„Zbroja światła” to zwieńczenie najbardziej znanego cyklu powieści Kena Folletta, który został zainicjowany przed laty książką „Filary Ziemi”. Wspomniany tytuł stał się zresztą inspiracją do realizacji jednego z wcześniejszych projektów Audioteki. Każda książka Kena Folletta stanowi tak naprawdę niesamowicie plastyczny materiał, który z powodzeniem można przenieść na inną formę sztuki. Dźwiękowe adaptacje są zaś w tym kontekście wyjątkowo dobrym przykładem. „Zbroja światła”, najnowsza odsłona bestsellerowego cyklu, spodoba się nie tylko fanom gatunku spod znaku powieści historycznych. To wielowymiarowa opowieść o ludzkich namiętnościach i słabościach, zmieniającej się polityce, rozwoju cywilizacji, w który wpisane są codzienna historia i przeobrażenia świata. Wreszcie o bohaterach, którzy mierzą się z wyzwaniem, ale też możliwą szansą, jaką przynosi wielka rewolucja przemysłowa. A wszystko zaczyna się w 1792 roku…

Wielka historia (nie)zwykłych ludzi – wojna, która się nie zmienia

Akcja książki rozgrywa się na przełomie XVIII i XIX wieku, na początku rewolucji przemysłowej. Dwie dekady życia wyjęte z biografii zwykłych bohaterów pozwalają ukazać codzienność w wyjątkowo burzliwych czasach. Szczególnie ważną postacią jest w tym kontekście prządka Sal Clitheroe – prosta kobieta, która z trudem wiąże koniec z końcem. W życie Sal wpisana jest zresztą osobista tragedia rozgrywająca się w dodatku w czasach społecznych wstrząsów i rewolucji. Jej pierwszy mąż zginął w wyniku tragicznego wypadku, przez co wdowa musiała początkowo sama wychowywać jedynego syna, Kita. Jakiś czas później zdecydowała się związać z drugim mężem, Jargem Boxem. Sal sprzeciwiała się przemocy i okrucieństwu, wierząc w szlachetne ideały miłości, zrozumienia, empatii. To postać magnetyzująca, silna psychicznie i fizycznie, która ukazuje nam potęgę macierzyństwa, ale również cenę walki o wolność – w wymiarze osobistym, gdy na świecie odbywa się prawdziwa rewolucja przemysłowa. Narastający konflikt polityczno-zbrojny pomiędzy Wielką Brytanią a Francją tylko zwiększa dramatyzm opowieści.

„Zbroja światła” – rewolucja, walka, wolność, czyli emocjonująca historia cywilizacji

Wraz z początkami rewolucji przemysłowej nadchodzą monumentalne zmiany – nie wszystko jest dobre i oczekiwane przez społeczeństwo. „Mechaniczna przędzarka”, tytuł pierwszego rozdziału „Zbroi światła”, w interesujący sposób sygnalizuje ten stan rzeczy. Bo przemysłowym światem pod koniec XVIII wieku powoli zaczynają rządzić maszyny. Nowe krosna przędzalnicze wymagają mniejszej liczby osób do ich obsługi, co łączy się z oczywistą redukcją pracowników. I to stanowi zarzewie buntu. Luddyści, zwolennicy Neda Ludda – legendarnego przywódcy zbuntowanych pracowników – niszczą nowe maszyny, jednak ten konflikt jest praktycznie z góry przesądzony. Ken Follett oddaje miejsce zwykłym bohaterom wielkiej historii, chcąc ukazać mozaikową rzeczywistość. Ci, którzy zdecydowali się złamać prawo – w imię zatrzymania rewolucji przemysłowej – trafiają do więzienia lub do armii. Ta druga opcja to szansa na kolejną formę walki. Na wojnę o przyszłość narodu.

Bitwa pod Waterloo – konflikt, który zdecyduje o losie Europy

Ken Follett ze zrozumieniem i empatią przygląda się swoim fikcyjnym bohaterom, przedstawiając jednak niekiedy również autentyczne postacie z wielkiej historii świata. Bitwa pod Waterloo jest tutaj jednym z punktów zwrotnych – tak fabuły, jak i naszej cywilizacji. To jedna z najważniejszych bitew w dziejach świata, która przyczyniła się do uformowania się nowego porządku. Kiedy armia księcia Wellingtona, brytyjskiego arystokraty, wojskowego i polityka, konfrontuje się z dowodzonymi przez Napoleona Bonapartego siłami pod Waterloo, rozpoczyna się prawdziwa rzeź. Follett nie szczędzi krwawych, naprawdę mocnych opisów, pokazując, że w działaniach zbrojnych uczestniczyli nie tylko wprawieni żołnierze, weterani, ale również młodzi mężczyźni i kobiety – w tym rodzina głównej bohaterki.

