Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pierwsze wydanie książki aforyzmów pod tym tytułem - wyszło w nakładzie 2000 egz., w tym numerowanych i podpisanych przez autora 200 (czytałem egz. z nrem 82) zawierało po 4 włożone do książki barwne i sygnowane ilustracje Borna. Teksty trochę przypominają naszego Leca lub Sztaudyngera. Większość tych myśli czy bon motów mówi o kobietach, sporo o naszym stosunku do życia, trochę o głupocie, nieco o politykach, ale również o czytelnikach. "Pozwólcie, by z tych myśli wylęgały się Wam w głowach własne wiersze, a te, które Wam się nie spodobają, wypuśćcie w noc, niech lecą (jak "noční motylí", czyli ćmy - por. tytuł zbiorku) dalej ku innym zapalonym lampom..." Čím víc máme známých, tím méně času nám zbývá pro přátelé. (Im więcej mamy znajomych, tym mniej czasu zostaje nam dla przyjaciół.) Kdo má v hlavé průvan, tomu nezplesniví myšlenky. (Kto ma przeciąg w głowie, temu myśli nie zapleśnieją.) Námořnící na souši pijí proto, aby se s nima pevnina přestala houpat. (Marynarze na lądzie piją dlatego, by im się stały ląd przestał kołysać.) Čtete-li zfalšované dějepisy, nedoufejte v poučení z historie. (Jeśli czytacie zafałszowaną historiografię, nie oczekujcie, że historia was czegoś nauczy.) Jaký poločas rozpadu má věčná láska? (Jaki czas połowicznego rozpadu ma wieczna miłość?) Pesimista chápe život jako doživotí. (Pesymista postrzega życie jako dożywocie.) Miluji přírodu! Zvlášt, když má míry 90-60-90 (Kocham naturę. Zwłaszcza o wymiarach 90-60-90.) Většina lidí nepotřebuje znát pravdu, ale kolik se na ní dá vydělat. (Większość ludzi nie potrzebuje znać prawdy, lecz ile da się na niej zarobić.) Ve vlastním životě nehraj vedlejší roli! (Nie graj drugiej roli we własnym życiu!) Podprsenky jsou náhubky nasazené hravým štěňatům ňader. (Biustonosze to kagańce nałożone rozbawionym szczeniętom piersi.) Neúspěšní mužové se nejčastěji živí sepisováním příruček, jak zaručeně dosáhnout úspěchu. (Mężczyźni, którym się nie powiodło najczęściej żyją z pisania poradników, jak w gwarantowany sposób osiągnąć sukces.) Z všech stavitelů bývají nejlépe placeni stavitelé vzdušných zámků. (Ze wszystkich budowniczych najlepiej opłacani są budowniczowie zamków na lodzie.) Kde je optimismus povinný, tam je zapotřebí pesimistů. (Tam gdzie optymizm jest obowiązkowy, rośnie zapotrzebowanie na pesymistów.) V zápase pohlaví nakonec zvítězí bezpohlavní. (W walce płci na koniec zwycięży bezpłciowość.) Porouchané hodinky ukazují špatně, ale mají charakter, trvají si na svém. (Zepsuty zegarek źle pokazuje czas, ale ma charakter, jako że obstaje przy swoim.) Minulost nikdy nepřipustí, že nemá budoucnost. (Przeszłość nigdy nie przyzna się do tego, że nie ma przyszłości.) Zatímco stokrát opakovaná lež se stává pravdou, stokrát opakovaná pravda upadne v podezření. (Podczas gdy sto razy powtarzane kłamstwo staje się prawdą, to sto razy powtarzana prawda staje się wątpliwa.) Láska je zázrak: proto se přiházívá tak zřídka. (Miłość to cud, dlatego zdarza się tak rzadko.) Tolerance po česku: Pro vítězství tolerance jsme odhodláni její nepřátele vyhubit až do pátého kolena! (Tolerancja po czesku: Dla zwycięstwa tolerancji gotowiśmy wygubić jej nieprzyjaciół aż to piątego pokolenia!) Láska dává člověku křídla. Ikarova. (Miłość dodaje człowiekowi skrzydeł. Ikarowych.) Čas umí léčit lásku: nelásku vyléči jen smrt. (Czas potrafi wyleczyć miłość, ale brak miłości wyleczy tylko śmierć.) Pít, když ži to chutná, umí každý vůl, pravil přítel po páté vodce. Hrdinství je pít, když ti to nechutná! a se životem je to zrovna tak. (Pić, kiedy ci to smakuje, potrafi każdy wół, powiadał