Małgorzata Pawlak

Messapiowie z pewnością nie należą do najbardziej znanych ludów świata starożytnego, więc dobrze, że ukazała się na ich temat jakaś książka po polsku. Temat jest trudny, ponieważ baza źródłowa jest wyjątkowo skąpa i tak naprawdę najwięcej może na temat dziejów messapijskich powiedzieć archeologia. Autorka skupia się w swojej pracy przede wszystkim na relacjach Messapiów z Grekami zamieszkującymi miasto Tarent, a potem z Rzymianami, którzy dotarli na południe Italii po wojnach z królem Epiru Pyrrusem (dodajmy, sprowadzonym zza Adriatyku właśnie przez mieszkańców Tarentu). W związku ze specyfiką materiału źródłowego książka ta zapewne zainteresuje najbardziej archeologów. Autorka najwięcej miejsca poświęca właśnie wpływowi kultury greckiej na Messapiów i ich budownictwo oraz epigrafikę. Ponownie mamy zatem do czynienia z publikacją z serii Notos, która dotyczy procesów wymiany kulturowej na linii autochtoni-koloniści. Dla mnie dość zaskakujące było to, że Messapiowie przez kilka wieków kontaktów z Grekami zachowywali wyraźną odrębność kulturową, a skoro przyszli Rzymianie, dość szybko ulegli romanizacji.