Balzaca, podobnie jak wielu innych klasycznych twórców, spotyka los ironiczny i smutny. Z jednej strony wciągając jego utwory do kanonu lektur obowiązkowych, uznano w nim pisarza wybitnego, którego powieści człowiek wykształcony znać po prostu musi, zarazem jednak uczyniono zeń niezasłużenie ofiarę owego wyniesienia: wielu osobom nazwisko jego kojarzy się z lekturą pod przymusem i monotonnym wałkowaniem tematyki oraz wymowy dzieła na nudnych, sztampowych lekcjach w naszym pruskim systemie edukacyjnym. A wielka szkoda! Jest on bowiem jednym z pisarzy największych, znakomitym obserwatorem, szczerym krytykiem i uczciwym portrecistą wadliwej natury ludzkiej, zarówno pojmowanej jednostkowo, jak i en masse, czyli jako społeczeństwo.

Nie inaczej jest w tej powieści, jednej z jego najlepszych. Autor opisał historię rodziny, niszczonej intrygami i sprytem kobiety wprost zatrutej nienawiścią, zazdrością i gniewem. Jest to zarazem pretekst do ukazania upadku moralności społeczeństwa mieszczan i burżuazji, jego skrajnego materializmu i zepsucia tak głębokiego, że zaraża w końcu nawet tych, którzy od początku opierają się demoralizacji. "Kuzynka Bietka" to powieść napisana z wielkim rozmachem i zachwycająca swą celnością oraz bogactwem języka, motywów, bohaterów i szczegółów, budujących tło akcji.

Miałam okazję wysłuchać tej powieści w interpretacji Henryka Drygalskiego i temu też chcę poświęcić słówko. Głos czytającego i to, co z braku lepszego określenia nazwę "lektorską manierą" (ale w najlepszym tego słowa znaczeniu), zdradzającą starą szkołę aktorską, doskonale pasują do tekstu tego klasycznego utworu, zaś nienatrętna i nietłamsząca treści interpretacja dodaje całości pewnego "nerwu". To była prawdziwa przyjemność.

Balzaca, podobnie jak wielu innych klasycznych twórców, spotyka los ironiczny i smutny. Z jednej strony wciągając jego utwory do kanonu lektur obowiązkowych, uznano w nim pisarza wybitnego, którego powieści człowiek wykształcony znać po prostu musi, zarazem jednak uczyniono zeń niezasłużenie ofiarę owego wyniesienia: wielu osobom nazwisko jego kojarzy się z lekturą pod...