Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Kolejna książka wydawnictwa Dialog bardzo rzeczowa i dobrze napisana/przetłumaczona. Autor jest trochę zafascynowany historią Osmanów/Turków, ale nie zabiera mu to trzeźwego osądu o sytuacji w Imperium Osmańskim. W książce opisana jest nie tylko historia, ale też szerokie spektrum życia gospodarczo-społecznego. Dla mnie zastanawiające jest to, jak imperium po początkowych okresach sukcesów mniej więcej do połowy XVI w., w zasadzie bez większych reform trwało siłą rozpędu do XX w. Dla nas Europejczyków, dla nas Polaków szczególnie po przez wielość wspólnych konfliktów, wydaje się że I.O. było silnym monolitem, a tak naprawdę było targane bardzo mocnymi wewnętrznymi podziałami i rozłamami, które często doprowadzały Państwo prawie do upadku/rozpadu. Aż dziw bierze, że imperium oparte głównie na niewolnictwie zwłaszcza chrześcijan (narodów podbitych ja Grecy, Serbowie, Bułgarzy, Koptowie, Ormianie, Gruzini, Węgrzy),ale nie tylko, przetrwało bez większych reform do czasów współczesnych. Do tego jeszcze zaskoczyła mnie nieudolność i brutalność Sułtanów, którzy często byli na łasce koterii pałacowych i intryg haremu. Dla sułtana ważniejsze była walka o tron z innymi pretendentami, niż reformowanie i zarządzanie państwem. I tu wychodzi różnica między Europejskim podejściem a Muzułmańskim do spraw dziedziczenia, a przez to i polityki zarządzania państwem oraz ryzykiem wygaśnięcia dynastii, co wiąże się z walkami o władzę, po ew. wygaśnięciu lokalnej dynastii. Tego problemu dyn. Osmańska nie miała, ale za to miała inny problem z nadmiarem pretendentów. Harem po przez wielość żon dawał władcy gwarancje spadkobiercy, ale najczęściej dawał, aż za dużo pretendentów do tronu, co prowadziło do brutalnych wyniszczających wojen wewnętrznych, przez co kraj nie mógł się reformować, a gł. zmartwieniem władcy było eliminowanie kolejnych pretendentów, a tylko w miedzy czasie zajmował się sprawami wewnętrznymi i zewnętrznymi, co finalnie doprowadziło Imperium do upadku. W tej książce autor w umiejętny sposób kreśli zależności, systematyzując i łącząc fakty, dlatego warto przeczytać tą książkę, żeby lepiej zrozumieć podejście bliskowschodnie do polityki, gospodarki i społeczeństwa.