Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Interesujące rozmowy z ciekawym człowiekiem. Na bok odłóżmy uprzedzenia i historyczne zaszłości. Zbyt łatwo nam bowiem, którzyśmy szczęśliwe wojen nie doświadczyli, ferować wyroki i szufladkować postawy, a nie wiadomo przecież jak zachowalibyśmy się w sytuacji, gdyby ktoś nam powiedział: „Spraw, iżbyś nie był byłym ziemianinem”... Celne spostrzeżenia wyrażone kilkoma prostymi słowami. Bez pustosłowia i niepotrzebnego przeintelektualizowania. Uwagi docierające do sedna problemu i zachęcające do myślenia. O polskości, o wykluczeniu i ambiwalencji. O tym, że czasem wymaga się od nas rzeczy niemożliwych. Wyrzucony z Polski "Przez polskich nacjonalistów." Nie odnalazł się w Izraelu, gdzie próbowano z niego dla odmiany zrobić nacjonalistę żydowskiego. "Pomysł, żeby w nacjonalizmie widzieć lekarstwo na inny nacjonalizm, jest absurdalny i straszny.(...) Około osiemdziesięciu procent żyjących dziś Izraelczyków nie zna innego stanu niż wojna. Wojna jest ich środowiskiem naturalnym. Podejrzewam, że większość Izraelczyków nie chce pokoju częściowo dlatego, że zapomnieli sztuki radzenia sobie z problemami życia społecznego w stanie pokoju." Żyd, Polak, komunista - wieczny tułacz, wieczny problem. Dlaczego Żydzi po wojnie dobrze odnaleźli się w strukturach nowej komunistycznej rzeczywistości? Wg Baumana dlatego, że "Organizacje komunistyczne pozwalały im czuć się równowartościowymi członkami. Przestawali być mniej wartościową mniejszością." - do czasu... Poza tym "Ruch komunistyczny był jedynym ruchem konsekwentnie antynazistowskim." Na pytanie o to, dlaczego pisze, Zygmunt Bauman odpowiada: „[...] pisanie stało się dla mnie sposobem funkcjonowania w rzeczywistości. Nigdy nie nauczyłem się żyć inaczej. Dzień bez gryzmolenia to dla mnie dzień stracony, albo wręcz przestępstwo. Jest jak zaniedbany obowiązek, zdradzone powołanie” O roli intelektualistów i potrzebie zmiany sposobu patrzenia na społeczeństwo: "Intelektualiści są po to, aby obserwować, co się dzieje w społeczeństwie, a to jest zadanie przekraczające granice partykularnych interesów." Krótko i dobitnie o polityce:"Kto szuka prawdy, nie idzie do polityki. W polityce nie chodzi o prawdę, lecz o władzę. Co służy osiągnięciu celu, jest dobre. Nie istnieje inna polityka." Bardzo trafnie o konsumpcjonizmie: "Dla społeczeństwa konsumpcyjnego, które swoim celem ogłasza zadowolenie klienta, zadowolony klient jest największym zagrożeniem, ponieważ to społeczeństwo prosperuje dopóty, dopóki jego członkowie są niezaspokojeni." O problemie współczesnych z tożsamością:"przymus naśladowania aktualnie oferowanego, zachwalanego przez kramarzy stylu życia i co za tym idzie rewizji własnej tożsamości, nie jest doświadczany jako nacisk z zewnątrz, lecz jako manifestacja wolności osobistej." I wreszcie smutna, a jednocześnie szczera i odważna konstatacja "Chciałem poprawiać świat. Teraz jestem jedną nogą w grobie i uważam, że świat nie stał się lepszy." Wiele potrzeba samokrytycyzmu i odwagi, by coś takiego pod koniec życia przyznać. Uważam, że choćby dla tego jednego zdania warto po Rozmowy z Zygmuntem Baumanem sięgnąć.