Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Bardzo lubię czytać prozy Roberta Walsera. Wciągają mnie niemal hipnotycznie. I zastanawiam się dlaczego mają, na mnie, takie działanie. Są przewrotne. Czuję, że autor cały czas prowadzi ze mną grę. Grę z konwencją, grę w wyznaczanie granic miedzy tym, co serio i tym, co ironicznie. Nigdy nie wiem czy Walser to, co czytam, pisał na poważnie, czy bawi się mną jako czytelnikiem i sobą w roli pisarza. W „Wypracowaniach…” ta gra wydaje się bardziej czytelna. Walser wchodząc w buty młodego chłopca nie ukrywa zabawy konwencją. Powołując do życia bohatera, Fritza Kochera, wykorzystuje formę „szkolnego wypracowania na temat” i tworzy ograniczoną, ale kluczową w jego przypadku przestrzeń między granicami (formy) i wolnością (ducha). Jest w tym dobrze wyczuwalne napięcie między tym „co się powinno”, „co można”, „co wypada”, a tym „czego chcemy” i „jacy jesteśmy”. Nie da się czytać Walsera z oderwaniem od jego biografii. Wiemy, że większą część życia spędził w domu opieki dla osób nieprzystosowanych. To, w jego ojczyźnie, Szwajcarii, nie było ewenementem; w tym uporządkowanym do bólu kraju, każdy, kto wystaje z formy zostaje wyrzutkiem. Robert Walser z pewnością nie mieścił się w żadnej szufladce. Jako obywatel i jako pisarz. Może dlatego tak mnie porusza jego twórczość. Bo ja, jak prawdopodobnie większość ludzi, staram się całe życie zmieścić w społecznie akceptowanej formie, a on miał odwagę, by pozostać wolnym, przynajmniej w swojej twórczości. Czasem to bardzo dużo. Może to wszystko, co mógł zrobić. Wzrusza mnie to. I niezmiernie go za to szanuję.

Bardzo lubię czytać prozy Roberta Walsera. Wciągają mnie niemal hipnotycznie. I zastanawiam się dlaczego mają, na mnie, takie działanie. Są przewrotne. Czuję, że autor cały czas prowadzi ze mną grę. Grę z konwencją, grę w wyznaczanie granic miedzy tym, co serio i tym, co ironicznie. Nigdy ...

Rozwiń Zwiń

Nie wyobrażam sobie bardziej trafnego tytułu dla tej książki - „W pobliżu dzikiego serca”.
Clarice Lispector widziała więcej, głębiej. Jakby na co dzień patrzyła na świat, ludzi i przede wszystkim siebie przez noktowizor, rentgen, MRI czy coś podobnego. Jej spojrzenie pomijało zewnętrzną powłokę, społecznie wymuszoną formę. Ona widziała w człowieku/sobie przestrzeń, często mroczną, pełną tajemnic, nieznanych miejsc, nierozpoznanych uczuć, wewnętrznych uwikłań, półcieni. Tam też kieruje naszą, czytelniczek i czytelników, uwagę. To tam dzieje się prawdziwe życie. W naszym wewnętrznym mikrokosmosie. Ta literatura może męczyć, rozumiem to. Jest gęsta, zanurzona sama w sobie, zaborcza, bo wymaga uwagi i empatii. Dopuszczenia. Zanurzenia. Wciąga nas w swój mroczny nurt. Pokazuje trud bycia człowiekiem, trud poznania samej/ samego siebie.
"Boże, jakże rozkosznie było pogrążać się w niezrozumieniu samej siebie."
Drugie porównanie, które przychodzi mi do głowy po lekturze jej opowiadań i teraz po przeczytaniu „W pobliżu dzikiego serca”, że czytać Clarice Lispector to jakby oglądać świat z perspektywy łodzi podwodnej, na której dzieje się osobne, oderwane od tego, co na zewnątrz, życie. I to, co na zewnątrz jest dalekie i obce, często niezrozumiałe, wymagające. Czasem po prostu niepotrzebne.
"Fakty stanowiły jedynie rozdarcie na sukience."
Dla mnie proza Clarice Lispector jest za każdym razem ekscytującą przygodą.
To literatura głęboko egzystencjalna. Osobna. Po prostu wspaniała.

Nie wyobrażam sobie bardziej trafnego tytułu dla tej książki - „W pobliżu dzikiego serca”.
Clarice Lispector widziała więcej, głębiej. Jakby na co dzień patrzyła na świat, ludzi i przede wszystkim siebie przez noktowizor, rentgen, MRI czy coś podobnego. Jej spojrzenie pomijało zewnętrzną...

Rozwiń Zwiń

„Trąbka do słuchania” połknęła mnie i to od pierwszej strony. Pozornie to urocza i zabawna opowiastka o przygodach starszej, ekscentrycznej Marion, jeśli pozbycie się jej z domu przez najbliższych i umieszczenie w domu starców można nazwać „przygodą”. W istocie swej to anarchistyczna i wywracająca stolik zmurszałych pojęć książka. To książka o roli patriarchalnym świecie, o byciu w nim kobietą i do tego starą (bohaterki mają średnio powyżej osiemdziesiątki), o wolności, o sile wyobraźni, o szacunku dla zwierząt, wreszcie o katastrofie klimatycznej. Nie ma w niej ani grama smrodku dydaktycznego, ani grama deklaratywności, na co cierpią chronicznie dzisiejsze książki tzw. zaangażowane. Jest za to udostępnienie pola dla nieskrępowanej wyobraźni i poczucia humoru. Czyta się jak złoto. Lektura wręcz idealna na rozluźnienie żyłki. Cieszę się jak dziecko, że poznałam Eleonorę Carringotn. Liczę na bliższą znajomość :)

„Trąbka do słuchania” połknęła mnie i to od pierwszej strony. Pozornie to urocza i zabawna opowiastka o przygodach starszej, ekscentrycznej Marion, jeśli pozbycie się jej z domu przez najbliższych i umieszczenie w domu starców można nazwać „przygodą”. W istocie swej to anarchistyczna i wyw...

