Najnowsze artykuły
- ArtykułyDzień Bibliotekarza i Bibliotek – poznajcie 5 bibliotecznych ciekawostekAnna Sierant12
- Artykuły„Kuchnia książek” to list, który wysyłam do trzydziestoletniej siebie – wywiad z Kim Jee HyeAnna Sierant2
- ArtykułyLiteracki klejnot, czyli „Rozbite lustro” Mercè Rodoredy. Rozmawiamy z tłumaczką Anną SawickąEwa Cieślik2
- ArtykułyMatura 2024 z języka polskiego. Jakie były lektury?Konrad Wrzesiński9
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Niccolò Machiavelli
Źródło: By Santi di Tito - Ten plik jest fragmentem innego pliku: Santi di Tito - Niccolo Machiavelli's portrait.jpg, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=934426
12
7,5/10
Urodzony: 03.05.1469Zmarły: 21.06.1527
Prawnik, filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli renesansowej myśli politycznej. Napisał traktat o sprawowaniu władzy pt. Książę, który sprawił, że od jego nazwiska powstał termin makiawelizm. Opisywał funkcjonowanie zarówno republik, jak i królestw. W 1559 jego pisma znalazły się na kościelnym indeksie ksiąg zakazanych.
W okresie życia Machiavellego Włochy były zbiorem małych miast-państw, których władcy nieustannie walczyli ze sobą o utrzymanie wpływów. Na porządku dziennym były zarówno oblężenia, jak i otrucia. Jednocześnie Włochy wiodły prym w kulturze. Tak w polityce, jak i w kulturze, ważną rolę odgrywała Florencja, z którą Machiavelli związany był przez całe życie.
Tam właśnie urodził się w 1469 roku w sprzyjającej gwelfom zubożałej rodzinie szlacheckiej prawnika Bernarda di Niccolò Machiavelli i jego żony Bartolomei di Stefano Nelli. Po zakończeniu edukacji, w 1494 roku rozpoczął karierę polityczną w II kancelarii Republiki Florenckiej. Był to okres republikańskiej rewolucji słynnego kaznodziei Girolamo Savonaroli. Choć Savonarola został powieszony w 1498 roku, republika trwać miała jeszcze do 1512 roku.
W tym czasie Machiavelli zajmował się sprawami wojny i administracji. Wkrótce stanął na czele kancelarii i będąc bliskim współpracownikiem Piera Soderiniego, miał duży wpływ na politykę miasta. Odbył liczne misje dyplomatyczne, m.in. na dwory Ludwika XII, Maksymiliana I i Juliusza II. Poznał też Cezara Borgię, syna papieża Aleksandra VI.
W 1512 roku po upadku republiki i odzyskaniu władzy przez ród Medyceuszy popadł w niełaskę. Został oskarżony o spisek, uwięziony i torturowany. Po wyjściu z więzienia musiał wyjechać z miasta. Osiedlił się w posiadłości wiejskiej w San Casciano i skoncentrował się na pisaniu traktatów politycznych, które w większości wydano pośmiertnie.
W 1520 roku powrócił częściowo do łask dworu, dostając od uniwersytetu florenckiego, kierowanego wówczas przez kardynała Giulia de' Medici, zlecenie napisania historii miasta. Zmarł we Florencji w 1527 roku i został pochowany we Florencji w kościele Santa Croce.
Choć przez całe życie koncentrował się na robieniu kariery politycznej, nie zdołał zaspokoić swoich ambicji i ostatecznie musiał uznać swoją porażkę. To paradoks zważywszy na fakt, że Książę, który przyniósł mu nieśmiertelną sławę, jest poradnikiem sprawowania władzy. Ale stało się tak być może dlatego, że w życiu Machiavelli nie stosował się do opisanej przez siebie zasady, iż w działaniu cel uświęca środki, a jego osobiste sympatie polityczne prawdopodobnie były republikańskie.
Prawdziwy Machiavelli różni się od tego obecnego w zbiorowej świadomości jako autor Księcia (1513). Choć przez to ocena jego postaci jest raczej negatywna, to na przykład Stendhal powiedział o Machiavellim, że "pozwolił nam poznać człowieka".
Jako autor Księcia i słynnej maksymy, że cel uświęca środki, Machiavelli jest czasami zaliczany do tradycji amoralistycznej (por. Protagoras, Kallikles, Stirner, Nietzsche). Z drugiej strony wielu badaczy podkreśla, że dosłowna interpretacja tej maksymy wskazuje na brak głębszego zrozumienia traktatu. Podkreślają oni, że w wielu miejscach Machiavelli wyraźnie stwierdza, że stosowanie tej zasady jest ograniczone: "okrucieństwo i terror należy stosować, ale rozsądnie i tylko w miarę potrzeby".
Machiavelli jest bardzo sceptyczny jeżeli chodzi o naturę człowieka. Jego zdaniem ludźmi kierują niskie pobudki i egoizm. Nawet jeśli ktoś chciałby postępować moralnie, będzie mu bardzo trudno obronić się przed powszechną niegodziwością. "Racja nic nie znaczy, gdy nie jest poparta siłą", pisał, a gdzie indziej: "w polityce bezbronni prorocy nie zwyciężają".
