Z pewną taką nieśmiałością podejmuję temat Nabokova. W moich oczach to maestro tej klasy, że niemal nie wypada o nim dyskutować. Nie wymawiaj imienia boga nadaremno, pozostałości katolickiego wychowania.

Zaczęło się od Lolity, ale to było tak dawno temu, że prawie nic nie pamiętam. To musiał być zachwyt zmieszany z niedowierzeniem, że tak w ogóle można pisać, kto tak śmie i to aż tak? Zdaje się, że czytając tę książkę po raz pierwszy, sama byłam niewiele starsza od Lolity, światłości życia i ognia lędźwi Humberta Humberta.

Później była przerwa. A później już poszło.

To w tej drugiej fali zainteresowania, już bardziej, powiedzmy, ukonstytuowanego czytałam wiele znakomitych książek Nabokova i zaczęłam się interesować nim jako pisarzem. Przeczytałam wtedy Maszeńkę i Pnina, biografię Nikołaja Gogola i Obronę Łużyna, Adę albo żar i Oryginał Laury. Dowiedziałam się o Nabokovie, że pisał i po rosyjsku, i po angielsku. Dowiedziałam się o jego małżeńskiej współpracy z żoną Verą, która wspierała go w pisaniu przez całe życie. O jego fascynacji szachami i motylami. O systemie pisania na bibliotecznych fiszkach i tasowaniu/układaniu/komponowaniu z nich historii (bardzo inspirujące i pożyteczne, nie tylko wtedy gdy pisze się wielką powieść).

Podoba mi się ten portret, jaki powstaje z tych elementów, z tej wiedzy, jaką o nim możemy posiąść jako czytelnicy. Widzę w nim pisarza z ogromnym talentem, wyśmienicie rozwiniętym rzemiosłem, ale też człowieka obdarzonego wielkim poczuciem humoru i człowieka wielu pasji. Zresztą, humor i ta mnogość zainteresowań perfekcyjnie łączą się u niego z językowo-stylistycznymi zabawami, w jakie wciąga czytelników w swoich książkach. Przepadam za tymi zabawami, za tym żonglowaniem skojarzeniami, graniem na rytmie i brzmieniu. Tej wirtuozerii nie osiągnął jak dotąd żaden inny pisarz, i pewnie tak już zostanie, bo by osiągnąć ten stopień mistrzostwa, trzeba po prostu mieć genialny umysł Nabokova.

Nie wszystkie książki Nabokova czytałam (na szczęście). Wśród tych, które od dawna czekają na swój dzień, są Wykłady o literaturze. Jak wielki pisarz mówił o wielkiej literaturze? To ten rodzaj ciekawości, którą od czasu do czasu pilnie muszę zaspokoić.

A jak wygląda Wasza relacja z Nabokovem?