Rozwiń Zwiń

Ta książka rozdziera serce. Autor, człowiek, który walczył opowiada nam o człowieku, który walczył. Brał udział w wojnie. Był żołnierzem. Strzelał. Zabijał. Zbierał szczątki swoich kumpli. Był ranny. Przeżył. I o tym przeżyciu jest to opowieść. O tym, co jest potem. Czy można żyć dalej. Jak żyć z tym straszliwym bagażem.
"Smutek wojny" jest jedną z tych opowieści antywojennych i głęboko humanistycznych, która powinna być, moim zdaniem, na liście lektur obowiązkowych. Nie jestem oczywiście tak nawiną, by twierdzić, że jeśli Putin przeczytałby książkę Bao Ninha nie napadłby na Ukrainę. Przywódcy wydają rozkazy i nakazy, a giną ludzie.
Uwaga, teraz dam wyraz mojej naiwności, a co by było gdyby ludzie odmówili strzelania? Arabowie w Hamasie, Żydzi w Izraelu, Rosjanie w Ukrainie itd.?
Książka popada momentami w patos, ale to jakby jeszcze podbija jej siłę. Generalnie czujemy wilgoć dżungli i głosy duchów. I zapach krwi. Piękna i mocna książka. Oparta na prawdziwych przeżyciach autora.

Ta książka rozdziera serce. Autor, człowiek, który walczył opowiada nam o człowieku, który walczył. Brał udział w wojnie. Był żołnierzem. Strzelał. Zabijał. Zbierał szczątki swoich kumpli. Był ranny. Przeżył. I o tym przeżyciu jest to opowieść. O tym, co jest potem. Czy można żyć dalej. Ja...

Rozwiń Zwiń

Sentymentalna opowieść oparta na motywach życia dziadka autora. Jest przygoda, jest suspens, jest też zaskakująco dużo, jak na powieść popularną, okrucieństwa. To kompletnie nie moja literatura. Przeczytałam ze względu na realia życia w Wietnamie w pierwszej połowie XX wieku. Ale na ile te realia są zgodne z prawdą, nie jestem,oczywiście, w stanie zweryfikować. W sumie przeczytać można, ale szału nie ma.

Sentymentalna opowieść oparta na motywach życia dziadka autora. Jest przygoda, jest suspens, jest też zaskakująco dużo, jak na powieść popularną, okrucieństwa. To kompletnie nie moja literatura. Przeczytałam ze względu na realia życia w Wietnamie w pierwszej połowie XX wieku. Ale na ile te...

Rozwiń Zwiń

W temacie Kambodży, bardzo mi się sprawdziło czytanie książek w duecie: Zbigniew Domarańczyk „Kampucza. Godzina zero” oraz Peter Fröberg Idling „Uśmiech Pol Pota”. Książka szwedzkiego dziennikarza jest nie tyle relacją o tym, co zdarzyło się w Kambodży, co opowieścią o naiwności lewicowych środowisk w Europie, głównie w Szwecji, ale nie tylko. Jest opowieścią o tzw. pożytecznych idiotach, którzy w imię mglistych lewicowych ideałów, popierali i idealizowali krwawy reżim w Kambodży.
Po terrorze w Rosji sowieckiej , po Holocauście, w czasach, gdy w krajach Bloku Wschodniego panowały brutalne socjalistyczne dyktatury sterowane z ZSRR, grupa ideologicznie zaślepionych ludzi z sytej Szwecji relacjonowała wizytę w ociekającej krwią Kambodży, opisując ją jako we wzorcowy kraj socjalistyczny, gdzie wolność, równość, braterstwo, gdzie rewolucja socjalistyczna się udała, a ludzie żyją dostatnio. To się w pale nie mieści, jak mawia mój tato. A było to w epoce skromnych mediów, braku internetu i przepływu informacji. Strach pomyśleć co by było, gdyby ci ludzie mieli te wszystkie narzędzia do swojej dyspozycji. Nawet jeśli nie interesuje Was Kambodża i Czerwoni Khmerowie to polecam ją jako dość zaskakujący i wkurzający, przynajmniej dla mnie, przykład tego, jak można patrzeć i nie chcieć zobaczyć (o, naiwności!). O tym jak potrafi zaślepić ideowy fanatyzm!

W temacie Kambodży, bardzo mi się sprawdziło czytanie książek w duecie: Zbigniew Domarańczyk „Kampucza. Godzina zero” oraz Peter Fröberg Idling „Uśmiech Pol Pota”. Książka szwedzkiego dziennikarza jest nie tyle relacją o tym, co zdarzyło się w Kambodży, co opowieścią o naiwności lewicowych...

Rozwiń Zwiń