W okresie życia Machiavellego Włochy były zbiorem małych miast-państw, których władcy nieustannie walczyli ze sobą o utrzymanie wpływów. Na porządku dziennym były zarówno oblężenia, jak i otrucia. Jednocześnie Włochy wiodły prym w kulturze. Tak w polityce, jak i w kulturze, ważną rolę odgrywała Florencja, z którą Machiavelli związany był przez całe życie.
Tam właśnie urodził się w 1469 roku w sprzyjającej gwelfom zubożałej rodzinie szlacheckiej prawnika Bernarda di Niccolò Machiavelli i jego żony Bartolomei di Stefano Nelli. Po zakończeniu edukacji, w 1494 roku rozpoczął karierę polityczną w II kancelarii Republiki Florenckiej. Był to okres republikańskiej rewolucji słynnego kaznodziei Girolamo Savonaroli. Choć Savonarola został powieszony w 1498 roku, republika trwać miała jeszcze do 1512 roku.
W tym czasie Machiavelli zajmował się sprawami wojny i administracji. Wkrótce stanął na czele kancelarii i będąc bliskim współpracownikiem Piera Soderiniego, miał duży wpływ na politykę miasta. Odbył liczne misje dyplomatyczne, m.in. na dwory Ludwika XII, Maksymiliana I i Juliusza II. Poznał też Cezara Borgię, syna papieża Aleksandra VI.
W 1512 roku po upadku republiki i odzyskaniu władzy przez ród Medyceuszy popadł w niełaskę. Został oskarżony o spisek, uwięziony i torturowany. Po wyjściu z więzienia musiał wyjechać z miasta. Osiedlił się w posiadłości wiejskiej w San Casciano i skoncentrował się na pisaniu traktatów politycznych, które w większości wydano pośmiertnie.
W 1520 roku powrócił częściowo do łask dworu, dostając od uniwersytetu florenckiego, kierowanego wówczas przez kardynała Giulia de' Medici, zlecenie napisania historii miasta. Zmarł we Florencji w 1527 roku i został pochowany we Florencji w kościele Santa Croce.
Choć przez całe życie koncentrował się na robieniu kariery politycznej, nie zdołał zaspokoić swoich ambicji i ostatecznie musiał uznać swoją porażkę. To paradoks zważywszy na fakt, że Książę, który przyniósł mu nieśmiertelną sławę, jest poradnikiem sprawowania władzy. Ale stało się tak być może dlatego, że w życiu Machiavelli nie stosował się do opisanej przez siebie zasady, iż w działaniu cel uświęca środki, a jego osobiste sympatie polityczne prawdopodobnie były republikańskie.
Prawdziwy Machiavelli różni się od tego obecnego w zbiorowej świadomości jako autor Księcia (1513). Choć przez to ocena jego postaci jest raczej negatywna, to na przykład Stendhal powiedział o Machiavellim, że "pozwolił nam poznać człowieka".
Jako autor Księcia i słynnej maksymy, że cel uświęca środki, Machiavelli jest czasami zaliczany do tradycji amoralistycznej (por. Protagoras, Kallikles, Stirner, Nietzsche). Z drugiej strony wielu badaczy podkreśla, że dosłowna interpretacja tej maksymy wskazuje na brak głębszego zrozumienia traktatu. Podkreślają oni, że w wielu miejscach Machiavelli wyraźnie stwierdza, że stosowanie tej zasady jest ograniczone: "okrucieństwo i terror należy stosować, ale rozsądnie i tylko w miarę potrzeby".
Machiavelli jest bardzo sceptyczny jeżeli chodzi o naturę człowieka. Jego zdaniem ludźmi kierują niskie pobudki i egoizm. Nawet jeśli ktoś chciałby postępować moralnie, będzie mu bardzo trudno obronić się przed powszechną niegodziwością. "Racja nic nie znaczy, gdy nie jest poparta siłą", pisał, a gdzie indziej: "w polityce bezbronni prorocy nie zwyciężają".
7,5/10średnia ocena książek autora
4 976 przeczytało książki autora
5 005 chce przeczytać książki autora
101fanów autora
Zostań fanem autoraSprawdź, czy Twoi znajomi też czytają książki autora - dołącz do nas
Książki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Historie florenckie. Od czasów najdawniejszych do śmierci Lorenza il Magnifico
Niccolò Machiavelli
8,0 z 5 ocen
33 czytelników 1 opinia
2023
Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Liwiusza
Niccolò Machiavelli
8,2 z 33 ocen
105 czytelników 6 opinii
2009
Filozofia włoskiego odrodzenia
Leonardo da Vinci, Niccolò Machiavelli
7,6 z 18 ocen
44 czytelników 1 opinia
1967
Powiązane treści
Aktualności
18
Aktualności
LubimyCzytać
10
Dzień Uwięzionego Pisarza. 5 faktów
Aktualności
LubimyCzytać
26
Najpopularniejsze książki w Google. Jakich tytułów szukają internauci?
