Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Sekstus Pompejusz, syn Pompejusza Wielkiego i uczestnik rzymskich wojen domowych w I w. p.n.e., zawsze był postacią stojącą w cieniu Oktawiana i Marka Antoniusza. Już przeszło 25 lat temu na prekursorskie na gruncie rzymskim wykorzystanie przez tego wodza i polityka idei władzy charyzmatycznej wskazał L. Morawiecki, teraz zaś jego uczeń podjął się napisania biografii Sekstusa. P. Berdowski to historyk i filolog klasyczny pracujący na Uniwersytecie Rzeszowskim. Podczas lektury łatwo dostrzec znakomity warsztat badawczy Autora w obu tych dziedzinach, co warto podkreślić w czasach, w których znajomość obu języków klasycznych nie jest bynajmniej zaletą wszystkich uniwersyteckich badaczy antyku. "Res gestae Neptuni filii" to biografia, ale także coś więcej niż tylko biografia. Autor poza przedstawieniem bardzo nieraz niejasnych kolei życia Sekstusa Pompejusza ukazuje całą polityczną scenę Rzymu w okresie wojen domowych. Dotyczy to także otoczenia głównego bohatera i jego sycylijskiego "państwa", którym przez kilka lat władał ku utrapieniu członków II triumwiratu. Analizie poddaje też oczywiście monety Sekstusa, choć ten akurat temat - w przeciwieństwie do biografii władcy Sycylii - był stosunkowo często poruszany w naukowej dyskusji. Za najważniejsze dokonanie Berdowskiego w tej pracy uważam jednak dokładne przebadanie źródeł i odsianie w nich historycznej prawdy od plew augustowskiej propagandy, która starała się Sekstusa ukazać po prostu jako pirata. Jednocześnie Autor tą pracą potwierdził ustalenia Morawieckiego pokazując na ważną rolę Sekstusa w świecie ówczesnej polityki. Rozprawa "Res gestae Neptuni filii" ma charakter bardzo erudycyjny i oparta jest o bardzo drobiazgowe badanie źródeł oraz literatury przedmiotu. W tekście głównym pojawiają się obszerne fragmenty tekstów łacińskich i greckich (wraz z przekładem),które są podstawą dla analizy. Dużo jest przypisów oraz dyskusji z naukowymi koncepcjami poprzedników. Logiczny jest podział treści na rozdziały, z których każdy stanowi ładnie skomponowaną całość (np. znakomity jest rozdział o źródłach, w tym poezji łacińskiej). Książka przynosi chlubę nie tylko samemu Berdowskiemu, ale także całemu rzeszowskiemu środowisku starożytniczemu. Myślę też, że pracę tę należałoby przetłumaczyć na angielski, by zwiększyć jej oddziaływanie poza Polską: na pewno na to zasługuje. Tomasz Babnis