Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Mimo upływu lat od pierwszego wydania to wciąż znakomita synteza dziejów zakonu krzyżackiego w Prusach. Gerard Labuda odpowiada za pierwszą część książki, doprowadzoną od najdawniejszej historii Prus do podboju Pomorza Gdańskiego, zaś Marian Biskup opisał okres 1309-1525. Praca umiejętnie łączy walory naukowe i przystępność przekazu. Historia polityczna przedstawiona jest w ujęciu skrótowym, syntetycznym, za to znalazło się sporo miejsca na wiele wnikliwych obserwacji odnośnie gospodarki, społeczeństwa, kultury i organizacji państwa zakonnego w Prusach. Sprawia to, że prezentowany obraz jest bardzo szeroki i przedstawiany stosunkowo obiektywnie, z uwzględnieniem perspektywy drugiej strony. Wielkim plusem książki są liczne, doskonale wykonane mapy, w tym tak szczegółowe, jak ta obrazująca przebieg i zmiany granicy pomorsko-krzyżackiej. W nowszych opracowaniach takich mapek ze świecą szukać. To prawda, że niektóre ustalenia są już przestarzałe, jak np. dywagacje o możliwej lokalizacji wczesnośredniowiecznego Truso, czy kwestia datacji przywileju cesarza Fryderyka II dla zakonu. Truso zostało odnalezione przez archeologów, a obecnie przyjmuje się inną datację przywileju (na 1235 a nie 1226). Takich przykładów pewnie jest więcej. W bardziej zniuansowany sposób niż w czasach powstawania tej książki postrzega się również niektóre kwestie społeczne, gospodarcze i kulturowe Prus krzyżackich. Oczywiście warto uzupełnić lekturę o nowszą syntezę, której redaktorem był Marian Biskup, czyli wydane w 2008 roku "Państwo Zakonu Krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo", która w dużej mierze koryguje niektóre ustalenia sprzed lat. Mimo to nadal praca Biskupa i Labudy jest - w mojej opinii - znakomitym punktem wyjścia do dalszych poszukiwań. Bardzo warto.