Aktualności
LubimyCzytać
4
5 zuchwałych kradzieży książek
Nie tylko obrazy znanych malarzy padały łupem spektakularnych kradzieży. Złodzieje równie chętnie sięgali po rękopisy największych pisarzy, drogocenne manuskrypty, zbiory...
Varia
LubimyCzytać
34
Co czyta Donald Trump
Kiedy kilka dni temu publikowaliśmy artykuł o tym, jakie książki miały największy wpływ na odchodzącego prezydenta Baracka Obamę kilka osób wyraziło w komentarzach zainteresowanie...
Varia
LubimyCzytać
53
Osiem książek, które powinna przeczytać każda inteligentna osoba
Zapewne wielu z nas mogłoby przygotować taką listę, może jednak warto, choćby z ciekawości, przyjrzeć się ośmiu tytułom, które zaproponował jeden z mądrych i uczonych ludzi. Neil...
Popularne cytaty autora
Cytat dnia
Ludzi należy albo zjednywać sobie pieszczotą, albo niszczyć, bo za drobne krzywdy będą się mścili, a doznawszy wielkich nie będą już w stani...
Ludzi należy albo zjednywać sobie pieszczotą, albo niszczyć, bo za drobne krzywdy będą się mścili, a doznawszy wielkich nie będą już w stanie.
77 osób to lubi
Ludzie będą zawsze dla ciebie źli, jeżeli konieczność nie zmusi ich do tego, by byli dobrzy.
54 osoby to lubiąPamiętać bowiem należy, że ludzi trzeba albo dopieszczać, albo ich zniszczyć; bowiem za krzywdy błahe się mszczą, a za wielkie nie mogą; zat...
Pamiętać bowiem należy, że ludzi trzeba albo dopieszczać, albo ich zniszczyć; bowiem za krzywdy błahe się mszczą, a za wielkie nie mogą; zatem krzywda, którą ludziom wyrządzasz, musi być taka, byś nie obawiał się zemsty.
34 osoby to lubią
Najnowsze opinie o książkach autora
Książę Niccolò Machiavelli
7,4
Uważam, że jest to pozycja obowiązkowa dla każdej osoby zainteresowanej historią, wiedzą o społeczeństwie, czy polityką. 150 stron to naprawdę niewiele. Również niektóre rady co do rządzenia, mogą być wg mnie stosowane w kontaktach z innymi ludźmi.
Wydawnictwo Bellona wydała bardzo dobrą wersję tej książki. Jej małe rozmiary były dla mnie bardzo korzystne, bo mogłem włożyć ją do kieszeni i czytać w każdej wolnej chwili.
Również strony są wg mnie świetnie ozdobione.
Książę Niccolò Machiavelli
7,4
W piętnastym rozdziale "Księcia" Machiavelli pisze: „Wielu wyobrażało sobie takie republiki i księstwa, jakich w rzeczywistości ani nie widzieli, ani nie znali; wszak sposób, w jaki się żyje, jest tak różny od tego, w jaki się żyć powinno, że kto, chcąc czynić tak, jak się czynić powinno, nie czyni tak, jak inni ludzie czynią, ten gotuje raczej swój upadek niż przetrwanie; bowiem człowiek, który pragnie zawsze i wszędzie wytrwać w dobrem, paść koniecznie musi między tylu ludźmi, którzy nie są dobrymi. Otóż niezbędnym jest dla księcia, który pragnie utrzymać się, aby potrafił nie być dobrym i zależnie od potrzeby posługiwał się lub nie posługiwał dobrocią”.
Rozumowanie zawarte w powyższym fragmencie sprowadza się do następujących obserwacji i wniosków:
1) Wielu ludzi naiwnie wyobraża sobie organizmy polityczne jako baśniowe królestwa, w których rządzą dobro i sprawiedliwość.
2) Tymczasem realia życia daleko odbiegają od zasad i ideałów moralnych. Między „jest” a „być powinno” zieje przepaść.
3) Kto chce i próbuje postępować etycznie (zgodnie z tym, jak być powinno),ten niechybnie zmierza do klęski, ponieważ jest w mniejszości.
4) Jego szlachetna postawa nie ostanie się wobec postawy cynizmu i pragmatyzmu reprezentowanej przez większość. Ta druga postawa zapewnia przetrwanie.
5) Rozsądny władca (książę) powinien traktować dobroć instrumentalnie (utylitarnie, funkcjonalnie) – ma postępować etycznie tylko wtedy, kiedy uzna to za potrzebne (korzystne).
Diagnoza Machiavellego okazuje się bezlitosna, pozbawiona złudzeń odnośnie do powszechności i naturalności dobra – jego praktycznej realizacji w naszym życiu. Można by takie stanowisko nazwać pesymizmem etycznym, choć to rzadko spotykane określenie.