"Nie ma czegoś takiego, jak literatury światowe i literatury prowincjonalne - stwierdził holenderski prozaik Willem Federik Hermans. - Tak zwane literatury światowe pisane są na prowincjach, którymi interesuje się cały świat." Słowa te można odnieść do współczesnej literatury narodów Jugosławii. Jej obecność lub, mówiąc nieco skromniej, pewna popularność w świecie jest faktem. Mówią o nim przekłady utworów jugosłowiańskich na języki obce, zainteresowanie dziełem Ivo Andricia, po przyznaniu mu Nagrody Nobla w 1961 r., popularność pisarstwa Miodraga Bulatovicia od dobrych paru lat może nawet większa poza granicami ojczyzny pisarza niż w kraju (...)

Proza jugosłowiańska, w swej różnorodnej relacji o czasach wojny narodowowyzwoleńczej pojawia się tu jako całość. A przecież w grę wchodzą odrębne literatury narodowe: serbska, chorwacka, słoweńska i macedońska, nie mówiąc już o literaturach mniejszości narodowych, powstających w Jugosławii, jak np. węgierska czy albańska (...)
Współczesna literatura Jugosławii jest więc mozaiką barwną i różnorodną, ów zbiór tworzy jednak kompozycję całości związanej różnymi nićmi rzeczywistej integracji. Jedną z nich stała się wojna narodowowyzwoleńcza, w czasie której wspólnota jugosłowiańska została scementowana (...)