Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wspomnienia Suzanny Eibuszyc i Romy Talasiewicz-Eibuszyc przeleżały na mojej półce sporo czasu, nim zdecydowałam się ją przeczytać. Czułam, że to nie będzie lekka lektura. Tytuł "Pamięć jest naszym domem" dobrze oddaje treść tej książki. Mamy w niej dwie narracje - matki i córki. Na życie obu kobiet ogromny wpływ miał holocaust i powszechny antysemityzm. Roma uciekła z Warszawy do Związku Radzieckiego, ratując siebie przed śmiercią z rąk hilerowców. Jej cała rodzina (poza jedną siostrą) zginęła, o czym przekonała się, kiedy po latach wojennej zawieruchy wróciła do Polski. Utrata najbliższych w holocauście miała wpływ na całe jej późniejsze życie, co odczuła także urodzona po wojnie córka Suzanna. Ucierpiała psychika także Abrama, męża Romy, który przed wojną mieszkał w Łodzi - jego bliscy także nie przeżyli eksterminacji. Mężczyzna przez cały swój późniejszy żywot nie potrafił sobie wybaczyć, że opuścił rodzinne miasto, uciekając na ziemie Sowietów. Nie jest to książka łatwa dla Polaków. Większość z nas chciałaby czytać wyłącznie o chlubnych momentach naszej historii, ale nie możemy wciąż wypierać się tych mniej przyjemnym faktów. W tych wspomnieniach nie przeczytamy o bohaterstwie naszych rodaków, którzy ratowali Żydów. Znajdziemy w niej za to przykłady szykanowania i donosicielstwa na mniejszość narodową. Roma opisuje, że jeszcze na długo przed wojną spotykała się z antysemityzmem ze strony Polaków, zwłaszcza po śmierci Józefa Piłsudskiego. Po wybuchu II wojny światowej wśród polskiego społeczeństwa pojawiła się grupa szmalcowników, którzy dla własnych korzyści finansowych zdradzali hitlerowcom kryjówki Żydów. Nie tylko Niemcy nienawidzili wyznawców religii mojżeszowej. Stereotypowe myślenie, uprzedzenia i ksenofobia były przyczyną krzywdy wielu niewinnych ludzi. Ogromnym plusem tej książki jest to, że nie zawiera tylko osobiste wspomnienia, ale przeczytamy w niej także sporo o niektórych wydarzeniach historycznych, ówczesnej polityce i problemach społecznych. Dzięki tym elementom dużo łatwiej w trakcie lektury zrozumieć położenie Żydów w Polsce i Związku Radzieckim. Trzeba też wziąć pod uwagę, że książka została po raz pierwszy wydana w Ameryce (wspomnienia Romy z języka polskiego przetłumaczono na angielski). Osobom nieznającym historii Polski należało przedstawić rys historyczny. Ze smutkiem czytałam tę książkę. Wielu członków narodu żydowskiego traktowało Polskę jako swój dom, ale zostało zmuszonych do emigracji, o czym więcej napisała Suzanna. "Pamięć jest naszym domem" opowiada do czego prowadzi ksenofobia i jest bardzo cennym głosem w dyskusji o antysemityzmie.