Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Zapowiadało się znakomicie i muszę przyznać, że pierwsza połowa powieści jest ciekawa. Tym większe rozczarowanie budzi w czytelniku dalsza część. Podobnie rzecz ma się z zakończeniem - wydawać by się mogło, że misternie utkana intryga okaże się literackim majstersztykiem, jednak finał zawodzi swoją oczywistością. "Zugzwang" łączy elementy różnych typów powieści: sensacyjnej, szpiegowskiej, obyczajowej, historycznej oraz romansu. I może tu tkwi błąd - co za dużo, to niezdrowo. Autor najzwyczajniej w świecie nie udźwignął ciężaru odpowiedzialności za wątki, które stworzył w pierwszej połowie, gdyż rozmydlają się one potem, pozostawiając niedosyt i czytelnicze rozgoryczenie. Fatalne, beznadziejne są też opisy scen łóżkowych, jakby autor nie mógł się zdecydować, czy ma być lirycznie, czy realistycznie. Powieść ma też, oczywiście, plusy i dlatego przyznałam jej pięć gwiazdek. Oprócz wspomnianej interesującej pierwszej połowy wymienić trzeba klimat carskiej Rosji z początku XX wieku, nastroje związane z pierwszą wojną światową i rozwijającym się bolszewizmem, niepokoje społeczne i polityczne oraz atmosferę niedopowiedzeń i tajemniczości, jaka spowija niektóre postacie. Tytuł zgrabnie komponuje się z treścią, ale fragmenty związane ze słynnymi posunięciami i układami na szachownicy mogą zainteresować tylko zapalonych szachistów. Dyletanci się znudzą, ale - jeśli są uważnymi czytelnikami - będą doszukiwać się drugiego dna, a to akurat może być ciekawe. Czy warto przeczytać? Jeśli nie ma się pod ręką nic innego, to można.