przyjaciel po piątej wódce. Bohaterstwem jest pić, kiedy to ci wcale nie smakuje! A z życiem jest dokładnie tak samo.) Basa je věstonická Venuše hudby. (Kontrabas to Wenus z Westonic muzyki.) Moderní umění se zrodilo z pohrdání hokynářským světem měšťáků. Ale mšťáci se umělcům pomstili po svém koupili si je. (Sztuka nowoczesna zrodziła się z pogardy do sklepikarskiego świata mieszczan. Ale mieszczanie zemścili się na artystach na swój sposób - kupili te dzieła sztuki.) Diplomacie usiluje o řešení problemů, do nichž by se svět nikdy nedostal kdyby nebylo diplomatů. (Dyplomacja usiłuje rozwiązywać problemy, w jakie świat by nigdy nie popadł, gdyby nie było dyplomatów.) Myšlení se s módou nemění -módě podléha pouze nemyšlení. (Myślenie nie podlega modzie - podlega jej jedynie niemyślenie.) Jen ten, kdo koná dobro bez nároků na díky je hoden díků. (Tylko ten, kto czyni dobro nie oczekując podziękowań, jest godny, by mu dziękować.) Žena, ač nerada, připustí, že existují i muži, kterým se v její přítomnosti nerzychluje tep. Odmítá však připustit, že to jsou muži. (Kobieta, choć niechętnie, zgodzi się, że egzystują mężczyźni, którym w jej obecności tętno nie przyśpiesza. Nie zgodzi się jednak z tym, że są oni mężczyznami.) Ženy touží po bezpečném přístavu plném nebezpečných bitevních lodí. (Kobiety marzą o bezpiecznej przystani pełnej niebezpiecznych okrętów wojennych.) Bohatí si pořizují děti, aby měli komu odkázat své majetky. Chudí si pořizují děti jen tak, pro radost. (Bogaci rodzą dzieci, by mieli komu przekazać swe majątki. Biedni rodzą dzieci ot tak, dla czystej radości.) Každý večer při televizní seanci miliony průměrných diváků s podprůměrným vkusem sledují nadprůměrně dlouho podprůměrné seriály průměrných autorů o nadprůměrných lidech. (Każdego wieczora przy telewizorach miliony przeciętnych widzów o guście poniżej przeciętnej ponadprzeciętnie długo oglądają gorzej niż przeciętne seriale gorzej niż przeciętnych autorów o nieprzeciętnych ludziach.) Dokud své rodiče považujeme za staromédní pitomce, znamená to, že jsme mladí. Když zjistíme, že se jim v mnohém podobáme, jsme konečně dospělí. A jakmile si na té podobnosti začínáme zakládat, začínáme být staří pitomci. (Póki swych rodziców uważamy za staromodnych zgredów, póty jesteśmy młodzi. Kiedy stwierdzamy, że jesteśmy do nich w wielu rzeczach podobni, oznacza to, że dojrzeliśmy. A kiedy zaczynamy obstawać przy tych podobieństwach, znaczy to, że staliśmy się staromodnymi zgredami.) Tím, že ženy stárnou není nikdy vinen čas, nýbrž jejich manželé. (Temu, że kobiety się starzeją, nigdy nie jest winien czas, lecz ich małżonkowie.) I sinus touží stát se generalissinem. (Nawet sinus pragnie zostać generalissinusem) Ano, koupit se dá všecko, i láska, přátelství, pravda, čest. Ale jen prodejná láska, prodejné přátelství, prodejná pravda a prodejná čest... (Tak, kupić można wszystko: miłość, przyjaźń, prawdę, honor. Ale tylko sprzedajną miłość, sprzedajną przyjaźń, sprzedajną prawdę i sprzedajny honor...) Probouzíme se jako trosečníci vyvrženi vlnobitím spánku na břeh jitra. (Budzimy się jak rozbitkowie wyrzuceni przez fale snu na brzeg jutra.) Nejdůležitější otázky jsou ty, na které nečekáme žádnou odpověď. (Najważniejsze pytania to te, na które nie oczekujemy żadnej odpowiedzi.) Humanista je člověk, který z praktických důvodů miluje své bližní teoreticky. (Humanista to człowiek, który z praktycznych pobudek kocha swych bliźnich czysto teoretycznie.) Chceš se líbit všem? Buď kýčem! (Chcesz się wszystkim podobać? Bądź kiczem!) Žijte! Nic lepšího jsme beztak nevynalezli.(Żyjcie! Tak czy siak nic lepszego nie wynaleźliśmy.) [tłum. zanzara]