Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Czy można stworzyć prawdziwe piękno na cierpieniu, śmierci i brutalności? Historia genialnej japońskiej skrzypaczki Nejiko Suwy, która w 1943 roku otrzymuje prezent od ministra propagandy III Rzeszy- bardzo cenne skrzypce. Okazuje się, że mimo doskonałości instrumentu i mistrzowskiej techniki skrzypaczki między nią a skrzypcami nie zawiązuje się nić porozumienia konieczna do tego, aby muzyka była idealna. Obdarowana kobieta wyczuwa niezrozumiałą dla niej blokadę i niemożność zapanowania nad instrumentem, który zdaje się żyć własnym życiem. Od znajomego lutnisty dostaje radę, aby spróbowała dowiedzieć się czegoś o przeszłości skrzypiec i o ich poprzednim właścicielu. Nie jest to jednak książka o poszukiwaniu muzyka, która grał na starym stradivariusie przed Nejiko, ale raczej rozważania na temat sytuacji artysty rozdartego między pasją muzyczną a koszmarem wojny. Bohaterka tej historii wydała mi się osobą irytująco bierną, a nawet wygodnicką w swoim stosunku do wydarzeń na świecie, których jest mimowolną uczestniczką. Zanurzona w muzykę zdaje się ignorować informacje o ludobójstwie, ludzkiej krzywdzie, czy prześladowaniach Żydów w Europie. Wycofuje się z życia, nie dopuszcza do siebie myśli, że jej cenny instrument został ukradziony żydowskiemu muzykowi, którego posłano do obozu koncentracyjnego. Pozwala się zapraszać na koncerty i z jednakowym zapałem gra dla faszystowskich dygnitarzy, samego führera, więźniów politycznych czy japońskiego cesarza. Tak jakby ogromny talent i muzyczna wrażliwość zwalniały ją z odpowiedzialności za to, co dzieje się na świecie, a muzyka, którą gra była ponad polityką. Autor wielokrotnie podkreśla, że samo przyjęcie prezentu z rąk Goebbelsa było zaszczytem dla skrzypaczki, ale w rezultacie sprowadziło na nią nieszczęście. Nieumiejętność określenia się w obliczu brutalności wojny czyni z Nejiko symbol Japonii „targanej nieustannymi wahaniami pomiędzy nowoczesnością, autorytaryzmem i tradycją”. „Skrzypce Goebbelsa” to przejmująca powieść, mająca znamiona powieści historycznej, ale poruszająca kilka ważnych problemów etyczno- moralnych skupiających się wokół roli i zadań artysty w obliczu historii. Warta przeczytania i zmuszająca do myślenia.