Produkcja Audioteki „Zbroja światła” to nowy wymiar literackiego doświadczenia, w którym niemalże namacalnie odczuwamy strach, trwogę, żądzę krwi, ale również nadzieję na ocalenie – zapisaną w sercach bohaterów. Tymczasem wielka historia kołem się toczy, wprawiona w ruch przez jednostkowe działania wielkich i małych aktorów na politycznej scenie, co doskonale portretuje Follett. Brytyjski powieściopisarz pracuje zresztą, opierając się na wyjątkowych źródłach i wielokrotnie przyznając, jak bardzo ceni pracę historyków.

„Zbroja światła”, czyli mistrzostwo opowieści – hołd dla historyków

Ken Follett pozostaje twórcą, który z niesamowitą precyzją, świadomością warsztatu literackiego oraz wiedzą na temat materiału źródłowego potrafi oddać złożoność historii świata. Jak jednak przyznaje brytyjski powieściopisarz, autor „Upadku gigantów” czy „Zimy świata”, w swoich literackich poszukiwaniach bardzo często inspiruje się wielką pracą historyków. „Dedykuję tę powieść historykom – są ich tysiące na całym świecie. Niektórzy siedzą w bibliotekach i pochyleni nad starożytnymi manuskryptami próbują zrozumieć martwe języki zapisane w tajemniczych hieroglifach. Inni klęczą na ziemi wśród ruin i przesypując ziemię, szukają śladów zaginionych cywilizacji. Jeszcze inni czytają śmiertelnie nudne rządowe dokumenty opisujące dawno zapomniane kryzysy polityczne. Nie ustają w poszukiwaniu prawdy. Bez nich nie rozumielibyśmy, skąd przychodzimy, a wtedy jeszcze trudniej byłoby nam zrozumieć, dokąd dążymy” – podkreśla w przedmowie do „Zbroi światła” autor.

Niesamowita forma historii – znakomita interpretacja Krzysztofa Gosztyły

„Ken Follett pisze w prosty, ale bynajmniej nie prostacki sposób. I to jest jego niesamowita umiejętność, wielka zaleta” – podkreślił w rozmowie z naszym serwisem Krzysztof Gosztyła, gdy omawialiśmy „Filary ziemi” i „Świat bez końca”. Podobnie jest zresztą z najnowszą produkcją Audioteki. Follett potrafi bowiem pracować na różnych poziomach historii – oddając archetypiczne wzory ludzkich zachowań i wielkich motywów, które są zapisane w literaturze. Choćby takie jak emancypacja kobiet, społeczne mezaliansy, poszukiwanie wolności i sensu w codziennym świecie. Wspomniana książka pozostaje również wyjątkowa z uwagi na to, że stanowi w pewnym sensie fabularny pomost do trylogii „Stulecie”. Wszystkie niuanse fabuły zostały w mistrzowski sposób zinterpretowane przez Krzysztofa Gosztyłę, cenionego aktora i narratora wielu słuchowisk i audiobooków.

Wojna w imię pokoju, czyli świat kontrastów

Ken Follett ukazuje również niezwykle istotne, społeczno-kulturowe zmiany i wyzwania, z którymi musieli się mierzyć jego bohaterowie. Czy rewolucja zawsze pożera własne dzieci? Czy politycy są w stanie zapanować nad budzącym się chaosem? Pytania zasadne w czasie, w którym rozgrywa się powieść, niosą odpowiedzi aktualne także dzisiaj. A świat kontrastów, widziany oczami zwykłych bohaterów, to jedna z największych wartości książki Kena Folletta, która wybrzmiewa donośnym echem również w wersji dźwiękowej Audioteki.

Superprodukcja „Zbroja światła” jest już dostępna w Audiotece.

--

Artykuł sponsorowany, który powstał przy współpracy z  serwisem Audioteka