Magdalena Wala „W sercu wroga”. Książki o silnych kobietach w czasach wojny

Sonia  Miniewicz Sonia Miniewicz
23.05.2022

W dzieciństwie Magdalena Wala marzyła o karierze archeolożki i odkrywaniu egipskich tajemnic, ostatecznie jednak została nauczycielką historii, by miłością do tego przedmiotu zarażać swoich uczniów. Od kilku lat spełnia się również jako pisarka, a światło dzienne ujrzała właśnie jej najnowsza powieść „W sercu wroga”, otwierająca cykl „Między jeziorami”.

Magdalena Wala „W sercu wroga”. Książki o silnych kobietach w czasach wojny

Magdalena Wala popularność zdobyła jako autorka powieści historycznych, choć, jak sama przyznaje, gdy zasiada do pisania, nie interesują jej wielkie bitwy czy podniosłe wydarzenia z podręczników. Zafascynowana jest ludzką codziennością, życiem zwykłych osób, o których historia nie wspomina. Wielką przyjemność sprawia jej zbieranie materiałów do planowanych powieści, tropienie minionych zwyczajów, wynajdywanie mało znanych faktów, zapoznawanie się z jak największą liczbą szczegółów, by wiernie odtworzyć przeszłość.

W sercu wroga

Akcja „W sercu wroga” rozpoczyna się wiosną 1944 roku, w gospodarstwie na Mazurach, gdzie Amalia Heyn czeka na powrót z frontu swojego męża – Niemca. Rodzina jej małżonka jest ślepo zakochana w hitlerowskiej propagandzie i szczerze wierzy w nadchodzące zwycięstwo Rzeszy. Amalia wiedzie życie na uboczu, w lęku, milcząc i próbując po prostu przetrwać każdy kolejny dzień. Udaje, że wszystko jest w porządku, choć tak naprawdę serce jej pęka z żalu, kiedy widzi, co dzieje się wokół. Czuje się okradziona ze swojej tożsamości, tak jak i reszta Mazurów, którzy „przetrwali zmiany” i „nade wszystko nie chcieli zniknąć”.

Oficjalnie musiała być Niemką, nawet jeśli wszyscy zdawali sobie sprawę z niewygodnej prawdy. Głośno mówiła tylko to, co było w zgodzie z rządową propagandą. Miała nadzieję, że Bóg wybaczy jej tchórzostwo.

Magdalena Wala, „W sercu wroga”

Miłość rodziła się nawet w najbardziej niesprzyjających okolicznościach. Na obczyźnie można było znaleźć swoją drugą połówkę.

Magdalena Wala, „W sercu wroga”

Wszystko zmienia się jednak, gdy do gospodarstwa trafia Polak, Piotr Liszkiewicz, skierowany tam na przymusowe roboty. Mężczyzna pała nienawiścią do Niemców i marzy, by odpokutowali za grzechy swojego narodu. Między dwojgiem początkowo wrogich sobie osób powoli nawiązuje się przyjaźń, a z czasem wreszcie i miłość – choć doskonale zdają sobie sprawę, jak straszne konsekwencje ich czekają, jeśli ktoś dowie się o tym zakazanym uczuciu. Wala doskonale zarysowuje rzeczywistość ubiegłego stulecia, szczegółowo pokazuje, jak wyglądało pełne trudów życie w gospodarstwie, kreśli barwne postacie, pokazując, że nic nie jest tak do końca jednoznaczne, a trudne czasy nierzadko zmuszały ludzi do najróżniejszych, czasem wyjątkowo okrutnych posunięć i zachowań. Tylko niektórym udało się, mimo wszystkich przeciwności, zachować człowieczeństwo.

Przetrwać w czasie wojny

To tylko jedna z wielu opowieści o silnych kobietach, które próbują nie tylko przetrwać, ale i po prostu żyć w czasie, kiedy świat opanowała wojenna zawierucha. W „Skradzionym życiu”, wcześniejszej powieści Wali, główną bohaterką jest Ewa, Żydówka z Mysłowic, która w lecie 1939 roku przygotowuje się do ślubu z kandydatem wybranym przez jej rodziców. Małżeństwo z ortodoksyjnym Żydem napawa ją jednak lękiem i dziewczyna martwi się o swoją przyszłość. Wówczas nie wie jeszcze, że już wkrótce jej życie odmieni się całkowicie, a ona sama będzie musiała zmierzyć się z prawdziwym niebezpieczeństwem i szukać bezpiecznego miejsca dla siebie i swojej rodziny. W równie niewesołej sytuacji znajduje się Ada z „Lwowskiej kołysanki” Moniki Kowalskiej. Dziewczyna wychowywała się w ubogiej, ale kochającej rodzinie, na którą zawsze mogła liczyć. Nie spodziewała się, że wkrótce straci swój dom i wraz z bliskimi będzie musiała walczyć o przetrwanie. A wojna pozostawia po sobie trwały ślad, zmienia wszystko – i wszystkich.

