Jesteśmy społecznością, która kocha książki

W panteonie hollywoodzkich gwiazd są takie nazwiska, które na zawsze zapadną w pamięć, gdyż definiują postaci o nietuzinkowej osobowości, które stały się ikonami przemysłu filmowego. Do takich postaci, które bezsprzecznie będą kojarzyć się z blichtrem dużego ekranu i oszałamiającą światową karierą z pewnością zaliczyć należy Gretę Garbo. Ta zjawiskowa Szwedka, o wręcz lodowatym spojrzeniu, stała się symbolem kobiecości i wyznacznikiem elegancji, pomimo tego, że jako jedna z niewielu gwiazd hollywoodzkich kryła w sobie najwięcej tajemnic, pozostając niewyjaśnioną zagadką dla jej wielbicieli. O blaskach i cieniach kariery aktorki rozprawia Robert Gottlieb, w poświęconej jej biografii – „Garbo. Najbardziej tajemnicza gwiazda Hollywood”, wydanej nakładem wydawnictwa Znak. Z ogromną przyjemnością zagłębiłam się w lekturę tej książki, gdyż faktycznie moja wiedza o aktorce sprowadzała się wyłącznie do umiejętności wskazania kilku filmów z jej udziałem, które w ramach czy to Pereł z Lamusa czy Starego dobrego kina (programów prowadzonych lata temu, kiedy telewizja Polska miała jeszcze cokolwiek wspólnego z misją, a prowadzonych przez Zygmunta Kałużyńskiego i Tomasza Raczka),dane mi było zobaczyć. Pamiętam zatem Ninoczkę, Królową Krytynę czy Annę Kareninę, w których wybitne kreacje aktorskie stworzyła Garbo, ale oprócz tego moja wiedza oparta była raczej na niewiedzy. Tym czasem okazuje się, że historia Garbo to odrobinę amerykański sen – od zera do milionera. Pochodząca z wielodzietnej robotniczej rodziny Garbo nie miała łatwego dzieciństwa. Bieda aż piszczałą w każdym kącie, ojciec, z którym mocno była związana, zmarł dość młodo, więc zaledwie kilkunastoletnia Greta musiała pójść do pracy, co odbiło się na jej edukacji, z czym później już zawsze będzie miała problem, jako jednym z głównych kompleksów, który rzucał cień na jej życie. Praca na stoisku z konfekcją damską stanowił jednak jedynie krótki przystanek w jej życiorysie, gdyż udział w kilku kampaniach reklamowych zapewnił jej zainteresowanie lokalnych twórców kina artystycznego. Jednym z nich był Mauritz Stiller, który oczarowany młodą Szwedką i stał się trampoliną do jej sukcesu. To za jego sprawą, mając zaledwie siedemnaście lat wyruszyła w podróż życia za wielką wodę i tu szybko stała się jedną z głównych gwiazd wytwórni MGM (Metro Golden Meyer, tak to ta z lwem w czołówce). I tu też ogromne zaskoczenie, gdyż jak się okazuje początkowo aktorka, z racji epoki kina niemego, była jedną z czołowych przedstawicielek tej formy kinematografii, a dopiero z czasem, za sprawą udźwiękowienia pełnego metrażu, odzyskała głos. Oprócz historii kariery zawodowej aktorki, którą ta zaledwie w wieku 36 lat porzuciła, autor poświęca gro uwagi na odkrycie rąbka tajemnicy odnośnie prywatności aktorki. Chociaż ta za życia bardzo chroniła swój wizerunek i praktycznie nie dzieliła się wiadomościami z życia poza blaskiem fleszy, to Gottlieb zagłębia się zarówno w jej życie uczuciowe, przedstawiając jej miłosne podboje zarówno te, które ograniczały się do krótkich romansów jak np. związek z pisarzem Erikiem Marią Remarque’m, czy długoletnie fascynacje oparte na trwałym i solidnym fundamencie jak np. z wieloletnim kochankiem George’m Schlee. „Garbo” to wreszcie opowieść o kobiecie pod każdym względem niezależnej – wolnej od jakiegokolwiek formalnego związku, nieznoszącej narzucania jej zasad sprzecznych z jej charakterem, stawiającej twardo na swoim w kontaktach z wytwórnią oraz dbającej o swą stabilizację finansową, przez umiejętne inwestowania pozyskiwanych zasobów. Ogromna determinacja w dążeniu do celu, twardy charakter i nieustępliwość sprawiła jednak, że nie dopuszczała ona jednak do siebie wielu osób, a jej grono przyjaciół było mocno okrojone. Jak wskazuje jednak poświęcona jej książka to była cen jaką w pełni świadomie płaciła i na jaką sama się godziła. Niezależnie od warstwy czytelniczej ogromnym atutem książki jest bogate jej zilustrowanie licznymi fotografiami dokumentującymi kolejne okresy w jej karierze. Pojawia się zatem zarówno szereg kadrów z ujęć filmowych, jak i z prywatnych jej zasobów, które obrazują postać aktorki czasem nawet lepiej niż same słowa. Uzupełnieniem części biograficznej jest zamieszczenie suplementów w postaci ujęcia sylwetki Garbo w wypowiedziach jej współpracowników, czy w impresjach lub komentarzach na jej temat, a wreszcie wzmianki o niej w literaturze czy w tekstach piosenek, co stanowi taką dodatkową wisienkę na torcie. Jeśli zatem jesteście pasjonatami kinematografii, lubicie stare dobre kino albo z chęcią chwytacie za biografię z pewnością jest to pozycja obowiązkowa, do której lektury serdecznie Was zachęcam.