Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Grób alienata. Pochówki dzieci nieochrzczonych, samobójców i skazańców w późnym średniowieczu i epoce wczesnonowożytnej" to niewielkich rozmiarów praca poświęcona specyficznej grupie "wykluczonych" ze społeczeństwa w wiekach średnich i epoce nowożytnej. Książka prezentuje podejście do tego tematu z perspektywy archeologa. Autor stara się w niej łączyć wyniki prac archeologicznych z wiedzą historyczno - antropologiczną na temat tzw. śmierci nieczystej. Wykopaliska reprezentują odkrycia przede wszystkim z terenów Śląska i są konfrontowane przez autora z wynikami z podobnych wykopalisk z obszarów Niemiec i Czech. Paweł Duma stara się przedstawić archeologiczny punkt widzenia pochówków "wykluczonych" konfrontując go z dotychczasowym poglądem historyków i antropologów. Jego niektóre tezy dotyczące m.in. pochówków skazańców często mylonych z pochówkami wampirycznymi wydają się bardzo interesujące i zachęcają do weryfikacji swojej wiedzy na temat wierzeń wampirycznych z tego okresu, stanowiąc zarazem ciekawą propozycję badawczą. Paweł Duma w interesujący sposób przedstawoa w swojej pracy podejście ówcześnie żyjących do ludzi do zmarłych niemowląt, które nie zostały ochrzczone, co znalazło przełożenie na formę pochówku, jakie dla nich wykonywano. Z jednej strony, bowiem ludziom tamtych czasów towarzyszył nieustanny lęk przed powrotem duszy nieochrzczonego dziecka, samobójcy, bądź mordercy, a z drugiej strony ich groby, czy szczątki stawały się prawdziwymi "talizmanami" chroniącymi żywych przed złem czy niefortunnym losem. Książka jest niewątpliwie ciekawą lekturą zarówno na pasjonatów archeologii, jak osób interesujących się tematyką śmierci/eschatologią. Warto po nią sięgnąć. Czytając ją czułam jednak pewien niedosyt, kilka wątków poruszonych przez autora (m.in. dotyczący tzw. oślich pochówków, czy pochówków nieochrzczonych dzieci lub płodów pod progiem) mogłoby zostać nieco szerzej opracowanych. Niniejsza publikacja zrobiła na mnie jednak pozytywne wrażenie i zapewne chętnie sięgnę do kolejnych prac tego autora.