powieść Hogana i Del Toro to może nie literatura wysoka, ale niezła gatunkowa rozrywka, gdzie iście hollywoodzka akcja pędzi na złamanie karku.

Gra pamięci — Nicci French

Pamiętam, że kiedy pierwszy raz usłyszałem nazwisko Nicci French, zapachniało mi to skandalizującymi obyczajówkami, ale nic bardziej mylnego, bo pod tym szyldem ukazują się od przeszło dwudziestu lat psychologiczne thrillery. Samo nazwisko autora/autorki to pseudonim utworzony od imienia Nicci Gerard i Seana Frencha, prywatnie małżeństwa.

Niegdyś oboje pracowali jako dziennikarze, aż połączyło ich nie tylko uczucie, ale i zamiłowanie do literatury sensacyjnej. „Gra pamięci” to ich debiutancka książka, lecz od tamtej pory rutyna pisarska tego duetu się nie zmieniła. Czyli wszystko planują razem i robią wspólny research, ale piszą oddzielnie, po czym redagują się nawzajem.

Mają przy tym tylko jedną zasadę: nigdy nie krytykują się głośno, jedynie bez słowa przepisują słabsze fragmenty.

Piknik na skraju drogi — bracia Strugaccy

Rosyjscy pisarze zdobyli rozgłos daleko poza granicami wyznaczanymi niegdyś przez żelazną kurtynę i dzisiaj uznawani są za absolutny top literatury science-fiction. Ich „Piknik na skraju drogi” posłużył nie tylko jako fundament dla filmu „Stalker” Andrieja Tarkowskiego, ale i dla popularnych gier produkowanych przez ukraińskie studio GSC Game World.

Praktycznie przez całą swoją literacką karierę pisali razem. Nigdy nie interesował ich realizm, pośrednio dlatego, że przy pomocy fantastyki mogli pokusić się o pogłębiony społeczny komentarz, przez który z czasem doczekali się łatki dysydentów.

Bracia Borys i Arkadij, choć mieszkali daleko od siebie, spotykali się na długie literackie sesje, a zaczęli ponoć pisać przez przypadek, kiedy żona jednego z nich miała już dość ciągłej krytyki, jaką Strugaccy uprawiali i kazała im napisać coś lepszego niż to, co sami czytają. Cóż, udało im się.

Skowyt — Wojciech Chmielarz, Jakub Ćwiek

A na koniec projekt rodzimy, który, uwaga, nigdy nie ukazał się jako książka.

„Skowyt”, będący niczym innym jak horrorem, ale o mocnym tle o obyczajowym, co nie powinno dziwić czytelnika obeznanego z dwoma autorami, którzy nie kryją swojej miłości do Stephena Kinga, to tak zwany audioserial. Chmielarz i Ćwiek osadzają akcję z daleka od miejskiego piekiełka, gdzieś na Opolszczyźnie, i doprawiają to lokalnymi legendami, lecz nie zdradzę, czy faktycznie chodzi tutaj o zjawiska nadprzyrodzone, czy, tradycyjnie, to człowiek człowiekowi człowiekiem.

Panowie chwalą sobie współpracę przy „Skowycie” na tyle, że grożą powrotem do wspólnego pisania.

O czym zapomnieliśmy? Podzielcie się swoimi ulubionymi literackimi duetami.

Pamiętajcie, że na każdą z wymienionych książek możecie założyć alert cenowy LC!

Artykuł po raz pierwszy ukazał się w roku 2022.