Eugenia Grandet
- Kategoria:
- literatura obyczajowa, romans
- Wydawnictwo:
- Książka i Wiedza
- Data wydania:
- 1952-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 1952-01-01
- Liczba stron:
- 160
- Czas czytania
- 2 godz. 40 min.
- Język:
- polski
Eugenia Grandet jest doskonałym studium psychologiczno-obyczajowym z początku XIX wieku, należącym do Scen z życia prowincji w cyklu Komedia ludzka. Z wirtuozerią skonstruowana historia o tryumfie pieniądza i wyrafinowanych praw interesu nad światem ludzi wrażliwych i dobrych, których subtelnym wcieleniem jest na początku Eugenia Grandet, zanim jej systemu wartości nie zmieni prawdziwe życie i wpływ ojca, bogacza-skąpca. Jedna z najbardziej udanych postaci kobiecych autora. Tyranizowana przez ojca sknerę, który dopiero na łożu śmierci powierza córce swe złoto, Eugenia zakochana wielką miłością w swym dalekim kuzynie, pozostaje mu wierna mimo braku wzajemności i jego ożenku z inną. Niezwykły klimat powieści podkreśla surowa, nieco tajemnicza sceneria starego domu w Samur, gdzie toczy się akcja powieści.
Treść:
Feliks Grandet jest bednarzem. Dzięki zręczności w interesach i niezwykłemu skąpstwu zgromadził olbrzymi jak na warunki prowincjonalne majątek. Były mer Saumur mieszka w bardzo skromnych warunkach z żoną, córką Eugenią i służącą Nanon. Mieszkańcy Saumur, którzy wielce poważają Grandeta, ze względu na jego majątek, uważają Eugenię za najlepszą partię w okolicy. O jej rękę starają się rywalizujące ze sobą rodziny Cruchotów i de Grasinsów. Eugenia w swej niewinności i naiwności nie domyśla się niczego, aż do dnia przybycia Karola Grandet, bratanka Grandeta. Karol został wysłany do Saumur przez ojca, zamożnego paryskiego kupca, który, zagrożony bankructwem, postanowił oddać syna pod opiekę brata, przed popełnieniem samobójstwa. Stary Grandet przekazuje mu złe nowiny. Pogrążony w rozpaczy Karol znajduje współczujące serce u Eugenii. Młodzi zakochują się w sobie i ślubują sobie dozgonną miłość. Grandet dokłada starań, by jak najprędzej wyprawić bratanka i nie dopuścić do ogłoszenia bankructwa brata wydając jak najmniej. Wyjeżdżającemu Karolowi Eugenia ofiaruje swoje oszczędności[6].
Po wyjeździe Karola Eugenia żyje wspomnieniami o nim. Na początku następnego roku (1820) stary Grandet odkrywa, że Eugenia pozbyła się swoich oszczędności. Pomimo nacisków ze strony ojca Eugenia odmawia ujawnienia, co zrobiła ze swoim złotem. Grandet zamyka ją w jej pokoju o chlebie i wodzie. Złość i upór męża wpędzają w ciężką chorobę panią Grandet. Stary bednarz, opanowany pożądliwością złota, pozostaje jednak nieczuły na jej prośby o zgodę w rodzinie. Godzi się z córką dopiero w obliczu nadchodzącej śmierci żony, ostrzeżony przez rejenta Cruchot, że w przeciwnym razie grozi mu sprawa o podział majątku. Po śmierci żony nakłania Eugenię do zrzeczenia się majątku po matce. Wobec nadchodzącej śmierci wprowadza jednak córkę w zarząd majątkiem[6].
Grandet umiera w 1827 roku patrząc na rozłożone przed nim złoto. Karol, który na handlu niewolnikami dorobił się blisko dwumilionowego majątku w tym samym roku wraca do kraju. Miłość do kuzynki dawno w nim wygasła. Ambitny młody człowiek, decyduje się poślubić spotkaną na statku Matyldę d'Aubiron, pannę brzydką, ale bogatą w tytuł hrabiowski. Eugenia żyła przez lata miłością do Karola i oczekiwaniem na jego powrót. Kiedy jej nadzieje legły w gruzach zgadza się poślubić Cruchota de Bonfons, ma to być jednak białe małżeństwo. W akcie wielkoduszności, aby ochronić dobre imię Karola przed niesławą bankructwa, a tym samym umożliwić mu realizację jego planów matrymonialnych, spłaca półtoramilionowy dług swego zmarłego stryja. Eugenia żyje odtąd pomiędzy Saumur a Angers, gdzie pracuje jej mąż. Prezydent Cruchot de Bonfons, który zapewnił sobie w intercyzie, że w razie śmierci któregokolwiek z małżonków, cały majątek przechodzi na rzecz pozostałego przy życiu bez jakichkolwiek formalności, umiera po kilku latach. Eugenia wraca do ojcowskiego domu, gdzie żyje otoczona szacunkiem współmieszkańców, wydając wielkie sumy na dobroczynność: na przytułek dla starców, szkoły dla sierot, kościoły w Saumur. Ostatnio mówi się sporo o jej nowym związku - z margrabią de Froidfond