Literatura skandynawska bardzo powoli stawała się moją ulubioną. Najpierw mnie odrzucała, później powoli się zaprzyjaźniałyśmy, a teraz sięgam po nią bez zastanowienia z ogromnym entuzjazmem. Bo okazuje się, że wszystko to, czego aktualnie potrzebuję i wymagam od literatury, znajduję właśnie w tekstach pisarzy z tego regionu geograficznego. Na jednym wydechu mogę zachwycać się Helgą Flatland, Therese Bohman czy tetralogią Jacobsena. I nawet jeśli zaliczamy razem wzloty i upadki, to i tak lecę do niej jak ćma do ognia.

Nie ukrywam, „Wiosenna noc. Zamek z lodu” najpierw zachwyciła mnie okładką autorstwa, oczywiście, Uli Pągowskiej, jak w przypadku wszystkich nowych utworów z Serii Dzieł Pisarzy Skandynawskich. Nawet jeśli niektóre nie do końca mi się podobały, to nie potrafię na razie pożegnać się z żadnym tomem ze względu na ich niezwykłą oprawę graficzną. Nie ukrywam, okładkowa sroka ze mnie jak się patrzy, no ale każdy musi mieć jakieś wady. Skoro już uwzględniliśmy, że okładka wyszła jak zawsze cudowna, to jak treść?

Tym razem dostajemy dwie powieści w jednej książce. Czy coś je ze sobą łączy? Trochę. Obie opowiadają o dzieciach, które znajdują się na granicy dojrzewania. Powoli przestają być uroczymi brzdącami, a zaczynają widzieć i rozumieć coraz więcej. Obie historie są również płaszczyzną dla czytelnika, którego wyobraźnia może szaleć do woli. Autor pozostawia miejsce na domysły, teorie i własne zakończenia, które może sobie wykreować czytelnik. Dla każdego te historie będą znaczyć coś innego, każdy może dopowiedzieć sobie własne zakończenie i inaczej zinterpretować zachowania bohaterów.

Obie powieści łączy ze sobą jeszcze niezwykle oniryczny klimat. I tak właśnie czuje się czytelnik, jakby błądził po omacku po krainie majaków, gdzie rządzi wszechpotężna natura. Tarjei Vesaas już samą atmosferą jest w stanie zatrzymać czytelnika na tyle długo, że po przewróceniu ostatniej strony ciężko się będzie wyrwać z jego szponów.

I choć nie była to książka dla mnie – a może sięgnęłam po nią w złym czasie – to ciężko jest nie docenić jej kunsztu. Myślę, że znajdzie się mnóstwo czytelników, którzy w odróżnieniu ode mnie przepadną w tej tajemniczej aurze wytworzonej przez Vesaasa, i nigdy nie będą chcieli wypłynąć na powierzchnię.

Kinga Kolenda