Mirosław Rutkowski

Zaznaczam, że czytałem tylko fragment książki, natomiast lektura tego fragmentu skutecznie zniechęciła mnie do czytania całości. Ów fragment stanowi próbę zdyskredytowania pojęcia człowieczeństwa opartego o kryterium genetyczne. Autor zdecydowanie opowiada się po jednej ze stron sporu, próbuje posługiwać się logiką dla zbicia argumentu o, podnoszonym przez przeciwników aborcji, "człowieczeństwie" płodu, wynikłego właśnie z kryterium genetycznego, w ramach którego, skrótowo rzecz ujmując dowodzi się iż płód jest człowiekiem, ponieważ posiada ludzkie DNA. Logika autora zakłada, w skrócie, że taka istota jak "ja i ty", nie jest tożsama z płodem, którym co prawda, kiedyś była, ale wówczas jeszcze nie była człowiekiem, bo nie posiadała szeregu "funkcji", które decydują o tym, że się człowiekiem jest :) Kto lub co ma decydować o tym, jakie to "funkcje" konstytuują człowieczeństwo danej istoty? W żadnym razie, wg autora, takich kompetencji nie ma ani biologia, ani genetyka, ani też żadne inne nauki empiryczne. Aby nie być gołosłownym przytoczę słowa autora: "Posiadanie ludzkiego kodu genetycznego, choć z pewnością może być przedmiotem naukowych dociekań, samo w sobie nie ma moralnego znaczenia. Cechy, które takie znaczenie niewątpliwie mają, nie mogą być z kolei przedmiotem ustaleń w ramach nauk biologicznych. " Rozstrzyganie o tym, które cechy mają "moralne znaczenie", chyba winniśmy zatem powierzyć wszelakim ideologiom. Zwolennicy aborcji wykluczą człowieczeństwo płodów humanistycznym prawem "wolności jednostki do decydowania o własnym ciele". Religie przywrócą płody do życia mocą swojej teologii. Naziści płody zostawią w spokoju, ale poczet "homo sapiens" nagle opuszczą osoby kalekie i upośledzone. I tak by mnożyć przykłady... Gdyby w tej publikacji słowo "płód" lub "zygota" zastąpić słowem "noworodek" logika wywodu nic a nic by nie ucierpiała. Dlaczego to kontinuum jestestwa danej istoty ma biec od momentu narodzin ? Czy faktycznie, posługując się logiką autora, jestem tożsamy z istotą, która kiedyś ledwie co opuściła drogi rodne mojej matki ? Przecież dzielą nas całe lata doświadczeń, które mnie ukształtowały i uczyniły dramatycznie "innym" od tego noworodka. Dodatkowo, z pewnością jestem wyposażony w więcej "funkcji", bardziej świadomy... czy bardziej przez to ludzki ? Czy zatem życie dorosłego człowieka jest więcej warte niż życie noworodka ? A może noworodek to jeszcze nie człowiek ? Nie zrozumcie mnie źle. Zdaje sobie sprawę, że problem jest złożony i daleki jestem od tego, by jakiejkolwiek ze stron sporu odmawiać prawa do prezentowania swoich argumentów. Natomiast nie godzę się na dogmatyzowanie tematu i odmawiania naukom empirycznym prawa do formułowania wniosków. Chyba, że powołamy do życia kategorię "człowieka biologicznego" i "człowieka kulturowego" i ten pierwszy będzie definiowany przez nauki biologiczne, a drugi... a drugiego rzucimy na pożarcie ideologom. Pewnie zaraz okaże się, że szympans to też człowiek... bo się filozofom (jednak) przyśniło ;)