Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Mówi się, że temat wojny został wyczerpany w naszej literaturze. W rzeczywistości nawet nie zaczęto pisać jej prawdziwej historii”. „Sołdat” to wspomnienia autora, które po latach spisał, chcąc wyrzucić kłębiące się w nim myśli, „próbą uwolnienia się od przeszłości”. Stworzony przez autora rękopis, który powstał głównie w 1975 roku, początkowo nie miał na celu publikacji zawartych w nim treści. Jak sam przyznaje „Gdy przeczytałem go po wielu latach, byłem zadziwiony swoją powściągliwością. Okropności wojny są tu wygładzone, najpotworniejsze epizody nienazwane. Wiele spraw przedstawiłem o wiele łagodniej niż miało to miejsce”. Nikolaj Nikulin na front trafił jako 18-latek w 1941 roku, a swoimi zapiskami obejmuje wydarzenia od Leningradu przez m.in. Warszawę, Gdańsk aż do Berlina w maju 1945 roku. Należy do nielicznych, którzy przeszli cały ten szlak bojowy. „Swoimi wspomnieniami (…) chciałem uchylić kotary, która zakrywa ciemną stronę wojny”. W tej luźnej zbieraninie przemyśleń, powracających obrazów, przedstawia, jak wyglądało życie na pierwszej linii frontu. Nie z perspektywy dowódców, a szeregowców. Obnaża, w sposób szczery, nieidealizowany, bezwzględność oraz często bezmyślność dowodzących. Nie pomija działań swoich pobratymców – gwałcących i rabujących. Nie tworzy kolejnych pieśni pochwalnych ku zwycięstwom Armii Czerwonej, a odkrywa to, co skrzętnie skrywano przed światem, jak chociażby ilość ofiar, bezmyślnie wysłanych na śmierć tysięcy żyć oraz jak nic nie warte były one w oczach rządzących. Oprócz subiektywnych opisów, znajdziemy też miejsce na wiele refleksji, które wyniósł z tych wojennych lat autor. Mnogość informacji, i towarzyszące ich przekazywaniu bezsilność, strach, głód, nieraz ból sprawiały, że wolałam dozować sobie te informacje stopniowo.