Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Mimo otwartych granic od 1989 roku i licznych kontaktów, nie pozbyliśmy się wielu kompleksów wobec Zachodu. Nadal panuje u nas przekonanie, że to lepszy lub najlepszy świat. Stale podkreśla się nasze zapóźnienie i nienadążanie za Zachodem, ale to nic innego jak tylko poczucie niższości i nawyk nieustannego porównywania się z innymi. Można go rozładować lub uleczyć, uznając przede wszystkim wartość własnego stanu posiadania, swojej tożsamości i kultury. Można wymieniać towary i technologie, ale nie da się wymienić swojej tradycji, historii czy właśnie kultury. Zachód nie jest światem idealnym, istnieje wiele oznak kryzysu, również klęsk i pomyłek w jego rozwoju. Powinno się wykorzystać także i te negatywne doświadczenia, by nie powtarzać błędów, z których on zdążył się już wycofać. Tymczasem mnóstwo naszych autorytetów intelektualnych namawia, byśmy podążali mylnymi tropami. Tak jest zwłaszcza w edukacji, obyczajowości, naukach humanistycznych, w życiu codziennym, w tym wszystkim, czego nie można zupełnie skopiować z obcych wzorów. Dobrą radą w tym względzie może być głos właśnie z Zachodu – książka amerykańskiego profesora, demitologizującego liberalną i lewicową ideologię, która opanowała życie amerykańskie, zwłaszcza uniwersytety od lat 60. Przesłanie publikacji opisuje w skrócie podtytuł: „O tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów”. Opracowanie Blooma analizuje paradoksy związane z nadużywaniem pojęcia wolności. Dzisiejsi liberałowie pozwalają sobie na stwierdzenie: „Nie ma wolności dla wrogów wolności”. „Paradoksalnie – mówi autor – z otwartości rodzi się amerykański konformizm. […] Nasza otwartość oznacza, że inni ludzie nie są nam do niczego potrzebni, a zatem to, co jest reklamowane jako wielkie otwarcie, okazuje się wielkim zamknięciem”. Przewidywalna, ale skłaniająca do refleksji lektura.