Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Mierzę się z pewną trudnością jako recenzent. Z jednej strony należy mi ocenić obiektywną jakość i wartość książki, z drugiej niełatwo jest pozbyć się perspektywy, spełnionych bądź nie, oczekiwań względem niej. Zaczniemy od oczekiwań by przejść do oceny chłodnym okiem. Na książki Schwichtenberga natknąłem się przypadkiem i od pierwszego wejrzenia zrobiły na mnie ogromne, pozytywne wrażenie. Wreszcie, ktoś napisał książki, których szukałem (i nie znalazłem) jako student. Nareszcie ktoś mówi prosto i z sensem, do czytelnika, zamiast do siebie, ewentualnie kolegów z wydziału. Oto książka, dzięki której student złamie szyfr, którym mówi jego wykładowca. Takie miałem oczekiwania. I w tym zakresie, w jakim książka mówi o mechanice kwantowej oczekiwania spełnione zostały całkowicie. Ten zakres jednak, jest nieco zbyt wąski. A więc: wszystko, co opisano w książce, zostało opisane doskonale. Szkoda, że tak mało tego materiału. Obiektywnie: - Książka bardzo ładnie wydana, w przyjemnej oprawie graficznej. [To nie jest obiektywnie.] Wewnątrz dużo odręcznych rysunków autora. Estetyka trochę cierpi na niewyjustowanym tekście. - Szerokie marginesy, na których zamieszczone są przypisy na wysokości odwołania. - 16 numerwowanych rozdziałów - cała książka liczy ok 260 stron, co oznacza, że rozdziały są krótkie. To bardzo dobra praktyka, można wygodnie przyswajać materiał w małych ilościach. - Wyjątek stanowi rozdział 3. (str. 47-93),który ma ambicję zaprezentowania całego podstawowego formalizmu mechaniki kwantowej. Przypuszczalnie najważniejszy w całej książce rozdział. Bardzo dobry, ale za długi na jedno posiedzenie, tym bardziej, że trzeba się go nauczyć w całości. [Tutaj dochodzi do głosu moja prywatna fiksacja, polegająca na tym, że bardzo nie chcę odkładać książki przed ukończeniem rozdziału lub w inny sposób wyodrębnionej części - rozumiem, że nie każdy tak ma.] - Styl pisaniny luźny, konwersacyjny, tłumaczenia obrazowe, bardzo dobre analogie. Motywację napisania książki autor zdradza w przedmowie: "Wiele podręczników jest trudno zrozumieć nie dlatego, że przedmiot jest trudny, ale dlatego, że autor nie pamięta jak to jest być początkującym". - Wyprowadzenia bardzo szczegółowe. Ta cecha decyduje o wartości książki. Autor nigdzie nie zakłada, że czytelnik domyśli się czegoś. Przekształcenia wykonywane zazwyczaj w jednej linijce tutaj są rozpisane na pół strony. O to chodzi, tak powinno być. - Zawartość: przedmowa, ogólne rozważania o mechanice kwantowej, omówienie podstawowego formalizmu, granica klasyczna, najczęstsze sztuczki w mechanice kwantowej (np. separacja zmiennych); najważniejsze układy: nieskończone pudło, skończone pudło, atom wodoru (będzie osobno o wodorze),rozpraszanie na pudle, tunelowanie, oscylator harmoniczny (krytyczny rozdział),spin, rachunek zaburzeń. Dalej komentarz na temat interpretacji mechaniki kwantowej i uzupełnienia: rozwinięcie Taylora (świetne),transformacja Fouriera (znacznie gorzej) i delta Diraca (nieźle). s. 112 - świetnie o zachowaniu fal, gdy energia jest mniejsza od bariery. Uwagi o rzeczywistym wykładniku przy exp całkowicie wyjaśniają tunelowanie. Aż dziwne, że żaden inny autor o tym nie wspomina. Atom wodoru: największe rozczarowanie. Prawie nic, całość na dwóch stronach. Głównie omówienie jakościowe, nic poza tym, nawet poziomów energetycznych nie obliczamy. Wielka szkoda. Krytycznym rozdziałem w każdej książce na temat mechaniki kwantowej jest oscylator harmoniczny. Sposób jego prezentacji w danej książce mocno kształtuje moją opinię o niej. U Scwhichtenberga jest doskonały. Nie mam nic do dodania, wszystko jasne. Jawnie wyprowadzone operatory położenia i pędu za pomocą operatorów kreacji i anihilacji - są; komutator operatorów kreacji i anihilacji - jest (6 linijek!); przejście do drabinki poziomów - jest; stan podstawowy - jest. Bardzo ciekawy przypis nr. 7 na str. 151 wiążący niezerową energię stanu podstawowego oscylatora z nieskończoną energią stanu podstawowego w kwantowej teorii pola. Rachunek zaburzeń: tylko do pierwszego rzędu w energii i wektorach stanu. Trochę mało. Pomyłki i literówki: - s. 81 pakiet Gaussowski ma indeks górny '3' nie tam gdzie trzeba; jest przy pędzie (dp^3) zamiast przy różniczce (d^3p). - s. 84 operator pędu nie ma indeksu przy delcie Jacobiego; bardzo nieistotne. - W rozdz. 4 na str. 95 jest gwiazdka (symbol sprzężenia zespolonego) przy funkcji falowej, natomiast wszędzie dalej w tym rozdziale jest krzyż (symbol sprzężenia hermitowskiego) - wszędzie powinna być gwiazdka. - str. 100. przyp. 2 - indeks '1' wypadł poza symbol bra, powinien być przy psi. Szczegół, bez znaczenia. - s. 119 w równaniu 7.9 i 7.10 znowu krzyż przy funkcjach falowych, gdzie powinna być gwiazdka. - Współczynnik transmisji bez żadnego wyprowadzenia, poza "after a long and tedious calculation we find" - do egzaminu nie wystarczy. - str. 149 w równaniu 9.21 przy C powinna być raczej gwiazdka niż krzyż. Tak samo w 9.22. Podsumowując: świetna książka, ale do zaliczenia wykładu z mechaniki kwantowej za mało. Ogólny formalizm bardzo dobrze, oscylator opisany rewelacyjnie, ale reszty jest zwyczajnie za mało. Uważam, że 7 to uczciwa ocena. W zakresie tematów, które książka porusza robi to bardzo dobrze, jednak oczekiwałem, że będzie pokrywać cały materiał wykładu. Dla amatorów, pasjonatów fizyki: będziecie wniebowzięci; dla studentów: bardzo polecam, najlepszy początek, ale później Griffiths.