Ewa chciała zapytać o ojca dziecka, ale zdusiła ciekawość. Zauważyła, że Liliana nie miała na palcu obrączki, więc najprawdopodobniej maleństwo, które nosiła, pochodziło z nieprawego łoża. Podróżowała sama, zatem albo mężczyzna przebywał na froncie, albo wykorzystał ją i po prostu porzucił.

Magdalena Wala, „Skradzione życie”

Walka o miłość

Saga Emigranci Sabiny Waszut rozpoczyna się w 1902 roku w Galicji; akcja tomu trzeciego, „Pod stepowym niebem”, toczy się trzydzieści osiem lat później w Stanisławowie. Wojna zbiera już swoje żniwa, a Olga rozpacza nad losem męża, który trafił do obozu. Nie wie, że jej przyszłość również nie rysuje się w kolorowych barwach – zostaje wysiedlona i wraz z dziećmi oraz innymi przerażonymi Polakami musi wsiąść do pociągu, który wywiezie ją w obce i nieprzyjazne miejsce. Lecz nawet w tak trudnej sytuacji Olga nie zamierza się poddać i z uporem stawia czoła kolejnym przeciwnościom losu.

Próbując gładkimi słowami pocieszyć żonę, wciąż zastanawiał się, czy delikatne palce, stworzone do gry na pianinie, utrzymają siekierę, jeśli trzeba będzie porąbać stół na opał, aby przetrwać zimę. Czy smukłe łydki, na które tak uwielbiał patrzeć, kiedy wieczorami w ich sypialni Olga ściągała pończochy, wytrzymają wielodniowe marsze? Co grzeje ramiona jego ukochanej po sprzedaniu futra i szala z kaszmiru, który dostała od niego na ostatnią Gwiazdkę? Jelski już od dawna nie miał złudzeń. Nie wierzył w żadne umowy i zapewnienia. Odkąd odebrano mu polskie obywatelstwo, był pewien, że będzie tylko gorzej.

Sabina Waszut, „Pod stepowym niebem”

O przetrwanie walczą również bohaterki „Cierpkich gron” Zofii Mąkosy, powieści z cyklu Wendyjska winnica. Marta mieszka w Chwalimiu, na niemiecko-polskim pograniczu, i wraz z córką oraz kuzynką próbuje nie dopuścić do ruiny odziedziczonego po przodkach gospodarstwa. Ich spokojna, wiejska egzystencja zmienia się diametralnie, gdy do władzy dochodzą naziści – od tej pory nic na prowincji nie jest już takie, jak kiedyś. Lecz żadna z kobiet nie zamierza tak łatwo się poddać, w końcu na szali jest ich życie oraz bezpieczeństwo bliskich.

Czasem o zmierzchu, kiedy jestem w domu sama, nawiedza mnie uczucie, że poza mną ktoś jeszcze tu jest. Unoszę głowę znad książki, rozglądam się i nasłuchuję. Wokół panuje niczym niezmącona cisza, ale wrażenie nie mija. Wyglądam zza drzwi na długi korytarz, chodzę po pokojach. Nikogo nie ma. Spoglądam na śpiącego na legowisku psa i uspokajam się, bo przecież on na pewno wyczułby obcego. Niekiedy jednak to nie pomaga. Świadomość bycia obserwowaną jest tak intensywna, że staje się nie do wytrzymania. Wychodzę na ganek, przemierzam ogród i siadam na trawie tyłem do ulicy oparta o sztachety płotu, podciągam nogi pod brodę i mimo wieczornego chłodu czekam, wpatrując się w okna mego domu, aż ten ktoś pozwoli mi wrócić.

Zofia Mąkosa, „Cierpkie grona”

Magdalena Wala – mysłowiczanka, nauczycielka historii w szkole podstawowej i pisarka szczególnie zainteresowana popularyzacją historii społecznej. Zadebiutowała w 2015 roku powieścią „Przypadki pewnej desperatki”. Jest także autorką cyklu powieściowego Damy i buntowniczki („Marianna”, „Rozalia”, „Natalia”), komedii „Mów mi Katastrofa!” i romansu historycznego „Rzymskie odcienie miłości”. Niedawno ukazała się jej seria historyczno-obyczajowa Za Zakrętem: „Na moment przed świtem”, „Ostatnia iskra nadziei” oraz „Nazajutrz cię odnajdę”. W wolnych chwilach sporo czyta i podróżuje, szukając inspiracji do kolejnych książek.

Przeczytaj fragment książki:

W sercu wroga

Issuu is a digital publishing platform that makes it simple to publish magazines, catalogs, newspapers, books, and more online. Easily share your publications and get them in front of Issuu's millions of monthly readers.

Książka „W sercu wroga” jest już dostępna w sprzedaży.

Artykuł sponsorowany


komentarze [2]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Agnieszka Żelazna - awatar
Agnieszka Żelazna 23.05.2022 16:22
Czytelniczka

Czytałam  Skradzione życie Przepiękna, wzruszająca historia. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
 Skradzione życie
LubimyCzytać  - awatar
LubimyCzytać 23.05.2022 16:00
Administrator

Zapraszamy do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post