Może być to też kwestia tego, że czuję wręcz głód dobrej literatury skandynawskiej. W zeszłym roku to właśnie książki z tego regionu królowały na półce „przeczytane”. Zgarniały najwyższe oceny i dodatkowo zajmowały najwyższe miejsca w moich osobistych topkach. W tym roku już tak różowo nie jest. W 2023 roku Seria Dzieł Pisarzy Skandynawskich na razie pozostawiała mnie niezadowoloną. Nie do końca podeszły mi premiery i miałam nadzieję, że Smirnoff odczaruje mi ten nieszczęsny początek roku.

I miałam rację, choć początek był dość toporny. Jeśli tak jak ja zaczęliście już zapominać pierwszy tom, to zdecydowanie sobie go przypomnijcie. Autorka nie daje nam ani chwili wytchnienia czy lekkiego zarysu przypomnienia – ruszamy z kopyta dalej z naszymi bohaterami. A dzieje się naprawdę dużo rzeczy. I dochodzimy do etapu, w którym każdy recenzent zaczyna się zastanawiać, ile może zdradzić, ile powinien, a może wszystko jest tak naprawdę jednym wielkim chodzącym spoilerem. I tu niestety wchodzimy w trzecią z tych kategorii. Proza Smirnoff jest na tyle nieprzewidywalna, że ciężko tu cokolwiek napisać, żeby nie zepsuć niespodzianki.

Powiem tak: nigdy po pierwszym tomie nie domyśliłabym się, na jakie tory wysadzi Smirnoff swoich bohaterów. Jana z każdą stroną staje się dojrzalsza, twardsza, gotowa zawalczyć przy użyciu wszelkich możliwych środków o to, czego chce i pragnie. A Smirnoff, niczym złośliwa bogini jej życia, nie zamierza jej niczego ułatwiać. Rzuca pod jej nogi naprawdę potężne kłody.

Po ciężkim początku dostałam doskonałe zakończenie. Takie, którego bym się po tej autorce nie spodziewała. Ta szwedzka autorka dała mi bohaterkę, do której non stop wracam myślami – silną i nieustępliwą, a jednocześnie taką, która popełnia błędy i jest wręcz skrajnie nieufna. Po „Pojechałam do brata na południe” nie powiedziałabym tego na głos, ale teraz jestem prawie pewna, że Jana będzie jedną z tych bohaterek, które będę wymieniać jako ulubione. A wrzucenie takiej szarej i nieoczywistej postaci na niebezpieczne szwedzkie ziemie było idealnym ruchem. Smirnoff wydobywa z niej pełen potencjał, a czytelnicy mogą tylko przecierać oczy ze zdziwienia. Bo na jednej stronie Jana wydaje się pokonana, by na drugiej wydawać się niezniszczalną, jak w prawdziwym życiu.

Powieści Smirnoff nie są najłatwiejsze – głównie przez sposób, w jaki są napisane. Ale naprawdę warto dać się porwać nurtowi zimnej szwedzkiej rzeki. Nawet jeśli ma ona nas na chwilę podtopić na samym początku przygody.

Kinga Kolenda